اسدی، محمدولی (بیرجند ۱۲۵۷ـ مشهد ۱۳۱۴ش)

محمدولی اسدی
زادروز	بیرجند ۱۲۵۷ش
درگذشت	مشهد ۱۳۱۴ش
ملیت	ایرانی
تحصیلات و محل تحصیل	بیرجند
شغل و تخصص اصلی	دولتمرد
گروه مقاله	تاریخ ایران

محمدولی اسدی

اسدی، محمدولی (بیرجند ۱۲۵۷ـ مشهد ۱۳۱۴ش)

دولتمرد ایرانی و نایب‌التوالیۀ آستان قدس‌رضوی در زمان رضا‌شاه. تحصیلات قدیمه را در زادگاهش بیرجند به انجام رساند و وارد دستگاه امیر ‌شوکت‌الملک علم، امیر‌ قائنات شد و با یاری او نمایندۀ مجلس چهارم شد و به تهران آمد. با تیمورتاش وزیر دربار و داور وزیر دادگستری طرح دوستی ریخت و مورد‌توجه رضا‌شاه هم قرار گرفت و از سوی او به نایب‌التولیتی آستان قدس‌رضوی منصوب شد. اسدی در ۱۳۱۴ش که مسئله تغییر کلاه و کشف حجاب پیش آمد، از رضا‌شاه خواست که این مسئله فعلاً در مشهد مطرح نشود، چرا که ممکن است نتایج و حوادث سوئی به‌بار آورد. ولی فتح‌الله پاکروان استاندار خراسان و محمدرفیع نوایی رئیس شهربانی و سرتیپ ایرج مطبوعی فرمانده لشکر خراسان، با این نظر موافق نبودند و آن را اجرا کردند که موجب خشم و خروش مردم مشهد شد. قیام مردم با شدت و خشونت سرکوب شد و در این میان اسدی را که بی‌گناه بود، مسئول این قیام دانستند و او را محاکمه کردند که به اعدام او منجر شد. پسر محمدولی اسدی داماد محمدعلی فروغی رئیس‌الوزراء بود و همین قرابت باعث شد فروغی هم مغضوب و از کار برکنار و خانه‌نشین شود. پس از شهریور ۱۳۲۰ موضوع بی‌گناهی او دوباره مطرح و دادگاه جدیدی تشکیل شد که او را البته پس از گذشت سال‌ها پس از مرگ او تبرئه کرد.