زهک، شهرستان: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
زهک، شهرستان (County) Zehak | زهک، شهرستان (County) Zehak | ||
واقع در شرق شمالی استان [[سیستان و بلوچستان]]، به مرکزیت [[زهک، شهر|شهر زهک]]. در نیمۀ دوم سال 1384ش بنابر مصوبۀ هیأت دولت در جلسۀ 10 مرداد 1384ش، با انتزاع بخش شهرکی و ناروئی از [[زابل، شهرستان|شهرستان زابل]] تشکیل شده است. | واقع در شرق شمالی استان [[سیستان و بلوچستان]]، به مرکزیت [[زهک، شهر|شهر زهک]]. در نیمۀ دوم سال 1384ش بنابر مصوبۀ هیأت دولت در جلسۀ 10 مرداد 1384ش، با انتزاع بخش شهرکی و ناروئی از [[زابل، شهرستان|شهرستان زابل]] تشکیل شده است. منطقۀ سیستان در دوره‌های باستانی مرکز و جزو قلمرو [[سکاها]] و تا اواخر دورۀ [[هخامنشیان|هخامنشی]] جزو مناطق آباد ذکر شده است. محتمل است که نام زهک شکل تحریف‌یافتۀ زرنگ، یکی از نام‌های کهن سیستان، باشد. در سده‌های آغازین اسلامی این منطقه خاستگاه و پایگاه حکومت [[صفاریان]] بود. در زمان مغولان و [[تیموریان]] خرابی‌های زیادی در سیستان به وجود آمد که به از بین رفتن سدها، کانال‌ها و مناطق آباد سیستان منجر شد. شهرستان زابل در تقسیمات کشوری ۱۳۱۶ش، در تابعیت استان هشتم (با مرکزیت [[کرمان، شهر|شهر کرمان]]) قرار داشت و در سال 1336ش با پیوستنش به بلوچستان، استان سیستان و بلوچستان را پدید آورد. در تمام دوره‌های متأخر دهستان‌های شهرکی (با ترکیب جمعیتی سیستانی) و ناروئی (با ترکیب جمعیتی بلوچ) تابع زابل بوده است. در سال‌های پس از انقلاب این دهستان‌ها به بخش، و سپس این بخش در سال 1384ش به شهرستان ارتقاء یافته است. شهرستان کنونی زهک متشکل است از 3 بخش، 6 دهستان (با بیش از 200 روستای مسکونی) و 2 شهر: بخش مرکزی (مشتمل بر دهستان‌های زهک و خواجه‌احمد، به مرکزیت شهر زهک)، بخش خمک<ref>Khamak</ref> (مشتمل بر دهستان‌های گوری<ref>Guri</ref> و خمک، به مرکزیت روستای خمک)، و بخش جزینک<ref>Jazink</ref> (مشتمل بر دهستان‌های جزینک و قلعه‌نو<ref>Qaleh Now</ref>، به مرکزیت شهر جزینک). روستای جزینک در سال 1399ش به شهر ارتقاء یافته است. براساس سرشماری سراسری سال 1395ش جمعیت شهرستان زهک 74,896نفر است؛ طبق اطلاعات مرکز آمار ایران و براساس سرشماری مذکور، حدود 18درصد از جمعیت شهرستان شهرنشین و نزدیک به 82درصدِ آنها روستانشین بوده‌اند. شهرستان زهک از شمال شرقی با شهرستان هیرمند، از شمال غربی با [[زابل، شهرستان|شهرستان زابل]]، در مناطق غربی تا جنوب غربی با شهرستان هامون و در شرق با [[افغانستان]] محدود شده است. | ||
---- | ---- | ||
نسخهٔ ۷ ژوئن ۲۰۲۴، ساعت ۱۵:۰۰
زهک، شهرستان (County) Zehak
واقع در شرق شمالی استان سیستان و بلوچستان، به مرکزیت شهر زهک. در نیمۀ دوم سال 1384ش بنابر مصوبۀ هیأت دولت در جلسۀ 10 مرداد 1384ش، با انتزاع بخش شهرکی و ناروئی از شهرستان زابل تشکیل شده است. منطقۀ سیستان در دوره‌های باستانی مرکز و جزو قلمرو سکاها و تا اواخر دورۀ هخامنشی جزو مناطق آباد ذکر شده است. محتمل است که نام زهک شکل تحریف‌یافتۀ زرنگ، یکی از نام‌های کهن سیستان، باشد. در سده‌های آغازین اسلامی این منطقه خاستگاه و پایگاه حکومت صفاریان بود. در زمان مغولان و تیموریان خرابی‌های زیادی در سیستان به وجود آمد که به از بین رفتن سدها، کانال‌ها و مناطق آباد سیستان منجر شد. شهرستان زابل در تقسیمات کشوری ۱۳۱۶ش، در تابعیت استان هشتم (با مرکزیت شهر کرمان) قرار داشت و در سال 1336ش با پیوستنش به بلوچستان، استان سیستان و بلوچستان را پدید آورد. در تمام دوره‌های متأخر دهستان‌های شهرکی (با ترکیب جمعیتی سیستانی) و ناروئی (با ترکیب جمعیتی بلوچ) تابع زابل بوده است. در سال‌های پس از انقلاب این دهستان‌ها به بخش، و سپس این بخش در سال 1384ش به شهرستان ارتقاء یافته است. شهرستان کنونی زهک متشکل است از 3 بخش، 6 دهستان (با بیش از 200 روستای مسکونی) و 2 شهر: بخش مرکزی (مشتمل بر دهستان‌های زهک و خواجه‌احمد، به مرکزیت شهر زهک)، بخش خمک[۱] (مشتمل بر دهستان‌های گوری[۲] و خمک، به مرکزیت روستای خمک)، و بخش جزینک[۳] (مشتمل بر دهستان‌های جزینک و قلعه‌نو[۴]، به مرکزیت شهر جزینک). روستای جزینک در سال 1399ش به شهر ارتقاء یافته است. براساس سرشماری سراسری سال 1395ش جمعیت شهرستان زهک 74,896نفر است؛ طبق اطلاعات مرکز آمار ایران و براساس سرشماری مذکور، حدود 18درصد از جمعیت شهرستان شهرنشین و نزدیک به 82درصدِ آنها روستانشین بوده‌اند. شهرستان زهک از شمال شرقی با شهرستان هیرمند، از شمال غربی با شهرستان زابل، در مناطق غربی تا جنوب غربی با شهرستان هامون و در شرق با افغانستان محدود شده است.