ابرهای ماژلانی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
خط ۱: خط ۱:


ابرهای ماژِلانی (Magellanic Clouds)<br>در [[اخترشناسی]]<ref>astronomy</ref>، دو [[کهکشان]]<ref>galaxy</ref> از نزدیک‌ترین کهکشان‌ها به [[راه شیری|راه‌ شیری]]<ref>Milky Way</ref>. شکل نامنظمی دارند و به صورت دو تکۀ جداشده از مسیر راه کهکشان، در [[صورت فلکی|صورت‌های فلکی]]<ref>constellation</ref> جنوبی [[ماهی زرین]]<ref>Dorado</ref>، [[توکان (اخترشناسی)|توکان]]<ref>Tucana</ref>، و [[میز]]<ref>Mensa</ref> دیده می‌شوند. ابر ماژلانی بزرگ در محدودۀ صورت‌های فلکی ماهی زرین و میز گسترده ‌شده است، در حالی‌که ابر ماژلانی کوچک در [[توکان (اخترشناسی)|صورت فلکی توکان]]<ref>Tucana</ref> قرار دارد. ابر ماژلانی بزرگ ۱۶۹‌هزار [[سال نوری]]<ref>light year</ref> از [[زمین]] فاصله دارد و قطر آن تقریباً یک‌سوم قطر کهکشان ماست؛ ابر ماژلانی کوچک در فاصلۀ ۱۸۰‌هزار سال نوری از زمین واقع، و قطر آن تقریباً یک‌پنجم قطر کهکشان راه شیری است. نام این دو ابر از نام دریانورد پرتغالی، [[ماژلان، فردیناند (ح ۱۴۸۰م ـ ح ۱۵۲۱)|فردیناند ماژلان]]<ref>Ferdinand Magellan</ref>، گرفته شده ‌است که نخستین‌بار در اوایل قرن ۱۶م آن‌ها را توصیف کرد. این ابرها نزدیک‌ترین کهکشان‌های همسایۀ کهکشان ما هستند. در مقام مقایسه، سحابی بزرگ<ref>Great Nebula</ref> [[امراه المسلسله|امرأة‌المسلسله]]<ref>Andromeda</ref> ۲,۲۰۰,۰۰۰ سال نوری از ما فاصله دارد. به‌سبب همین نزدیکی ابرهای ماژلانی برای بررسی جمعیت‌های ستاره‌ای<ref>stellar populations</ref> و اجسامی مثل ستاره‌های ابرغول<ref>supergiant stars</ref> بسیار مفیدند. اولین‌بار [[لیویت، هنریتا سوان (۱۸۶۸ـ۱۹۲۱)|هنریتا لیویت]]<ref>Henrietta Leavitt</ref> در ۱۹۱۲م، رابطۀ بین دوره ـ درخشندگی<ref>period-luminosity</ref> را برای [[قیفاووسی ستارگان، متغیر|متغیرهای قیفاووسی]]<ref>cepheid variables</ref> در ابر ماژلانی کوچک به‌دست‌ آورد.<br><!--11016900-->
ابرهای ماژِلانی (Magellanic Clouds)<br>در [[اخترشناسی]]<ref>astronomy</ref>، دو [[کهکشان]]<ref>galaxy</ref> از نزدیک‌ترین کهکشان‌ها به [[راه شیری|راه‌ شیری]]<ref>Milky Way</ref>. شکل نامنظمی دارند و به صورت دو تکۀ جداشده از مسیر راه کهکشان، در [[صورت فلکی|صورت‌های فلکی]]<ref>constellation</ref> جنوبی [[ماهی زرین]]<ref>Dorado</ref>، [[توکان (اخترشناسی)|توکان]]<ref>Tucana</ref>، و [[میز]]<ref>Mensa</ref> دیده می‌شوند. ابر ماژلانی بزرگ در محدودۀ صورت‌های فلکی ماهی زرین و میز گسترده ‌شده است، در حالی‌که ابر ماژلانی کوچک در [[توکان (اخترشناسی)|صورت فلکی توکان]]<ref>Tucana</ref> قرار دارد. ابر ماژلانی بزرگ ۱۶۹‌هزار [[سال نوری]]<ref>light year</ref> از [[زمین]] فاصله دارد و قطر آن تقریباً یک‌سوم قطر کهکشان ماست؛ ابر ماژلانی کوچک در فاصلۀ ۱۸۰‌هزار سال نوری از زمین واقع، و قطر آن تقریباً یک‌پنجم قطر کهکشان راه شیری است. نام این دو ابر از نام دریانورد پرتغالی، [[ماژلان، فردیناند (ح ۱۴۸۰م ـ ح ۱۵۲۱)|فردیناند ماژلان]]<ref>Ferdinand Magellan</ref>، گرفته شده ‌است که نخستین‌بار در اوایل قرن ۱۶م آن‌ها را توصیف کرد. این ابرها نزدیک‌ترین کهکشان‌های همسایۀ کهکشان ما هستند. در مقام مقایسه، سحابی بزرگ<ref>Great Nebula</ref> [[امرأة المسلسله|امرأة‌المسلسله]]<ref>Andromeda</ref> ۲,۲۰۰,۰۰۰ سال نوری از ما فاصله دارد. به‌سبب همین نزدیکی ابرهای ماژلانی برای بررسی جمعیت‌های ستاره‌ای<ref>stellar populations</ref> و اجسامی مثل ستاره‌های ابرغول<ref>supergiant stars</ref> بسیار مفیدند. اولین‌بار [[لیویت، هنریتا سوان (۱۸۶۸ـ۱۹۲۱)|هنریتا لیویت]]<ref>Henrietta Leavitt</ref> در ۱۹۱۲م، رابطۀ بین دوره ـ درخشندگی<ref>period-luminosity</ref> را برای [[قیفاووسی ستارگان، متغیر|متغیرهای قیفاووسی]]<ref>cepheid variables</ref> در ابر ماژلانی کوچک به‌دست‌ آورد.<br><!--11016900-->





