پرش به محتوا

آل کرت: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
خط ۳: خط ۳:




سلسله‌ای‌ از حکمرانان‌ (۶۴۳ـ۷۸۳ق) شرق [[خراسان]]. نخستین‌ فرد این‌ خاندان‌ شمس‌الدین‌ محمد بن ابوبکر (← [[شمس الدین کرت|شمس‌الدین کرت]]) نوۀ‌ تاج‌الدین‌ عثمانی مرغینی، است که سرسلسلۀ‌ آل کرت‌ به‌شمار می‌رود. وی‌ در ۶۱۸ق، به‌ هنگام‌ حملۀ‌ [[مغول|مغولان‌]] به‌ [[هرات، شهر (افغانستان)|هرات‌]]، به‌ دستور [[اباقاخان]] به‌ قلعه‌ای‌ در سر حد [[قفقاز، منطقه|قفقاز]] تبعید شد. قلمرو کرت‌ پس‌ از غلبۀ‌ مغولان‌ بر [[ایران]] بر ویرانه‌های‌ پادشاهی‌ [[غوریان|غوریان‌]] (آل شنسب‌) بنیان‌ گذارده‌ شد. آنان‌ با برقراری رابطۀ‌ نزدیک‌ با مغولان‌، موقعیت‌ خود را استحکام‌ بخشیدند و از طرف‌ آن‌ها به‌ فرمانروایی‌ هرات‌ رسیدند. میان حکمرانان‌ سُنّی‌‌مذهب‌ آل کرت‌ و امرای‌ شیعه‌‌مذهب‌ سربداری‌ همیشه‌ درگیری‌ وجود داشت‌ و همین‌ امر، زمینه‌ را برای‌ لشکرکشی‌ [[امیرتیمور]] به‌ [[خراسان]] فراهم‌ کرد. تیمور در اولین‌ لشکرکشی‌ خود هرات‌ را تصرف‌ کرد (۷۸۳ق) و با تسلیم‌ ملک‌ غیاث‌الدین‌ پیرعلی‌، حکومت‌ آل کرت‌ به‌ پایان‌ رسید. اوج‌ اقتدار آل کرت‌ و آبادانی‌ شهر هرات‌ در زمان‌ پادشاهی‌ معزالدین‌ پیر حسین‌ کرت‌ بود. حوزۀ‌ حکمرانی‌ آل‌ کرت‌ در ابتدا شامل‌ تمام‌ ولایات‌ هرات‌، جام‌، باخزر، [[پوشنگ|پوشنگ‌]]، [[غور]]، خیسار، [[فیروزکوه (افغانستان)|فیروزکوه‌]] (در افغانستان‌)، [[غرجستان]]، مرغاب، [[مروالرود]]، [[فاریاب (ولایت)|فاریاب‌]] تا کنار [[سیحون|رود سیحون‌]]، [[اسفزار]]، [[فراه|فراه‌]]، [[سیستان، ناحیه تاریخی|سیستان‌]]، کابل‌ و قسمتی‌ از افغانستان شرقی تا کنار رود [[سند، رود|سند]] بود. [[ربیعی پوشنگی، صدرالدین (پوشنگ ۶۷۱ـ۷۰۲ق)|ربیعی پوشنجی]] تاریخ این خاندان را در منظومه‌ای به نام کرت‌نامه به نظم درآورده است.  
سلسله‌ای‌ از حکمرانان‌ (۶۴۳ـ۷۸۳ق) شرق [[خراسان]]. نخستین‌ فرد این‌ خاندان‌ شمس‌الدین‌ محمد بن ابوبکر (← [[شمس الدین کرت|شمس‌الدین کرت]]) نوۀ‌ تاج‌الدین‌ عثمانی مرغینی، است که سرسلسلۀ‌ آل کرت‌ به‌شمار می‌رود. وی‌ در ۶۱۸ق، به‌ هنگام‌ حملۀ‌ [[مغول|مغولان‌]] به‌ [[هرات، شهر (افغانستان)|هرات‌]]، به‌ دستور [[اباقاخان]] به‌ قلعه‌ای‌ در سر حد [[قفقاز، منطقه|قفقاز]] تبعید شد. قلمرو کرت‌ پس‌ از غلبۀ‌ مغولان‌ بر [[ایران]] بر ویرانه‌های‌ پادشاهی‌ [[غوریان|غوریان‌]] (آل شنسب‌) بنیان‌ گذارده‌ شد. آنان‌ با برقراری رابطۀ‌ نزدیک‌ با مغولان‌، موقعیت‌ خود را استحکام‌ بخشیدند و از طرف‌ آن‌ها به‌ فرمانروایی‌ هرات‌ رسیدند. میان حکمرانان‌ سُنّی‌‌مذهب‌ آل کرت‌ و امرای‌ شیعه‌‌مذهب‌ سربداری‌ همیشه‌ درگیری‌ وجود داشت‌ و همین‌ امر، زمینه‌ را برای‌ لشکرکشی‌ [[امیرتیمور]] به‌ [[خراسان]] فراهم‌ کرد. تیمور در اولین‌ لشکرکشی‌ خود هرات‌ را تصرف‌ کرد (۷۸۳ق) و با تسلیم‌ ملک‌ [[غیاث الدین کرت دوم، پیرعلی ( ـ۷۸۳ق)|غیاث‌الدین‌ پیرعلی]]، حکومت‌ آل کرت‌ به‌ پایان‌ رسید. اوج‌ اقتدار آل کرت‌ و آبادانی‌ شهر هرات‌ در زمان‌ پادشاهی‌ معزالدین‌ پیر حسین‌ کرت‌ بود. حوزۀ‌ حکمرانی‌ آل‌ کرت‌ در ابتدا شامل‌ تمام‌ ولایات‌ هرات‌، جام‌، باخزر، [[پوشنگ|پوشنگ‌]]، [[غور]]، خیسار، [[فیروزکوه (افغانستان)|فیروزکوه‌]] (در افغانستان‌)، [[غرجستان]]، مرغاب، [[مروالرود]]، [[فاریاب (ولایت)|فاریاب‌]] تا کنار [[سیحون|رود سیحون‌]]، [[اسفزار]]، [[فراه|فراه‌]]، [[سیستان، ناحیه تاریخی|سیستان‌]]، کابل‌ و قسمتی‌ از افغانستان شرقی تا کنار رود [[سند، رود|سند]] بود. [[ربیعی پوشنگی، صدرالدین (پوشنگ ۶۷۱ـ۷۰۲ق)|ربیعی پوشنجی]] تاریخ این خاندان را در منظومه‌ای به نام کرت‌نامه به نظم درآورده است.  


