زرقان، شهرستان: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
زرقان، شهرستان (County) Zarqan
زرقان، شهرستان (County) Zarqan


واقع در نواحی مرکزی [[فارس، استان|استان فارس]]، به مرکزیت [[زرقان، شهر|شهر زرقان]]. در نیمۀ دوم سال 1398ش، بنابر مصوبۀ هیأت دولت در تاریخ 10 مهر 1398ش با تغییراتی داخلی در بخش زرقانِ [[شیراز، شهرستان|شهرستان شیراز]] و انتزاع آن از این شهرستان ایجاد شده است. نام زرقان در کتب جغرافيايى اسلامى به صورت‌هاى رَقان، زَرَّقان، زرگان، راركان، زاركان و ازرقان آمده است. این کلمه را مركّب از «زر» و پسوند نسبت «گان» و به معنای اصطلاحی منطقۀ حاصلخیز دانسته‌اند. با توجه به آثار و محوطه‌های مکشوفه، می‌توان گفت که منطقۀ زرقان از دوره‌های باستان مسکونی بوده‌ است. در دوره‌های تاریخی و از نخستین دهه‌های آغاز حکومت [[هخامنشیان]] بر رونق این نواحی افزوده شد؛ و این به دلیل نزدیکی این مناطق به خاستگاه و تختگاه پادشاهان هخامنشی و [[ساسانیان|ساسانی]] است. در دوره‌های اسلامی به دلیل واقع بودن آبادی زرقان در میانۀ راه دو شهر مهم فارس، [[شیراز، شهر|شیراز]] و [[اصطخر]]، تبدیل به شهرکی پررونق شد. در دوره‌های متأخرتر، این آبادی به خاطر آخرین نبرد [[نادرشاه افشار|نادرقلی میرزا]] با [[اشرف افغان]] (در سال 1142ق) شهرت یافت. در اواخر دورۀ [[زندیه]] و اوائل [[قاجاریه، سلسله|قاجاریه]]، زرقان چندمرتبه آسیب زیادی دید و از نو بازسازی شد. در اولین تقسیمات کشوری (دورۀ [[رضاشاه پهلوی (آلاشت ۱۲۵۷ـ ژوهانسبورگ ۱۳۲۳ش)|رضاشاه]]) بخش زرقان در شهرستان شیراز ایجاد گردید. در سال 1318ش آبادی زرقان به شهر ارتقاء یافت. بخش زرقان، در 1355ش، مشتمل بر دهستان‌هاى حومه و كُربال و شهرهاى زرقان و [[خرامه]] بود. سال بعد دهستان كربال و شهر خرامه از زرقان جدا شدند. در مهر 1365ش، دهستان‌هاى رحمت‌آباد و بند امير در بخش زرقان تشكيل شدند. در شهريور 1369ش، بخش زرقان مشتمل بر شهر زرقان و دهستان‌هاى زرقان، بند امير و رحمت‌آباد بود. در سال 1379ش آبادی [[لپویی]] به شهر ارتقاء یافت. در سال 1398ش ضمن ایجاد بخش رحمت‌آباد این دو بخش به شهرستان زرقان تبدیل شدند. و نهایتاً در سال 1400ش روستای رحمت‌آباد نیز به شهر ارتقاء یافت.
واقع در نواحی مرکزی [[فارس، استان|استان فارس]]، به مرکزیت [[زرقان، شهر|شهر زرقان]]. در نیمۀ دوم سال 1398ش، بنابر مصوبۀ هیأت دولت در تاریخ 10 مهر 1398ش با تغییراتی داخلی در بخش زرقانِ [[شیراز، شهرستان|شهرستان شیراز]] و انتزاع آن از این شهرستان ایجاد شده است. نام زرقان در کتب جغرافيايى اسلامى به صورت‌هاى رَقان، زَرَّقان، زرگان، راركان، زاركان و ازرقان آمده است. این کلمه را مركّب از «زر» و پسوند نسبت «گان» و به معنای اصطلاحی منطقۀ حاصلخیز دانسته‌اند. با توجه به آثار و محوطه‌های مکشوفه، می‌توان گفت که منطقۀ زرقان از دوره‌های باستان مسکونی بوده‌ است. در دوره‌های تاریخی و از نخستین دهه‌های آغاز حکومت [[هخامنشیان]] بر رونق این نواحی افزوده شد؛ و این به دلیل نزدیکی این مناطق به خاستگاه و تختگاه پادشاهان هخامنشی و [[ساسانیان|ساسانی]] است. در دوره‌های اسلامی به دلیل واقع بودن آبادی زرقان در میانۀ راه دو شهر مهم فارس، [[شیراز، شهر|شیراز]] و [[اصطخر]]، تبدیل به شهرکی پررونق شد. در دوره‌های متأخرتر، این آبادی به خاطر آخرین نبرد [[نادرشاه افشار|نادرقلی میرزا]] با [[اشرف افغان]] (در سال 1142ق) شهرت یافت. در اواخر دورۀ [[زندیه]] و اوائل [[قاجاریه، سلسله|قاجاریه]]، زرقان چندمرتبه آسیب زیادی دید و از نو بازسازی شد. در اولین تقسیمات کشوری (دورۀ [[رضاشاه پهلوی (آلاشت ۱۲۵۷ـ ژوهانسبورگ ۱۳۲۳ش)|رضاشاه]]) بخش زرقان در شهرستان شیراز ایجاد گردید. در سال 1318ش آبادی زرقان به شهر ارتقاء یافت. بخش زرقان، در 1355ش، مشتمل بر دهستان‌هاى حومه و كُربال و شهرهاى زرقان و [[خرامه]] بود. سال بعد دهستان كربال و شهر خرامه از زرقان جدا شدند. در مهر 1365ش، دهستان‌هاى رحمت‌آباد و بند امير در بخش زرقان تشكيل شدند. در شهريور 1369ش، بخش زرقان مشتمل بر شهر زرقان و دهستان‌هاى زرقان، بند امير و رحمت‌آباد بود. در سال 1379ش آبادی [[لپویی]]<ref>Lapui</ref> به شهر ارتقاء یافت. در سال 1398ش ضمن ایجاد بخش رحمت‌آباد این دو بخش به شهرستان زرقان تبدیل شدند. و نهایتاً در سال 1400ش روستای رحمت‌آباد نیز به شهر ارتقاء یافت.
 
