فراهان، شهرستان: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
فراهان، شهرستان (County) Farahan | فراهان، شهرستان (County) Farahan | ||
واقع در مناطق مرکزی [[مرکزی، استان|استان مرکزی]]، به مرکزیت اداری شهر [[فرمهین]]. طی مصوبۀ هیأت دولت در اواخر سال 1388ش با تغییر و اصلاحاتی در شهرستان‌های [[کمیجان، شهرستان|کمیجان]]، [[تفرش، شهرستان|تفرش]] و [[اراک، شهرستان|اراک]] و انتزاع بخش‌های فراهان، خنجین و ساروق از این شهرستان‌ها ایجاد شده است. در اصلاحیه‌ها و منسوخه‌هایی که در اسفند سال 1389ش بر مصوبۀ پیشین هیأت دولت ضمیمه گردید، بخش ساروق از شهرستان فراهان جدا و دوباره به شهرستان اراک ملحق شد. دربارۀ وجه تسمیۀ فراهان نظرات متفاوتی بیان شده که هیچ‌کدام از لحاظ زبان‌شناسی موثق به نظر نمی‌رسد. ناحیۀ فراهان که نامش در منابع تاریخی و جغرافیایی سدۀ 3ق و پس از آن ذکر شده، منطقه‌ای پهناورتر از شهرستان کنونی بوده که قدمت روستانشینی در آن به دوره‌های پیش از اسلام می‌رسد. در منابع تاریخی دوره‌های اسلام از آن به عنوان ولایت یا | واقع در مناطق مرکزی [[مرکزی، استان|استان مرکزی]]، به مرکزیت اداری شهر [[فرمهین]]. طی مصوبۀ هیأت دولت در اواخر سال 1388ش با تغییر و اصلاحاتی در شهرستان‌های [[کمیجان، شهرستان|کمیجان]]، [[تفرش، شهرستان|تفرش]] و [[اراک، شهرستان|اراک]] و انتزاع بخش‌های فراهان، خنجین و ساروق از این شهرستان‌ها ایجاد شده است. در اصلاحیه‌ها و منسوخه‌هایی که در اسفند سال 1389ش بر مصوبۀ پیشین هیأت دولت ضمیمه گردید، بخش ساروق از شهرستان فراهان جدا و دوباره به شهرستان اراک ملحق شد. دربارۀ وجه تسمیۀ فراهان نظرات متفاوتی بیان شده که هیچ‌کدام از لحاظ زبان‌شناسی موثق به نظر نمی‌رسد. ناحیۀ فراهان که نامش در منابع تاریخی و جغرافیایی سدۀ 3ق و پس از آن ذکر شده، منطقه‌ای پهناورتر از شهرستان کنونی بوده که قدمت روستانشینی در آن به دوره‌های پیش از اسلام می‌رسد. در منابع تاریخی دوره‌های اسلام از آن به عنوان ولایت یا دهستان یا بلوکی در ناحیۀ جبال یاد کرده‌اند. آبادی‌های این منطقه تا چند دهۀ پیش بین مناطق و ولایات و شهرستان‌های تاریخی قم، آشتیان، اراک، تفرش و همدان قرار داشته و گاه منطقه‌ای مستقل و گاه از توابع یکی از آنها بوده است. منطقۀ فراهان شامل ناحیهٔ پهناوری میان شهرستان‌های کنونی اراک، کمیجان، تفرش و [[آشتیان، شهرستان|آشتیان]] می‌شده است. فراهان طی دورۀ [[قاجاریه، سلسله|قاجار]] تا اواخر دورۀ [[رضاشاه پهلوی (آلاشت ۱۲۵۷ـ ژوهانسبورگ ۱۳۲۳ش)|رضاشاه]] از توابع شهرستان قم بود؛ در نخستین تقسیمات کشوری دورۀ معاصر (1316ش) فراهان از توابع استان یکم بود؛ در اواخر دهۀ 1320ش یکی از دهستانهای بخش فرمهین شهرستان اراک بود؛ در سال 1336ش قسمت‌هایی از فراهان به همراه دهستانهای دیگر، شهرستان تفرش را تشکیل دادند؛ در 1358ش، 10 روستا از بخش فراهان از تفرش جدا و جزو بخش مرکزی شهرستان آشتیان گردید؛ در سال بعد، دهستان و‌فس<ref>Vafs</ref> عاشقلو از بخش شراء و پيشخورِ شهرستان همدان منتزع و روستاهای آن به شهرستان‌های اراک و تفرش ملحق شد؛ در اسفند 1372ش با ترکیب دو روستای فرمهین و اسلام‌آباد، فرمهین به شهر ارتقاء یافت؛ و نهایتاً از اواخر سال 1388ش تا آخر سال بعد، شهرستان فراهان از ترکیب بخش‌ها و آبادی‌هایی از شهرستان‌های تفرش، کمیجان و اراک تشکیل شد. آبادی‌های خنجین و تلخاب (مراکز دو دهستان شهرستان فراهان) به ترتیب در سال‌های 1392 و 1397ش به شهر ارتقاء یافته‌اند. | ||