امرای‌ آل کرت‌ از این‌ قرارند: شمس‌الدین‌ محمد (۶۴۳ـ۶۸۴ق)؛ رکن‌الدین‌ (۶۷۷ـ۶۸۲ق)؛ فخرالدین‌ (۶۸۴ـ۷۰۶ق)؛ غیاث‌الدین‌ اول (۷۰۶ـ۷۲۹ق)؛ شمس‌الدین‌ دوم‌ (۷۲۹ـ۷۳۰ق)؛ حافظ‌ بن‌ غیاث‌الدین‌ (۷۳۰ـ۷۳۲ق)؛ معزالدین‌ حسین‌ (۷۳۲ـ۷۷۲ق)؛ غیاث‌الدین‌ دوم‌ (۷۷۲ـ۷۸۳ق).
امرای‌ آل کرت‌ از این‌ قرارند: [[شمس الدین کرت|شمس‌الدین محمد]] (۶۴۳ـ۶۸۴ق)؛ [[رکن الدین کرت ( ـ۷۰۵ق)|رکن‌الدین‌]] (۶۷۷ـ۶۸۲ق)؛ [[فخرالدین کرت ( ـ۷۰۶ق)|فخرالدین‌]] (۶۸۴ـ۷۰۶ق)؛ [[غیاث الدین کرت اول|غیاث‌الدین‌ اول]] (۷۰۶ـ۷۲۹ق)؛ [[شمس الدین محمد کرت ( ـ۷۳۰ق)|شمس‌الدین‌ دوم‌]] (۷۲۹ـ۷۳۰ق)؛ [[حافظ کرت|حافظ‌ بن‌ غیاث‌الدین‌]] (۷۳۰ـ۷۳۲ق)؛ [[معزالدین کرت|معزالدین‌ حسین‌]] (۷۳۲ـ۷۷۲ق)؛ [[غیاث الدین کرت دوم، پیرعلی ( ـ۷۸۳ق)|غیاث‌الدین‌ دوم‌]] (۷۷۲ـ۷۸۳ق).




سرویراستار، ویراستار
۳۶٬۳۹۶

ویرایش