شهرستان زرقان متشکل است از 2 بخش، 4 دهستان (با حدود 30 روستای مسکونی) و 3 شهر: بخش مرکزی (مشتمل بر دهستان‌های زرقان و بند امیر، و شهرهای لپویی و زرقان، به مرکزیت شهر زرقان)، و بخش رحمت‌آباد (مشتمل بر دهستان‌های رحمت‌آباد و امامزاده علی، به مرکزیت شهر رحمت‌آباد). براساس جمعیت بخش زرقان در سرشماری سراسری سال 1395ش جمعیت شهرستان زرقان 56,104نفر است؛ طبق اطلاعات مرکز آمار ایران و براساس سرشماری سال 1395ش، حدود 73درصد این مقدار شهرنشین و نزدیک به 27درصد روستانشین بوده‌اند. شهرستان زرقان در مناطق غربی و جنوبی با [[شیراز، شهرستان|شهرستان شیراز]]، در شرق با [[خرامه، شهرستان|شهرستان خرامه]]، در شمال با [[مرودشت، شهرستان|شهرستان مرودشت]] و در شمال غربی با [[بیضا، شهرستان|شهرستان بیضا]] محدود شده است.  
----
----
[[رده:جغرافیای ایران]]
[[رده:جغرافیای ایران]]
[[رده:فارس]]
[[رده:فارس]]

