اسپنسر، هربرت (۱۸۲۰ـ۱۹۰۳): تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
Mohammadi2 (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
اِسْپِنْسِر، هِرْبِرْت (۱۸۲۰ـ۱۹۰۳)(Spencer, Herbert)<br/> | اِسْپِنْسِر، هِرْبِرْت (۱۸۲۰ـ۱۹۰۳)(Spencer, Herbert)<br /> {{جعبه زندگینامه | ||
|عنوان =هربرت اسپنسر | |عنوان =هربرت اسپنسر | ||
|نام = Herbert Spencer | |نام = Herbert Spencer | ||
| خط ۷: | خط ۷: | ||
|نام مستعار= | |نام مستعار= | ||
|لقب= | |لقب= | ||
|زادروز=۱۸۲۰م | |زادروز=داربی ۱۸۲۰م | ||
|تاریخ مرگ=۱۹۰۳م | |تاریخ مرگ=۱۹۰۳م | ||
|دوره زندگی= | |دوره زندگی= | ||
| خط ۱۹: | خط ۱۹: | ||
|سمت = | |سمت = | ||
|جوایز و افتخارات = | |جوایز و افتخارات = | ||
|آثار =ایستایی شناسی اجتماعی | |آثار =ایستایی شناسی اجتماعی (1851)، اصول روان‌شناسی (۱۸۵۵)، اصول زیست‌شناسی (۲ جلد، ۱۸۶۴ـ۱۸۶۷)؛ اصول جامعه‌شناسی (۳ جلد، ۱۸۷۶ـ۱۸۹۶)؛ و اصول علم اخلاق (۲ جلد، ۱۸۹۲ـ۱۸۹۳) | ||
|خویشاوندان سرشناس = | |خویشاوندان سرشناس = | ||
|گروه مقاله =جامعه شناسی | |گروه مقاله =جامعه شناسی | ||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
|پست تخصصی = | |پست تخصصی = | ||
|باشگاه = | |باشگاه = | ||
}}نظریه‌پرداز اجتماعی انگلیسی. غالباً از نخستین جامعه‌شناسان برشمرده می‌شود؛ شهرتش بیشتر به مناسبت پژوهشی است که دربارۀ تغییر اجتماعی<ref>social change | }}[[File:11235200.jpg|thumb|اِسْپِنْسِر، هِرْبِرْت]]نظریه‌پرداز اجتماعی انگلیسی. غالباً از نخستین جامعه‌شناسان برشمرده می‌شود؛ شهرتش بیشتر به مناسبت پژوهشی است که دربارۀ تغییر اجتماعی<ref>social change | ||
</ref>، از دیدگاهی تکاملی<ref>evolutionary | </ref>، از دیدگاهی تکاملی<ref>evolutionary | ||
</ref>، انجام داده است. در داربی<ref>Derby </ref> متولد شد، بیشتر به صورت خودآموزی به تحصیل پرداخت و از راه مطالعۀ آزاد با نظریۀ تکامل ـ آن‌گونه که [[لامارک، ژان باپتیست (۱۷۴۴ـ۱۸۲۹)|ژان لامارک]]<ref>Jean Lamarck </ref>، طبیعی‌دان فرانسوی، در قرن ۱۸ و اوایل قرن ۱۹ شرح داده بود ـ آشنا شد. در این نظریه، که امروزه اعتبارش را ازدست داده است، گفته می‌شود که صفات اکتسابی هر سازواره<ref>organism </ref> به ارث‌بردنی نیستند. مفهوم‌های لامارکیِ مربوط به تکامل بعداً تأثیر شگرفی در تحقیقات اسپنسر برجای نهادند. اسپنسر در ۱۸۵۱ کتاب ''ایستایی‌شناسی اجتماعی''<ref>''Social Statics'' </ref> را انتشار داد و در آن بر ضرورت آزادی فردی و اهمیت والای علم تأکید کرد. در ''اصول روان‌شناسی''<ref>''Principles of Psychology''</ref> (۱۸۵۵)، نوشت که هر مادّۀ آلی<ref> organic matter </ref> در حالتی یکپارچه پدید می‌آید و ویژگی‌های فردی به‌تدریج از طریق تکامل گسترش می‌یابند. او تقریباً در همین زمان طرحی برای یک نظامِ جامعِ فلسفه درانداخت که بر نظریۀ تکامل وی استوار بود و همۀ رشته‌های دانش موجود را دربر می‌گرفت. در ۱۸۶۰ گزارشی از دورنمای آیندۀ نظام خود را نوشت با عنوان ''نظام فلسفۀ ترکیبی''<ref>''A System of Synthetic Philosophy'' </ref>. بخش آغازین آن، به نام ''نخستین اصول''<ref>''First Principles'' </ref>، در ۱۸۶۲ انتشار یافت؛ برخی از دیگر آثارش: ''اصول زیست‌شناسی''<ref>''Principles of Biology'' </ref> (۲ جلد، ۱۸۶۴ـ۱۸۶۷)؛ ''اصول جامعه‌شناسی''<ref>''Principles of Sociology''</ref> (۳ جلد، ۱۸۷۶ـ۱۸۹۶)؛ و ''اصول علم اخلاق''<ref>''Principles of Ethics'' </ref> (۲ جلد، ۱۸۹۲ـ۱۸۹۳). اگرچه اسپنسر در میان همکارانش هرگز پیروان فراوانی نداشت، اما تلاش بلندپروازانه‌اش برای نظام‌مند ساختن هرگونه شناختی در چارچوب علم جدید و به‌ویژه برحسب معیار تکامل، جایگاهی ماندگار در میان برجسته‌ترین اندیشمندان اواخر قرن نوزدهم به او بخشید. برخی از آثار شایان توجه اسپنسر عبارت‌اند از ''مقاله‌های علمی، سیاسی و فکری''<ref>''Essays: Scientific, Political, and Speculative''</ref> (۳ جلد، ۱۸۹۱) که در آن تأثیر کلی نظریۀ تکامل بر اندیشۀ علمی، سیاسی و فلسفی را ارزیابی کرده است. | |||
