پلدشت، شهرستان

پلدشت، شهرستان
کشور	ایران
استان	آذربایجان غربی
بخش	بخش‌‌های مرکزی و ارس
جمعیت	42,170نفر (1395ش)
موقعیت	شمال شرقی استان آذربایجان غربی
نوع اقلیم	معتدل و نیمه‌خشک
ارتفاع از سطح دریا	۸20متر (مرکز شهرستان)
تولیدات و صنایع مهم	غلات (گندم و جو و برنج)، گیاهان علوفه‌ای و تره‌بار
برخی بناهای مهم	کلیسای آبادی قِزِل وانک
نام لاتین	Poldasht
شهر ها و آبادی های مهم	شهرهای پلدشت و نازک علیا

پلدشت، شهرستان (County) Poldasht

نقشۀ تقسیمات شهرستان پلدشت

واقع در شمال شرقی استان آذربایجان غربی، به مرکزیت شهر پلدشت و متشکل از بخش‌های مرکزی (مشتمل بر دهستان‌های زنگبار و چایباسار شرقی) و ارس (مشتمل بر دهستان‌های گجرات شرقی و گجرات غربی). در اواخر حکومت رضاشاه (در سال ۱۳۱۶ش) بخش پلدشت در شهرستان ماکو در استان چهارم تشکیل شد؛ در تقسیمات کشوری سال ۱۳۵۵ش این بخش شامل شهر شوط (مشتمل بر سه دهستان) و شهر پلدشت بود؛ در سال ۱۳۶۸ش، بخش شوط از پلدشت انتزاع یافت؛ و بالاخره پلدشت در سال 1387ش بنابر مصوبۀ هیأت دولت، به تاریخ 26 آذر 1386ش، با انتزاع بخش‌هایی از شهرستان ماکو به شهرستان ارتقاء یافت. براساس سرشماری سراسری سال 1395ش جمعیت شهرستان پلدشت 42,170نفر است؛ طبق اطلاعات مرکز آمار ایران، حدود 33.5درصد این مقدار شهرنشین و حدود 66.5درصد روستانشینند. علاوه بر پلدشت که در نیمۀ اول دهۀ 1340ش به شهر تبدیل شده، روستای نازک علیا (مرکز بخش ارس) نیز در سال 1389ش به شهر ارتقاء یافته است. پلدشت در مرزهای شرقی و شمالی به جمهوری خودمختار نخجوان، از غرب به شهرستان‌های ماکو و شوط و از جنوب به شهرستان‌های چایپاره (در آذربایجان غربی) و مرند (در آذربایجان شرقی) محدود می‌شود.

شهرستان پلدشت با ارتفاع حدود ۸20متر از سطح دریا (در مرکز شهرستان) در دشت‌ها و مناطق بینِ کوهی با آب و هوای معتدل و نیمه‌خشک واقع شده است. این شهرستان به یُمن حوضۀ آبریز رود ارس و چند رود کوچک دیگر دارای اراضی حاصلخیز است؛ به همین خاطر فعالیت اصلی مردم این شهرستان در زمینه‌های کشاورزی و دامداری و سپس تجارت (به دلیل هم‌مرز بودن با کشور آذربایجان و نزدیکی به ارمنستان، قفقاز و ترکیه) است. رودهای ارس و زنگبار (از ریزابه‌های ارس) با چند رود کوچک دیگر و چشمه‌ها و قنوات، آب زمین‌های کشاورزی شهرستان را تأمین می‌کنند. بخشی از زمین‌های پلدشت نیز با ذخایر سدهای بارون و ارس آبیاری می‌شود. مهم‌ترین محصولات زراعی مردم این شهرستان در گذشته پنبه و توتون بوده و در حال حاضر غلات (گندم و جو و برنج)، گیاهان علوفه‌ای و تره‌بار است. علاوه بر کشاورزی، پرورش دام و صادرات محصولات دامی و زراعی در این شهرستان رونق زیادی دارد. مردم این شهرستان به زبان‌های ترکی آذربایجانی و کردی کرمانجی سخن می‌گویند و پس از اکثریت شیعۀ دوازده‌امامی، بخشی از مردم پلدشت سنی حنفی‌اند.

رودخانۀ ارس و سدهایی که بر روی آن ساخته‌اند، پل دوستی بین ایران و آذربایجان، بازارچۀ مشترک «صنم بلاغی»، روستای تاریخی شیدی، روستای گردشگری شوطلو، دشت زنگنه و کلیسای آبادی قِزِل وانک از جاذبه‌های گردشگری این شهرستان است.

---