ابوسهل کوهی، ویجن (بیژن) بن رستم ( ـ۴۰۵ق): تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳: | خط ۳: | ||
ویجن (بیژن) بن رستم ابوسَهلِ کوهی ( ـ۴۰۵ق)<br> | ویجن (بیژن) بن رستم ابوسَهلِ کوهی ( ـ۴۰۵ق)<br> | ||
<p>ریاضی‌دان و منجم ایرانی طبرستانی ایام عضدالدوله. در ۳۷۸ق رصدخانه‌ای در [[بغداد]] تأسیس کرد. او علاوه بر تألیفاتی در [[هندسه]] و مخروطات، تحقیقاتی در معادلات بالاتر از درجۀ دوم داشت و برخی از این معادلات را حل و بحث کرد که نتایج آن در زمرۀ بهترین و دقیق‌ترین آثار ریاضی دورۀ اسلامی است.</p> | <p>ریاضی‌دان و منجم ایرانی طبرستانی ایام عضدالدوله. در ۳۷۸ق رصدخانه‌ای در [[بغداد]] تأسیس کرد. او علاوه بر تألیفاتی در [[هندسه]] و مخروطات، تحقیقاتی در معادلات بالاتر از درجۀ دوم داشت و برخی از این معادلات را حل و بحث کرد که نتایج آن در زمرۀ بهترین و دقیق‌ترین آثار ریاضی دورۀ اسلامی است.</p> | ||
<p>کوهی در 3۵9ق در رصد کردن نقطههای انقلاب صیفی و شتوی در شیراز همکاری داشت. این رصد به فرمان عضدالدوله و به سرپرستی [[صوفی، عبدالرحمن بن عمر (۲۹۰ـ۳۷۵ق)|ابوالحسین عبدالرحمان بن عمر صوفی]] انجام گرفت. [[سجزی، احمد بن عبدالجلیل (ح ۳۳۰ـ ح ۴۱۵ق)|احمد بن محمد بن عبدالجلیل سجزی]] و دانشمندانی دیگر نیز در مهم همکاری داشتند. شرفالدوله، پسر و جانشین عضدالدولۀ دیلمی، در 378ق کوهی را به رصد کردن کواکب سبعه فرمان داد. او برای استفاده از ابزاری که طراحی کرده بود، ساختمانی در باغ کاخ ساخت و نخستین رصد در آنجا در رجب 379ق به سرپرستی خودش و همکاری دانشمندانی چون [[بوزجانی]]، احمد بن محمد صاغانی، ابوالحسن محمد سامری، [[ابوالحسن مغربی]] و [[صابی، ابواسحاق ابراهیم بن هلال (۳۱۳ـ۳۸۴ق)|ابواسحاق ابراهیم بن هلال صابی]] انجام یافت. | <p>کوهی در 3۵9ق در رصد کردن نقطههای انقلاب صیفی و شتوی در شیراز همکاری داشت. این رصد به فرمان عضدالدوله و به سرپرستی [[صوفی، عبدالرحمن بن عمر (۲۹۰ـ۳۷۵ق)|ابوالحسین عبدالرحمان بن عمر صوفی]] انجام گرفت. [[سجزی، احمد بن عبدالجلیل (ح ۳۳۰ـ ح ۴۱۵ق)|احمد بن محمد بن عبدالجلیل سجزی]] و دانشمندانی دیگر نیز در مهم همکاری داشتند. شرفالدوله، پسر و جانشین عضدالدولۀ دیلمی، در 378ق کوهی را به رصد کردن کواکب سبعه فرمان داد. او برای استفاده از ابزاری که طراحی کرده بود، ساختمانی در باغ کاخ ساخت و نخستین رصد در آنجا در رجب 379ق به سرپرستی خودش و همکاری دانشمندانی چون [[بوزجانی]]، احمد بن محمد صاغانی، ابوالحسن محمد سامری، [[ابوالحسن مغربی]] و [[صابی، ابواسحاق ابراهیم بن هلال (۳۱۳ـ۳۸۴ق)|ابواسحاق ابراهیم بن هلال صابی]] انجام یافت. | ||
'''برخی از آثار'''</p> | |||
