دالی، سالوادور (۱۹۰۴ـ۱۹۸۹)

الی، سالوادور (۱۹۰۴ـ۱۹۸۹م)(Dali, Salvador)

سالوادور دالی Salvador Dali
زادروز	نزدیکی بارسلون۱۹۰۴م
درگذشت	۱۹۸۹م
ملیت	اسپانیایی
شغل و تخصص اصلی	نقاش و طراح
سبک	سورریالیسم
آثار	استمرار حافظه (۱۹۳۱، موزه هنر مدرن نیویورک)، رؤیا
گروه مقاله	نگارگری و مجسمه سازی جهان، هنر (کلیات)

پوستر خواب اثری از سالوادور دالی

پرتره دالی اثر آلن وارن، 1972م

نقاش و طراح اسپانیایی. در ۱۹۲۹م به سوررئالیستها پیوست، و با آثار پرزرق‌وبرق و نامتعارفش شهرت یافت. با تأثیر از نظریه‌های روانکاوی زیگموند فروید، مجموعه آثار نظرگیری از تصاویر توهم‌زا ـ کژنمایی بدن انسان، ساعت‌های جیبی کج‌وکوله و کش‌آمده، زرافه‌های شعله‌ور ـ را با اجرایی عالی نقاشی کرد، و آن‌ها را «عکس‌های نقاشی‌شدۀ رؤیا» خواند. تابلوی استمرار حافظه (۱۹۳۱م؛ موزۀ هنر مدرن نیویورک) نمونۀ شاخصی از آثار اوست.

در اواخر دهۀ ۱۹۳۰م به‌شیوه‌ای قراردادی‌تر روآورد؛ این تغییر مسیر، و نیز گرایش‌های آشکارا فاشیستیاش، طرد او از جنبش سوررئالیسم را در پی داشت (۱۹۳۸م). با رویکردی سنّتی‌تر، ولی همچنان خلاق و متفاوت، تابلوهای دینی مشهوری، همچون تابلوی تصلیب (۱۹۵۱م؛ هنرستان گلاسگو)، پدید آورد. از همسرش گالا نیز تک‌چهره‌هایی کشید. چاپنقش سنگی نیز پدید آورد که اثر رؤیا (موزۀ هنرهای معاصر تهران) از آن جمله است.

دالی در نزدیکی بارسلون به‌دنیا آمد؛ نخست از فتوریستهای ایتالیا تأثیر گرفت. در ساختن فیلم سوررئالیستی سگ اندلسی (۱۹۲۸م) با لوئیس بونوئل همکاری داشت؛ پس از همکاری با بونوئل در نوشتن فیلم‌نامۀ عصر طلایی در ۱۹۳۰م، فیلم‌سازی را رها کرد. گسترۀ کارهایش، طراحی لباس برای باله، صحنه‌آرایی، جواهرسازی، و طراحی مبلمان را نیز دربر می‌گیرد. کتاب‌های زندگی سرّی سالوادور دالی (۱۹۴۲م) و خاطرات روزانۀ یک نابغه (۱۹۶۶م) زندگی‌نامه‌هایی خودنوشت‌اند. دالی در زیر گنبد بلورین موزۀ آثارش در فیگُراس واقع بر کوستا براوا در اسپانیا، به خاک سپرده شد.

  

---