گنبد شاطر: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:2042164125.jpg|جایگزین=گنبد شاطر|بندانگشتی|گنبد شاطر]] | {{الگو:جعبه اطلاعات اماکن5 | ||
( | | نام = گنبد شاطر | ||
| نام لاتین = | |||
| نام‌های دیگر =شاطرگنبد | |||
| کشور = ایران | |||
|استان =مازندران | |||
| موقعیت = روستای بالادزا، از دهکده‌های گلیجان رستاق ساری | |||
| کاربري =فرهنگی | |||
| مشخصات معماری = بنایی چهارضلعی به ابعاد 6 × 6 متر از آجر و گچ، با گنبد هرمی 8ضلعی | |||
| سازنده = | |||
| زمان ساخت =اواخر سدۀ 9ش | |||
}}[[پرونده:2042164125.jpg|جایگزین=گنبد شاطر|بندانگشتی|گنبد شاطر]] | |||
(در گویش محلی: شاطرگنبد) | |||
بنای تاریخی برجی‌شکل، مربوط به ابتدای دورۀ [[صفویه|صفوی]] (اواخر قرن نهم هجری شمسی)، در شهرستان [[ساری، شهرستان|ساری]]. گنبد شاطر در روستای بالادزا، از دهکده‌های گلیجان رستاق ساری واقع است. این بنا در تاریخ ۲۷ مرداد ۱۳۶۴ به شمارهٔ ۱۶۷۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. بنا که طی دهه‌های اخیر، خاصه قسمت‌های فوقانی و گنبدش، دچار تخریب‌های زیادی گردیده، آخرین بار طی سال‌های 1398 و 1399ش به شیوه‌ای غیراصولی و با سیمان‌کاری مرمت شده است. اطلاع درستی از کاربرد برج نداریم، اما در منابع مختلف از آن به عنوان بنایی آرامگاهی نام برده‌اند. | بنای تاریخی برجی‌شکل، مربوط به ابتدای دورۀ [[صفویه|صفوی]] (اواخر قرن نهم هجری شمسی)، در شهرستان [[ساری، شهرستان|ساری]]. گنبد شاطر در روستای بالادزا، از دهکده‌های گلیجان رستاق ساری واقع است. این بنا در تاریخ ۲۷ مرداد ۱۳۶۴ به شمارهٔ ۱۶۷۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. بنا که طی دهه‌های اخیر، خاصه قسمت‌های فوقانی و گنبدش، دچار تخریب‌های زیادی گردیده، آخرین بار طی سال‌های 1398 و 1399ش به شیوه‌ای غیراصولی و با سیمان‌کاری مرمت شده است. اطلاع درستی از کاربرد برج نداریم، اما در منابع مختلف از آن به عنوان بنایی آرامگاهی نام برده‌اند. | ||
نسخهٔ ۲ ژانویهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۰۹:۱۲
| گنبد شاطر | |
|---|---|
| نام فارسی | گنبد شاطر |
| کشور | ایران |
| استان | مازندران |
| نام‌های دیگر | شاطرگنبد |
| موقعیت | روستای بالادزا، از دهکده‌های گلیجان رستاق ساری |
| کاربری | فرهنگی |
| مشخصات معماری | بنایی چهارضلعی به ابعاد 6 × 6 متر از آجر و گچ، با گنبد هرمی 8ضلعی |
| زمان ساخت | اواخر سدۀ 9ش |
(در گویش محلی: شاطرگنبد)
بنای تاریخی برجی‌شکل، مربوط به ابتدای دورۀ صفوی (اواخر قرن نهم هجری شمسی)، در شهرستان ساری. گنبد شاطر در روستای بالادزا، از دهکده‌های گلیجان رستاق ساری واقع است. این بنا در تاریخ ۲۷ مرداد ۱۳۶۴ به شمارهٔ ۱۶۷۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. بنا که طی دهه‌های اخیر، خاصه قسمت‌های فوقانی و گنبدش، دچار تخریب‌های زیادی گردیده، آخرین بار طی سال‌های 1398 و 1399ش به شیوه‌ای غیراصولی و با سیمان‌کاری مرمت شده است. اطلاع درستی از کاربرد برج نداریم، اما در منابع مختلف از آن به عنوان بنایی آرامگاهی نام برده‌اند.
مشخصات معماری
بنایی چهارضلعی به ابعاد 6 × 6 متر از آجر و گچ است که در بالا، در زیر پایۀ گنبد، در هرضلع، 12 مقرنس گچ‌کاری و بالای هر دو مقرنس، یک مقرنس نیمه‌بیضی به کار رفته است. با توجه به نمونه‌های مشابه، این بخش‌ها دارای كاشی‌كاری بوده‌اند که حالا نشانی از آن نیست. چهارگوشۀ بنا را از بیرون پر کرده و پایه‌ای 8ضلعی برای گنبد رُک آن به وجود آورده‌اند. بلندی پایۀ گنبد در حدود 1.5 متر است. گنبدِ هرمیِ هشت‌ضلعی آن رو به خرابی بوده که البته چنان که پیش‌تر ذکر شد، طی سال‌های 1398 و 1399 به شکل نامناسبی مرمتش کرده‌اند. حین ساخت بنا برای به پا کردن گنبد نیم‌دایرۀ داخلی، با چهار گوشوار، چهار کنج بنا را جمع کرده و دایره‌ای به وجود آورده و گنبد را بر این دایره استوار کرده‌اند. درِ ورودی در جناح شرقی برج تعبیه شده و دو طاقچه از داخل، در دو طرف آن است. در ضلع جنوبی بنا، دو پنجرۀ نورگیر کوچک با طاق جناغی قرار دارد که کف آن بر تخته‌های قطور بسیار محکم استوار است و ظاهرا زیر این تخته‌ها از داخل نیز طاقچه بوده است.