شهرستان کنونی فراهان متشکل است از 2 بخش، 4 دهستان (با بیش از 100 روستا و بیشتر از 70 روستای مسکونی) و 3 شهر: بخش مرکزی (مشتمل بر دهستانهای فرمهین<ref>Farmahin</ref> و فشک<ref>Feshk</ref>، به مرکزیت شهر فرمهین)، و بخش خنجین<ref>Khenejin</ref> (مشتمل بر دهستانهای خنجین و تلخاب<ref>Talkh Ab</ref>، و شهرهای تلخاب و خنجین به مرکزیت شهر خنجین). | |||
---- | ---- | ||
[[رده:جغرافیای ایران]] | [[رده:جغرافیای ایران]] | ||
[[رده:مرکزی]] | [[رده:مرکزی]] | ||
نسخهٔ ۱۰ اوت ۲۰۲۴، ساعت ۰۸:۰۴
فراهان، شهرستان (County) Farahan
واقع در مناطق مرکزی استان مرکزی، به مرکزیت اداری شهر فرمهین. طی مصوبۀ هیأت دولت در اواخر سال 1388ش با تغییر و اصلاحاتی در شهرستان‌های کمیجان، تفرش و اراک و انتزاع بخش‌های فراهان، خنجین و ساروق از این شهرستان‌ها ایجاد شده است. در اصلاحیه‌ها و منسوخه‌هایی که در اسفند سال 1389ش بر مصوبۀ پیشین هیأت دولت ضمیمه گردید، بخش ساروق از شهرستان فراهان جدا و دوباره به شهرستان اراک ملحق شد. دربارۀ وجه تسمیۀ فراهان نظرات متفاوتی بیان شده که هیچ‌کدام از لحاظ زبان‌شناسی موثق به نظر نمی‌رسد. ناحیۀ فراهان که نامش در منابع تاریخی و جغرافیایی سدۀ 3ق و پس از آن ذکر شده، منطقه‌ای پهناورتر از شهرستان کنونی بوده که قدمت روستانشینی در آن به دوره‌های پیش از اسلام می‌رسد. در منابع تاریخی دوره‌های اسلام از آن به عنوان ولایت یا دهستان یا بلوکی در ناحیۀ جبال یاد کرده‌اند. آبادی‌های این منطقه تا چند دهۀ پیش بین مناطق و ولایات و شهرستان‌های تاریخی قم، آشتیان، اراک، تفرش و همدان قرار داشته و گاه منطقه‌ای مستقل و گاه از توابع یکی از آنها بوده است. منطقۀ فراهان شامل ناحیهٔ پهناوری میان شهرستان‌های کنونی اراک، کمیجان، تفرش و آشتیان می‌شده است. فراهان طی دورۀ قاجار تا اواخر دورۀ رضاشاه از توابع شهرستان قم بود؛ در نخستین تقسیمات کشوری دورۀ معاصر (1316ش) فراهان از توابع استان یکم بود؛ در اواخر دهۀ 1320ش یکی از دهستانهای بخش فرمهین شهرستان اراک بود؛ در سال 1336ش قسمت‌هایی از فراهان به همراه دهستانهای دیگر، شهرستان تفرش را تشکیل دادند؛ در 1358ش، 10 روستا از بخش فراهان از تفرش جدا و جزو بخش مرکزی شهرستان آشتیان گردید؛ در سال بعد، دهستان و‌فس[۱] عاشقلو از بخش شراء و پيشخورِ شهرستان همدان منتزع و روستاهای آن به شهرستان‌های اراک و تفرش ملحق شد؛ در اسفند 1372ش با ترکیب دو روستای فرمهین و اسلام‌آباد، فرمهین به شهر ارتقاء یافت؛ و نهایتاً از اواخر سال 1388ش تا آخر سال بعد، شهرستان فراهان از ترکیب بخش‌ها و آبادی‌هایی از شهرستان‌های تفرش، کمیجان و اراک تشکیل شد. آبادی‌های خنجین و تلخاب (مراکز دو دهستان شهرستان فراهان) به ترتیب در سال‌های 1392 و 1397ش به شهر ارتقاء یافته‌اند.
شهرستان کنونی فراهان متشکل است از 2 بخش، 4 دهستان (با بیش از 100 روستا و بیشتر از 70 روستای مسکونی) و 3 شهر: بخش مرکزی (مشتمل بر دهستانهای فرمهین[۲] و فشک[۳]، به مرکزیت شهر فرمهین)، و بخش خنجین[۴] (مشتمل بر دهستانهای خنجین و تلخاب[۵]، و شهرهای تلخاب و خنجین به مرکزیت شهر خنجین).