دستگاه گردش خون: تفاوت میان نسخهها
Mohammadi2 (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Mohammadi2 (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۹: | خط ۹: | ||
رگهای خونی. سه نوع رگ خونی اصلی وجود دارد. سرخرگها خون را از قلب خارج میکنند، سیاهرگها خون را به قلب بازمیگردانند، و مویرگها رگهای بسیار ظریفیاند که سرخرگها را به سیاهرگها وصل میکنند. زمانی که خون از قلب به سرخرگها تلمبه میشود، با فشار بسیار حاصل از انقباض عضلات بطن به خارج فرستاده میشود. بنابراین، سرخرگها نیاز به دیوارهای قوی دارند که در برابر فشارخون مقاوم باشند. بافت قابل ارتجاع دیوارۀ سرخرگها با نیروی ایجاد شدۀ حاصل از فشارخون متسع میشود و سپس به حالت اول برمیگردد. دیوارۀ سرخرگها همچنین دارای ماهیچهای است که مقدار خون عبوری و فشارخون را تعیین میکند. همچنان که خون از بدن میگذرد، سرخرگها به رگهای کوچکتری تقسیم میشوند و در نهایت، به مویرگها ختم میشوند. از آنجا که عملکرد مویرگها رساندن غذا، اکسیژن، و سایر مواد به سلولهای بدن، و حذف مواد زاید است، دیوارهشان به اندازۀ کافی ظریف است تا مواد از آنها عبور کنند. بعد از آنکه خون در سراسر بدن چرخید، مویرگها مجدداً به هم پیوسته و تشکیل سیاهرگ میدهند که خون را به قلب برمیگرداند. زمانی که خون به سیاهرگ میرسد، فشارش بسیار کم است و جریان خون کندتر میشود. بنابراین، دیوارۀ سیاهرگها نیاز به ضخامت یا قابلیت ارتجاع بالایی نظیر سرخرگها ندارند. | رگهای خونی. سه نوع رگ خونی اصلی وجود دارد. سرخرگها خون را از قلب خارج میکنند، سیاهرگها خون را به قلب بازمیگردانند، و مویرگها رگهای بسیار ظریفیاند که سرخرگها را به سیاهرگها وصل میکنند. زمانی که خون از قلب به سرخرگها تلمبه میشود، با فشار بسیار حاصل از انقباض عضلات بطن به خارج فرستاده میشود. بنابراین، سرخرگها نیاز به دیوارهای قوی دارند که در برابر فشارخون مقاوم باشند. بافت قابل ارتجاع دیوارۀ سرخرگها با نیروی ایجاد شدۀ حاصل از فشارخون متسع میشود و سپس به حالت اول برمیگردد. دیوارۀ سرخرگها همچنین دارای ماهیچهای است که مقدار خون عبوری و فشارخون را تعیین میکند. همچنان که خون از بدن میگذرد، سرخرگها به رگهای کوچکتری تقسیم میشوند و در نهایت، به مویرگها ختم میشوند. از آنجا که عملکرد مویرگها رساندن غذا، اکسیژن، و سایر مواد به سلولهای بدن، و حذف مواد زاید است، دیوارهشان به اندازۀ کافی ظریف است تا مواد از آنها عبور کنند. بعد از آنکه خون در سراسر بدن چرخید، مویرگها مجدداً به هم پیوسته و تشکیل سیاهرگ میدهند که خون را به قلب برمیگرداند. زمانی که خون به سیاهرگ میرسد، فشارش بسیار کم است و جریان خون کندتر میشود. بنابراین، دیوارۀ سیاهرگها نیاز به ضخامت یا قابلیت ارتجاع بالایی نظیر سرخرگها ندارند. | ||
'''خون'''. خون بیشتر شامل مایعی با نام پلاسما<ref>plasma</ref> است که قسمت اعظم آن را آب تشکیل میدهد. همچنین، پروتئین<ref>protein</ref>ها، گلوکز<ref>glucose</ref>، اسیدهای آمینه<ref>amino acids</ref>، نمکها، هورمونها، و پادتن<ref>antibody</ref>ها نیز در خون یافت میشوند. سه نوع ذرۀ جامد معلق در پلاسما عبارتاند از گلبولها یا یاختههای قرمز خون<ref>red blood cell</ref>، گلبولها یا یاختههای سفید خون<ref>white blood cell</ref>، و پلاکت<ref>platelets</ref>ها. گلبولهای قرمز خون در مغز استخوان<ref>bone marrow</ref>، و بیشتر در دندهها، مهرهها، و اندامهای حرکتی ساخته میشوند. گلبولهای قرمز حاوی هموگلوبین<ref>haemoglobin</ref>اند و اکسیژن و دیاکسیدکربن را در سراسر بدن جابهجا میکنند. گلبولهای قرمز فاقد هسته<ref>nucleus</ref>اند و عمری نسبتاً کوتاه، در حدود چهار ماه، دارند. گلبولهای سفید خون در مغز استخوان و نیز در گرههای لنفاوی<ref>lymph nodes</ref> ساخته میشوند و دارای هستهایاند که اغلب بسیار بزرگ است. این یاختهها قادر به جابهجایی و عبور از دیوارۀ مویرگها در همۀ قسمتهای بدناند. عمل اصلی آنها مبارزه با عفونت و محافظت از بدن در مقابل بیماریها است. این عمل با تولید پادتنهایی صورت میگیرد