* البرکار التام و العمل به؛ که [[فرانتس وپکه]] متن عربی و ترجمـۀ فرانسۀ آن را با مقدمه و یادداشتهایی به چاپ رسانده است (187۴م). | * البرکار التام و العمل به؛ که [[فرانتس وپکه]] متن عربی و ترجمـۀ فرانسۀ آن را با مقدمه و یادداشتهایی به چاپ رسانده است (187۴م). | ||
نسخهٔ ۲۴ ژوئن ۲۰۲۳، ساعت ۰۷:۰۷
| ابوسهل کوهی | |
|---|---|
| درگذشت | ۴۰۵ق |
| ملیت | ایرانی |
| شغل و تخصص اصلی | ریاضی‌دان و منجم |
| آثار | البرکار‌التام و العمل به، صنعة‌الاسطرلاب بالبراهین، مراکز الدوائر علی الخطوط من طریق التحلیل دون الترکیب، زیادات علی ارشمیدس فی المقاله الثانیه، اخراج الخطین علی نسبة، الدوائر المتماسة من طریق التحلیل |
| گروه مقاله | ریاضیات |
ویجن (بیژن) بن رستم ابوسَهلِ کوهی ( ـ۴۰۵ق)
ریاضی‌دان و منجم ایرانی طبرستانی ایام عضدالدوله. در ۳۷۸ق رصدخانه‌ای در بغداد تأسیس کرد. او علاوه بر تألیفاتی در هندسه و مخروطات، تحقیقاتی در معادلات بالاتر از درجۀ دوم داشت و برخی از این معادلات را حل و بحث کرد که نتایج آن در زمرۀ بهترین و دقیق‌ترین آثار ریاضی دورۀ اسلامی است.
کوهی در 3۵9ق در رصد کردن نقطههای انقلاب صیفی و شتوی در شیراز همکاری داشت. این رصد به فرمان عضدالدوله و به سرپرستی ابوالحسین عبدالرحمان بن عمر صوفی انجام گرفت. احمد بن محمد بن عبدالجلیل سجزی و دانشمندانی دیگر نیز در مهم همکاری داشتند. شرفالدوله، پسر و جانشین عضدالدولۀ دیلمی، در 378ق کوهی را به رصد کردن کواکب سبعه فرمان داد. او برای استفاده از ابزاری که طراحی کرده بود، ساختمانی در باغ کاخ ساخت و نخستین رصد در آنجا در رجب 379ق به سرپرستی خودش و همکاری دانشمندانی چون بوزجانی، احمد بن محمد صاغانی، ابوالحسن محمد سامری، ابوالحسن مغربی و ابواسحاق ابراهیم بن هلال صابی انجام یافت. برخی از آثار
- البرکار التام و العمل به؛ که فرانتس وپکه متن عربی و ترجمـۀ فرانسۀ آن را با مقدمه و یادداشتهایی به چاپ رسانده است (187۴م).
- استخراج ضلع المسبع المتساویالاضلاع
- عمل مخمس متساویالاضلاع فی مربـع معلوم؛ که آن را به نام شـرفالدوله نوشته است.
- طریق فی استخراج خطین بین خطین حتی تتو الاعلی نسبة و قسمة الزاویة بثلثة اقسام متساویة
- قسمت الزاویۀ المستقیمۀ الخطین بثلثۀ اقسام متساویة
- استخراج مساحة المجسم الکافی (حیـدرآباد دکـن 19۴7م)
- نسبة ما یقع بین ثلثة خطوط من خط واحد؛ که آن را به نام شرفالدوله نوشته است.
- اخراج الخطین من نقطة علی زاویۀ المعلومة به طریق التحلیل المسائل الهندسه
- المسئلتان هندسیتان
- زیادات علی کتاب الکرة و الاسطوانة ارشمیدس
- المقالة الاولی و الثانیة من کتاب اقلیدسی فی الاصول
- زیادات لکتاب اقلیدسی فی المعطیات
- اختصار دعاوی المقالة الاولی من کتاب اقلیدس
- قول علی ان فی الزمان المتناهی حرکة غیر متناهیة