میرزا احمد کفایی

آیت اللَّه میرزا احمد کفایی

میرزا احمد کفایی (نجف اشرف 1300 - مشهد 1391ق)

(با نام کامل: آیت الله ميرزا احمد كفايی خراسانی) از علمای مجاهد ایران در قرن 14ق، فرزند آخوند خراسانی مرجع تقلید شیعه و صاحب کتاب معروف کفایةالاصول.

میرزا احمد در 17 ربيع الاول 1300ق متولد شد. دروس مقدمات و سطح را نزد چند تن از بزرگان از جمله آیت الله سيد ابوالحسن اصفهانی و ميرزا محمد آقازاده خراسانی (برادرش) فرا گرفت. در جوانی و از 1319ق، وارد حوزۀ درس پدرش شد. او ده سال از پدر بهره علمی برد و از او اجازۀ اجتهاد گرفت. در نهضت مشروطه، از ياران پدرش بود و هنگام فوت پدرش، به رغم وجود دو برادر بزرگ ترش ميرزا محمد (كه در خراسان بود) و ميرزا مهدی، او وصی پدر شد. پس از فوت پدرش، همچنان در مجامع علمی و سياسی حضوري فعال داشت. در انقلاب 1920 عراق، حضورش فعال و از مشاوران مهم آيت الله شيخ محمد تقی شيرازی بود.

وقتی طرح ترک مخاصمه انگليس كليد خورد، 17 نفر از بزرگان و رهبران به اعدام محكوم شدند كه ميرزا احمد از جمله آنان بود. او به ناچار به حجاز فرار کرد و يک سال در مكه ميهمان پدر ملک فيصل اول بود. وقتی ملک فيصل پادشاه عراق شد، او به نجف بازگشت و باز هم بر ضد انگليسی ها به فعاليت پرداخت تا اين كه در 1302ش (1341ق) كه علمای ايرانی را از نجف اخراج می كردند، او به ايران بازگشت و ساكن مشهد شد.

در زمان رضا خان، در مقابل او ايستاد و توانست مدرسه سليمان خان را محفوظ نگه دارد و به تدريس در آن بپردازد؛ پدرش حدود نود سال پیش آن جا درس خوانده بود. هنگامی که برادرش ميرزا محمد توسط رضا خان در تهران حبس و سپس كشته شد، او رياست حوزۀ خراسان را در دست گرفت.

ميرزا احمد تعليقه ای نیز بر مباحث الالفاظ كفايه الاصول پدرش دارد.

او در ۶ دی ۱۳۵۱ (7 ذیقعده 1391ق) در 91 سالگی درگذشت و در رواق مطهر امام رضا (ع)، در كنار برادرش ميرزا مهدی آيت الله زاده خراسانی به خاک سپرده شد.