</ref>، انجام داده است. در داربی<ref>Derby </ref> متولد شد، بیشتر | |||
| | ||
| خط ۳۷: | خط ۳۵: | ||
---- | ---- | ||
[[Category:جامعه شناسی]] [[Category:(جامعه شناسی)اشخاص و آثار]] | [[Category:جامعه شناسی]] | ||
[[Category:(جامعه شناسی)اشخاص و آثار]] | |||
<references /> | |||
نسخهٔ کنونی تا ۲۰ آوریل ۲۰۲۲، ساعت ۰۹:۳۷
اِسْپِنْسِر، هِرْبِرْت (۱۸۲۰ـ۱۹۰۳)(Spencer, Herbert)
| هربرت اسپنسر Herbert Spencer | |
|---|---|
| زادروز |
داربی ۱۸۲۰م |
| درگذشت | ۱۹۰۳م |
| ملیت | انگلیسی |
| شغل و تخصص اصلی | جامعه شناس |
| آثار | ایستایی شناسی اجتماعی (1851)، اصول روان‌شناسی (۱۸۵۵)، اصول زیست‌شناسی (۲ جلد، ۱۸۶۴ـ۱۸۶۷)؛ اصول جامعه‌شناسی (۳ جلد، ۱۸۷۶ـ۱۸۹۶)؛ و اصول علم اخلاق (۲ جلد، ۱۸۹۲ـ۱۸۹۳) |
| گروه مقاله | جامعه شناسی |
نظریه‌پرداز اجتماعی انگلیسی. غالباً از نخستین جامعه‌شناسان برشمرده می‌شود؛ شهرتش بیشتر به مناسبت پژوهشی است که دربارۀ تغییر اجتماعی[۱]، از دیدگاهی تکاملی[۲]، انجام داده است. در داربی[۳] متولد شد، بیشتر به صورت خودآموزی به تحصیل پرداخت و از راه مطالعۀ آزاد با نظریۀ تکامل ـ آن‌گونه که ژان لامارک[۴]، طبیعی‌دان فرانسوی، در قرن ۱۸ و اوایل قرن ۱۹ شرح داده بود ـ آشنا شد. در این نظریه، که امروزه اعتبارش را ازدست داده است، گفته می‌شود که صفات اکتسابی هر سازواره[۵] به ارث‌بردنی نیستند. مفهوم‌های لامارکیِ مربوط به تکامل بعداً تأثیر شگرفی در تحقیقات اسپنسر برجای نهادند. اسپنسر در ۱۸۵۱ کتاب ایستایی‌شناسی اجتماعی[۶] را انتشار داد و در آن بر ضرورت آزادی فردی و اهمیت والای علم تأکید کرد. در اصول روان‌شناسی[۷] (۱۸۵۵)، نوشت که هر مادّۀ آلی[۸] در حالتی یکپارچه پدید می‌آید و ویژگی‌های فردی به‌تدریج از طریق تکامل گسترش می‌یابند. او تقریباً در همین زمان طرحی برای یک نظامِ جامعِ فلسفه درانداخت که بر نظریۀ تکامل وی استوار بود و همۀ رشته‌های دانش موجود را دربر می‌گرفت. در ۱۸۶۰ گزارشی از دورنمای آیندۀ نظام خود را نوشت با عنوان نظام فلسفۀ ترکیبی[۹]. بخش آغازین آن، به نام نخستین اصول[۱۰]، در ۱۸۶۲ انتشار یافت؛ برخی از دیگر آثارش: اصول زیست‌شناسی[۱۱] (۲ جلد، ۱۸۶۴ـ۱۸۶۷)؛ اصول جامعه‌شناسی[۱۲] (۳ جلد، ۱۸۷۶ـ۱۸۹۶)؛ و اصول علم اخلاق[۱۳] (۲ جلد، ۱۸۹۲ـ۱۸۹۳). اگرچه اسپنسر در میان همکارانش هرگز پیروان فراوانی نداشت، اما تلاش بلندپروازانه‌اش برای نظام‌مند ساختن هرگونه شناختی در چارچوب علم جدید و به‌ویژه برحسب معیار تکامل، جایگاهی ماندگار در میان برجسته‌ترین اندیشمندان اواخر قرن نوزدهم به او بخشید. برخی از آثار شایان توجه اسپنسر عبارت‌اند از مقاله‌های علمی، سیاسی و فکری[۱۴] (۳ جلد، ۱۸۹۱) که در آن تأثیر کلی نظریۀ تکامل بر اندیشۀ علمی، سیاسی و فلسفی را ارزیابی کرده است.
- ↑ social change
- ↑ evolutionary
- ↑ Derby
- ↑ Jean Lamarck
- ↑ organism
- ↑ Social Statics
- ↑ Principles of Psychology
- ↑ organic matter
- ↑ A System of Synthetic Philosophy
- ↑ First Principles
- ↑ Principles of Biology
- ↑ Principles of Sociology
- ↑ Principles of Ethics
- ↑ Essays: Scientific, Political, and Speculative