مارکوس، فردیناند (۱۹۱۷ـ۱۹۸۹)

مارْکوس، فردیناند (۱۹۱۷ـ۱۹۸۹) (Marcos, Ferdinand)

مارْکوس، فرديناند

دولتمرد راست‌گرای فیلیپینی، رئیس‌جمهوری دیکتاتور فیلیپین (۱۹۶۵ـ۱۹۸۶). جبهۀ مردمی به رهبری کورازون آکینو او را مجبور کرد به هاوایی بگریزد (۱۹۸۶). مارکوس در سارات به‌دنیا آمد. در ۱۹۳۹، که دانشجوی حقوق بود، به‌قتل یکی از مخالفان سیاسی پدرش متهم شد، ولی توانست شرایط تبرئۀ خود را فراهم کند. در جنگ جهانی دوم به جنگ چریکی علیه اشغال‌گران ژاپنی پرداخت و از بازداشتگاه‌های ژاپنی جان سالم به‌در برد. در دهه ۱۹۴۰ دستیار ویژۀ رئیس‌جمهور روخاس، در ۱۹۴۹ـ۱۹۵۹ عضو مجلس نمایندگان و در ۱۹۵۹ـ۱۹۶۰ نمایندۀ سنا بود و نمایندگی حزب لیبرال را تا ۱۹۶۴ برعهده داشت و در ۱۹۶۵ به ریاست جمهوری رسید. مارکوس نامزد انتخاباتی حزب راست‌گرای ملی‌گرا بود و توانست دیوسدادو ماکاپاگال را شکست دهد. مارکوس در دورۀ اول ریاست جمهوری برضدّ شورشیان کمونیست و مسلمان در میندانائو به جنگ پرداخت و به‌عنوان اصلاح‌طلب شهرتی به‌هم زد. در ۱۹۶۹ دوباره انتخاب شد، ولی با افزایش ناآرامی‌های داخلی، در ۱۹۷۲ حکومت نظامی اعلام کرد. رژیم مارکوس هر روز سرکوبگرتر شد و گروه‌های سرّی طرفدار مارکوس به ایجاد وحشت، بازداشت و اعدام مخالفان پرداختند و سانسور مطبوعاتی برقرار شد. قانون اساسی جدید ۱۹۷۳ مارکوس را عملاً دیکتاتور فیلیپین کرد. با گسترش فساد، قوم‌‌وخویش‌بازی، و تقلب انتخاباتی در کشور و درپی تأسیس جنبش مسالمت‌آمیز «قدرت مردم» به‌رهبری کوراسون آکینو، بیوۀ یکی از رهبران مخالف مقتول، که از حمایت بین‌المللی و ارتش برخوردار شد، سرانجام مارکوس در فوریۀ ۱۹۸۶ سرنگون و روانۀ تبعید شد. مارکوس در زمان قدرت از حمایت امریکا برخوردار بود، ولی در ۱۹۸۸ مقامات امریکایی او و همسرش ایملدا مارکوس را به اختلاس و اخاذی متهم کردند. هیئت منصفۀ امریکایی که دربارۀ مارکوس و همسرش تحقیق می‌کرد اعلام داشت که آن‌ها بیش از ۱۰۰میلیون دلار از دولت فیلیپین اختلاس کرده‌اند، رشوه گرفته‌اند و در بانک‌های امریکایی کلاهبرداری کرده‌اند. جسد مارکوس را در ۱۹۹۳ به فیلیپین بازگرداندند و در حالیکه ایملدا برای برگزاری مراسم رسمی تشییع جنازۀ وی تلاش می‌کرد، در سردخانه نگه داشتند.

 

---