نسخهٔ کنونی تا ‏۱۲ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۰۶

ابرهای ماژِلانی (Magellanic Clouds)
در اخترشناسی[۱]، دو کهکشان[۲] از نزدیک‌ترین کهکشان‌ها به راه‌ شیری[۳]. شکل نامنظمی دارند و به صورت دو تکۀ جداشده از مسیر راه کهکشان، در صورت‌های فلکی[۴] جنوبی ماهی زرین[۵]، توکان[۶]، و میز[۷] دیده می‌شوند. ابر ماژلانی بزرگ در محدودۀ صورت‌های فلکی ماهی زرین و میز گسترده ‌شده است، در حالی‌که ابر ماژلانی کوچک در صورت فلکی توکان[۸] قرار دارد. ابر ماژلانی بزرگ ۱۶۹‌هزار سال نوری[۹] از زمین فاصله دارد و قطر آن تقریباً یک‌سوم قطر کهکشان ماست؛ ابر ماژلانی کوچک در فاصلۀ ۱۸۰‌هزار سال نوری از زمین واقع، و قطر آن تقریباً یک‌پنجم قطر کهکشان راه شیری است. نام این دو ابر از نام دریانورد پرتغالی، فردیناند ماژلان[۱۰]، گرفته شده ‌است که نخستین‌بار در اوایل قرن ۱۶م آن‌ها را توصیف کرد. این ابرها نزدیک‌ترین کهکشان‌های همسایۀ کهکشان ما هستند. در مقام مقایسه، سحابی بزرگ[۱۱] امرأة‌المسلسله[۱۲] ۲,۲۰۰,۰۰۰ سال نوری از ما فاصله دارد. به‌سبب همین نزدیکی ابرهای ماژلانی برای بررسی جمعیت‌های ستاره‌ای[۱۳] و اجسامی مثل ستاره‌های ابرغول[۱۴] بسیار مفیدند. اولین‌بار هنریتا لیویت[۱۵] در ۱۹۱۲م، رابطۀ بین دوره ـ درخشندگی[۱۶] را برای متغیرهای قیفاووسی[۱۷] در ابر ماژلانی کوچک به‌دست‌ آورد.



  1. astronomy
  2. galaxy
  3. Milky Way
  4. constellation
  5. Dorado
  6. Tucana
  7. Mensa
  8. Tucana
  9. light year
  10. Ferdinand Magellan
  11. Great Nebula
  12. Andromeda
  13. stellar populations
  14. supergiant stars
  15. Henrietta Leavitt
  16. period-luminosity
  17. cepheid variables