امان الله جهانبانی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
امان الله جهانبانی (اراک 1274- تهران 1353ش) | امان الله جهانبانی (اراک 1274- تهران 1353ش) | ||
از شاهزادگان قاجار | از شاهزادگان [[قاجاریه، سلسله|قاجار]]، دولتمرد و سناتور دورۀ [[پهلوی، سلسله (۱۳۰۴ـ۱۳۵۷ش)|پهلوی]] و از فرماندهان ارتش شاهنشاهی. او فرزند [[امان الله میرزا]] معروف به ضیاءالدوله بود. از ده سالگی، او را برای تحصيلات مقدماتی به روسيه فرستادند و تحصيل‌کردۀ مدرسۀ نظامی پترزبورگ است. در زمان شروع [[جنگ جهانی اول]]، به ايران برگشت و با درجۀ سروان در قزاق‌خانه مشغول خدمت شد و مدتی رئيس توپخانه آترياد كرمانشاه بود. در 1296ش مجدداً برای تحصيلات تکمیلی به روسيه رفت و دورۀ دانشگاه جنگ روسيه را به پايان برد و همزمان با كودتای سوم اسفند 1299ش به ايران بازگشت و در كودتا سهيم بود. در آن زمان، درجۀ سرهنگی داشت. در 1314ش رئيس دانشگاه جنگ و در اسفند همان سال، رئيس اداره كل صنعت شد. | ||
در اواسط 1316ش بنا به علل نامشخصی، مغضوب [[رضاشاه پهلوی (آلاشت ۱۲۵۷ـ ژوهانسبورگ ۱۳۲۳ش)|رضا شاه]] و از رياست اداره كل صنعت بركنار شد. او مدتی در زندان قصر بود و پس از يک سال از زندان آزاد، خلع درجه و از ارتش اخراج شد. اما پس از استعفای رضاشاه، از او اعادۀ حيثيت شد و با درجۀ قبلی به خدمت بازگشت و در كابينۀ فروغی، وزير كشور و وزير راه شد. او در كابينه سهيلی، وزير جنگ بود. امان الله جهانبانی تا آخر عمرش، پنج دوره پشت سر هم سناتور بود. | |||
[[نادر جهانبانی]] و [[خسرو جهانبانی]]، كه با شهناز پهلوی ازدواج كرد، از جمله پسرانش هستند (حاصل دو ازدواج). از جمله كتاب‌های اوست: ''مرزهای ايران و شوروی''؛ ''بلوچستان و مرزهای آن''؛ ''سرباز ايرانی و مفهوم آب و خاک''. | |||
[[نادر جهانبانی]] و [[خسرو جهانبانی]]، كه با شهناز پهلوی ازدواج كرد، از جمله پسرانش هستند | |||
از جمله كتاب‌های اوست: ''مرزهای ايران و شوروی''؛ ''بلوچستان و مرزهای آن''؛ ''سرباز ايرانی و مفهوم آب و خاک''. | |||
آرامگاهش در امامزاده ابوطالب در رباط كريم است. | آرامگاهش در امامزاده ابوطالب در رباط كريم است. | ||
نسخهٔ ۲۲ فوریهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۰:۰۴
امان الله جهانبانی (اراک 1274- تهران 1353ش)
از شاهزادگان قاجار، دولتمرد و سناتور دورۀ پهلوی و از فرماندهان ارتش شاهنشاهی. او فرزند امان الله میرزا معروف به ضیاءالدوله بود. از ده سالگی، او را برای تحصيلات مقدماتی به روسيه فرستادند و تحصيل‌کردۀ مدرسۀ نظامی پترزبورگ است. در زمان شروع جنگ جهانی اول، به ايران برگشت و با درجۀ سروان در قزاق‌خانه مشغول خدمت شد و مدتی رئيس توپخانه آترياد كرمانشاه بود. در 1296ش مجدداً برای تحصيلات تکمیلی به روسيه رفت و دورۀ دانشگاه جنگ روسيه را به پايان برد و همزمان با كودتای سوم اسفند 1299ش به ايران بازگشت و در كودتا سهيم بود. در آن زمان، درجۀ سرهنگی داشت. در 1314ش رئيس دانشگاه جنگ و در اسفند همان سال، رئيس اداره كل صنعت شد.
در اواسط 1316ش بنا به علل نامشخصی، مغضوب رضا شاه و از رياست اداره كل صنعت بركنار شد. او مدتی در زندان قصر بود و پس از يک سال از زندان آزاد، خلع درجه و از ارتش اخراج شد. اما پس از استعفای رضاشاه، از او اعادۀ حيثيت شد و با درجۀ قبلی به خدمت بازگشت و در كابينۀ فروغی، وزير كشور و وزير راه شد. او در كابينه سهيلی، وزير جنگ بود. امان الله جهانبانی تا آخر عمرش، پنج دوره پشت سر هم سناتور بود.
نادر جهانبانی و خسرو جهانبانی، كه با شهناز پهلوی ازدواج كرد، از جمله پسرانش هستند (حاصل دو ازدواج). از جمله كتاب‌های اوست: مرزهای ايران و شوروی؛ بلوچستان و مرزهای آن؛ سرباز ايرانی و مفهوم آب و خاک.
آرامگاهش در امامزاده ابوطالب در رباط كريم است.