آله

آلُه‌ Aloh (kind of eagle)

(در پهلوی: آلوه؛ اَرْوا) پرنده‌ای غول‌پیکر و بلندآشیان، از راستۀ شکاریان، مشهور به تیزبینی و جسارت، هم‌سنگِ سیمرغ. بیشتر مؤلفان آله را با شاهین، و برخی با عقاب، یکی گرفته‌اند. آله در نظام نمادین ایران باستان، نمادِ سپاه ایرانی بود. در ذهنیتِ خواجه‌پرداز ایرانیان باستان، پروازِ آله بر فراز سپاهِ جنگی خوش‌یمن بوده است؛ چنان‌که، به روایت گزنفون، چون کوروش و کمبوجیه به مرزهای ماد رسیدند، آله‌ای را دیدند که در سمتِ راست اردو توگویی آن‌ها را هدایت می‌کرد. سپاهیان پرواز آله را نشانۀ پیروزی دانستند. درفش پادشاهی کوروش به نقش آله زریشی، با بال‌های گشوده، آذین می‌شده است. اسکندر، پس از فتح ایران، آله را در سکۀ خود نقش کرد و بدین‌سان، نقش آله به اروپا و مصر راه یافت.

کهن‌ترین متنی که در آن از آله یاد رفته، کارنامۀ اردشیر بابکان است.

 

---