نسخهٔ ‏۱۱ ژوئن ۲۰۲۴، ساعت ۰۹:۱۰

زرقان، شهرستان (County) Zarqan

واقع در نواحی مرکزی استان فارس، به مرکزیت شهر زرقان. در نیمۀ دوم سال 1398ش، بنابر مصوبۀ هیأت دولت در تاریخ 10 مهر 1398ش با تغییراتی داخلی در بخش زرقانِ شهرستان شیراز و انتزاع آن از این شهرستان ایجاد شده است. نام زرقان در کتب جغرافيايى اسلامى به صورت‌هاى رَقان، زَرَّقان، زرگان، راركان، زاركان و ازرقان آمده است. این کلمه را مركّب از «زر» و پسوند نسبت «گان» و به معنای اصطلاحی منطقۀ حاصلخیز دانسته‌اند. با توجه به آثار و محوطه‌های مکشوفه، می‌توان گفت که منطقۀ زرقان از دوره‌های باستان مسکونی بوده‌ است. در دوره‌های تاریخی و از نخستین دهه‌های آغاز حکومت هخامنشیان بر رونق این نواحی افزوده شد؛ و این به دلیل نزدیکی این مناطق به خاستگاه و تختگاه پادشاهان هخامنشی و ساسانی است. در دوره‌های اسلامی به دلیل واقع بودن آبادی زرقان در میانۀ راه دو شهر مهم فارس، شیراز و اصطخر، تبدیل به شهرکی پررونق شد. در دوره‌های متأخرتر، این آبادی به خاطر آخرین نبرد نادرقلی میرزا با اشرف افغان (در سال 1142ق) شهرت یافت. در اواخر دورۀ زندیه و اوائل قاجاریه، زرقان چندمرتبه آسیب زیادی دید و از نو بازسازی شد. در اولین تقسیمات کشوری (دورۀ رضاشاه) بخش زرقان در شهرستان شیراز ایجاد گردید. در سال 1318ش آبادی زرقان به شهر ارتقاء یافت. بخش زرقان، در 1355ش، مشتمل بر دهستان‌هاى حومه و كُربال و شهرهاى زرقان و خرامه بود. سال بعد دهستان كربال و شهر خرامه از زرقان جدا شدند. در مهر 1365ش، دهستان‌هاى رحمت‌آباد و بند امير در بخش زرقان تشكيل شدند. در شهريور 1369ش، بخش زرقان مشتمل بر شهر زرقان و دهستان‌هاى زرقان، بند امير و رحمت‌آباد بود. در سال 1379ش آبادی لپویی[۱] به شهر ارتقاء یافت. در سال 1398ش ضمن ایجاد بخش رحمت‌آباد این دو بخش به شهرستان زرقان تبدیل شدند. و نهایتاً در سال 1400ش روستای رحمت‌آباد نیز به شهر ارتقاء یافت.

شهرستان زرقان متشکل است از 2 بخش، 4 دهستان (با حدود 30 روستای مسکونی) و 3 شهر: بخش مرکزی (مشتمل بر دهستان‌های زرقان و بند امیر، و شهرهای لپویی و زرقان، به مرکزیت شهر زرقان)، و بخش رحمت‌آباد (مشتمل بر دهستان‌های رحمت‌آباد و امامزاده علی، به مرکزیت شهر رحمت‌آباد). براساس جمعیت بخش زرقان در سرشماری سراسری سال 1395ش جمعیت شهرستان زرقان 56,104نفر است؛ طبق اطلاعات مرکز آمار ایران و براساس سرشماری سال 1395ش، حدود 73درصد این مقدار شهرنشین و نزدیک به 27درصد روستانشین بوده‌اند. شهرستان زرقان در مناطق غربی و جنوبی با شهرستان شیراز، در شرق با شهرستان خرامه، در شمال با شهرستان مرودشت و در شمال غربی با شهرستان بیضا محدود شده است.


  1. Lapui