که آثار باکتریها یا ویروسهای مهاجم را خنثی میکنند. پلاکتها قطعات کوچک سلولیاند که هسته ندارند. آنها نیز در مغزاستخوان تولید میشوند و به آزادسازی موادی کمک میکنند که خون را لخته میکنند. بنابراین، پلاکتها مانعِ ازدسترفتن خون از رگهای آسیب دیدهاند. | '''خون'''. خون بیشتر شامل مایعی با نام [[پلاسما (زیست شناسی)|پلاسما]]<ref>plasma</ref> است که قسمت اعظم آن را آب تشکیل میدهد. همچنین، [[پروتیین|پروتئین]]<ref>protein</ref>ها، [[گلوکز]]<ref>glucose</ref>، [[اسید آمینه|اسیدهای آمینه]]<ref>amino acids</ref>، نمکها، هورمونها، و [[پادتن]]<ref>antibody</ref>ها نیز در خون یافت میشوند. سه نوع ذرۀ جامد معلق در پلاسما عبارتاند از گلبولها یا یاختههای قرمز خون<ref>red blood cell</ref>، گلبولها یا یاختههای سفید خون<ref>white blood cell</ref>، و پلاکت<ref>platelets</ref>ها. گلبولهای قرمز خون در مغز استخوان<ref>bone marrow</ref>، و بیشتر در دندهها، مهرهها، و اندامهای حرکتی ساخته میشوند. گلبولهای قرمز حاوی هموگلوبین<ref>haemoglobin</ref>اند و اکسیژن و دیاکسیدکربن را در سراسر بدن جابهجا میکنند. گلبولهای قرمز فاقد هسته<ref>nucleus</ref>اند و عمری نسبتاً کوتاه، در حدود چهار ماه، دارند. گلبولهای سفید خون در مغز استخوان و نیز در گرههای لنفاوی<ref>lymph nodes</ref> ساخته میشوند و دارای هستهایاند که اغلب بسیار بزرگ است. این یاختهها قادر به جابهجایی و عبور از دیوارۀ مویرگها در همۀ قسمتهای بدناند. عمل اصلی آنها مبارزه با عفونت و محافظت از بدن در مقابل بیماریها است. این عمل با تولید پادتنهایی صورت میگیرد که آثار باکتریها یا ویروسهای مهاجم را خنثی میکنند. پلاکتها قطعات کوچک سلولیاند که هسته ندارند. آنها نیز در مغزاستخوان تولید میشوند و به آزادسازی موادی کمک میکنند که خون را لخته میکنند. بنابراین، پلاکتها مانعِ ازدسترفتن خون از رگهای آسیب دیدهاند. | ||
اعمال دستگاه. دستگاه گردش خون نقش مهمی در بسیاری از فرآیندهای بدن، ازجمله تنفس<ref>respiration</ref>، تغذیه، و دفع مواد<ref>removal</ref> زاید و سمی ایفا میکند. در تنفس، دستگاه گردش خون به یاختههای بدن اکسیژن میرساند و دیاکسیدکربن را از آنها خارج میکند. در تغذیه، مواد غذایی هضمشده را به یاختهها میرساند. مواد غذایی با عبور از دیوارههای رودۀ کوچک به مویرگها میریزند. سپس، خون بیشتر مواد غذایی را به کبد<ref>liver</ref> میبرد و در آنجا بعضی مواد استخراج و ذخیره میشوند تا در مواردی که بدن به آنها نیاز دارد، به خون برگردانده شوند. کبد سایر مواد غذایی را به موادی تبدیل میکند که برای تولید انرژی، آنزیمها، و عناصر سازندۀ جدید لازماند. هورمونها، که فعالیت اندامهای گوناگون و بافتها را کنترل میکنند یا تحت تأثیر قرار میدهند، در غدد درونریز، ازجمله تیروئید<ref>thyroid</ref>، هیپوفیز<ref>pituitary</ref>، فوقکلیه<ref>adrenal</ref> و غدد جنسی<ref>sex glands</ref> تولید میشوند و با خون به سراسر بدن منتقل میشوند. | اعمال دستگاه. دستگاه گردش خون نقش مهمی در بسیاری از فرآیندهای بدن، ازجمله تنفس<ref>respiration</ref>، تغذیه، و دفع مواد<ref>removal</ref> زاید و سمی ایفا میکند. در تنفس، دستگاه گردش خون به یاختههای بدن اکسیژن میرساند و دیاکسیدکربن را از آنها خارج میکند. در تغذیه، مواد غذایی هضمشده را به یاختهها میرساند. مواد غذایی با عبور از دیوارههای رودۀ کوچک به مویرگها میریزند. سپس، خون بیشتر مواد غذایی را به کبد<ref>liver</ref> میبرد و در آنجا بعضی مواد استخراج و ذخیره میشوند تا در مواردی که بدن به آنها نیاز دارد، به خون برگردانده شوند. کبد سایر مواد غذایی را به موادی تبدیل میکند که برای تولید انرژی، آنزیمها، و عناصر سازندۀ جدید لازماند. هورمونها، که فعالیت اندامهای گوناگون و بافتها را کنترل میکنند یا تحت تأثیر قرار میدهند، در غدد درونریز، ازجمله تیروئید<ref>thyroid</ref>، هیپوفیز<ref>pituitary</ref>، فوقکلیه<ref>adrenal</ref> و غدد جنسی<ref>sex glands</ref> تولید میشوند و با خون به سراسر بدن منتقل میشوند. |