رافایل سانتسیو: تفاوت میان نسخه‌ها

</ref>) نقاش و معمار ایتالیایی. در اوربینو<ref>Urbino </ref> به‌دنیا آمد، و سرانجام در [[رم، شهر|رم]] اقامت گزید. تک‌چهره‌، و پرده‌های اساطیری<ref>mythological</ref> و دینی نقاشی می‌کرد؛ آثارش در هماهنگی رنگ‌ها و ترکیب‌بندی زبانزدند. در [[پروجا، شهر|پروجا]]<ref> Perugia</ref>، [[فلورانس]]<ref> Florence</ref>، و (از ۱۵۰۸م) در رم کار کرد، و دیوارنگاره<ref> fresco</ref>هایی در [[واتیکان]] آفرید. ''ازدواج مریم عذرا''<ref> ''The Marriage of the Virgin''</ref> (۱۵۰۴م؛ بررا<ref> Brera</ref>، [[میلان، شهر|میلان]])، و دیوارنگارۀ ''مدرسۀ آتن''<ref> ''The School of Athens''</ref> (۱۵۰۹ـ۱۵۱۱م؛ [[واتیکان]]، رم)، از مشهورترین آثار اویند. رافائل پسر جووانّی سانتی<ref> Giovanni Santi</ref> ( ـ۱۴۹۴م)، نقاش دربار اوربینو، بود. در هشت‌سالگی مادرش، و دو سال بعد پدرش را از‌دست داد؛ از قرار معلوم نقاشی را نخست از پدرش، و سپس نزد تیموتئو ویتی<ref> Timoteo Viti </ref> آموخت. در ۱۴۹۹م به [[پروجا، شهر|پروجا]] رفت، و با [[پروجینو، پیترو (ح ۱۴۵۰م ـ۱۵۲۳)|پروجینو]]<ref>Perugino </ref> کار کرد. ''ازدواج مریم عذرا'' بازتابی از سبک ظریف اوست، اثری که نشان می‌دهد چگونه از آغاز به استقرار هماهنگ پیکره‌ها در فضای تصویر توجه داشته است. از ۱۵۰۴ تا ۱۵۰۸م در فلورانس به اتودبرداشتن از آثار [[داوینچی، لیوناردو (۱۴۵۲م ـ۱۵۱۹)|لئوناردو داوینچی]]<ref>Leonardo da Vinci</ref>، [[میکلانژ]]، [[مازاتچو، تومازو (۱۴۰۱ـ ح ‍ ۱۴۲۸م)|مازاتچو]]<ref> Masaccio</ref>، و فرا بارتولومئو<ref> Fra Bartolommeo</ref> پرداخت، ''مریم آنسیدئی''<ref> ''Ansidei Madonna''</ref> از نقاشی‌های این دورۀ اوست. پاپ [[یولیوس دوم (۱۴۴۳م ـ۱۵۱۳)|یولیوس دوم]]<ref> Pope Julius II</ref> تزیین منازل پاپی (استانتسا دلّا سِنیاتورا<ref> Stanze della Segnatura</ref>) در واتیکان را به او محوّل کرد. نخستین دیوارنگارۀ رافائل از این مجموعه، با نام ''مدرسۀ آتن''، گروه‌بندی پیچیده ولی کلاسیکی از فیلسوفان و ریاضی‌دانان یونانی حول افلاطون و ارسطو است. دومین مجموعۀ دیوارنگاره‌ها (۱۵۱۱ـ۱۵۱۴م)، با نام ''قٌدّاس بولسنا''<ref> ''Mass of Bolsena''</ref>، اثری است سرشار از رنگ و جلوه‌های نمایشی. این دیوارنگاره‌ها از کار میکلانژ بر سقف نمازخانۀ سیستین<ref> Sistine Chapel</ref> (که در ۱۵۱۲م پرده‌برداری شد) تأثیر دارند. رافائل سفارش‌های بسیاری گرفت و در‌خلال چند سال بعد، دیوارنگاره‌هایی اساطیری در ویلّا فارنزینا<ref> Villa Farnesina</ref> در رم (۱۵۱۱ـ۱۵۱۲م)؛ کارتون<ref> cartoon</ref>هایی برای پرده‌های نمازخانۀ سیستین در واتیکان؛ ''مریم سیستین''<ref> ''The Sistine Madonna''</ref> (ح ۱۵۱۲م)؛ و تک‌چهره‌هایی همچون ''بالداسّاره کاستیلیونه''<ref> ''Baldassare Castiglione''</ref> (ح ۱۵۱۵م) را خلق کرد. رافائل در بسیاری از معاصران خود، و اخلافش ازجمله کاراتچی<ref> Caracci </ref>، [[روبنس، پتر پل (۱۵۷۷ـ۱۶۴۰)|روبنس]]<ref>Rubens</ref>، [[پوسن، نیکلا (۱۵۹۴ـ۱۶۶۵)|پوسن]]<ref> Poussin</ref>، [[رامبرانت، هارمنس وان راین (۱۶۰۶ـ۱۶۶۹)|رامبرانت]]<ref> Rembrandt</ref>، نئوکلاسی‌سیست<ref> neoclassicist</ref>ها، و رمانتیک<ref> Romantic</ref>ها تأثیر نهاد. در فلورانس علاوه بر میکلانژ و داوینچی، از فرا بارتولومّئو نیز تأثیر پذیرفت. با قدرت جذب خارق‌العاده‌اش، از ویژگی‌های آثار بسیاری از استادان بهره برد، اما هرگز مقلّد آنان نشد. تبّحر در اجرا را، با تصوّر شخصی خود از طرح و شکل درآمیخت. در شش سال آخر عمر، بسیاری از آثار مشهورش را در رم خلق کرد، که از آن جمله‌اند: ''قدیسه سسیلیا''<ref> ''St Cecilia''</ref>، ''مریم سان سیستو''<ref> ''Madonna di S Sisto''</ref>، و ''تجلّی مسیح''<ref> ''The Transfiguration''</ref>. کثرت سفارش‌ها ناچارش کرد کارگاه بزرگی دایر کند، که سرپرستی آن را به [[جولیو رومانو]]<ref> Giulio Romano</ref> سپرد. انعطاف‌پذیری و استعداد جذب وی را در سیر تحول تک‌چهره‌هایش، از مجموعۀ لئوناردویی اولیه ازجمله ''دونی''<ref> ''Doni''</ref>، تا شیوۀ رُمی همچون ''بانوی سرپوشیده''<ref> ''La Donna Velata''</ref> (نگارخانۀ پیتّی، فلورانس) و ''بئاتسانو و ناواجِرو''<ref> ''Beazzano and Navagero''</ref> (نگارخانۀ دوریا، رم<ref> Doria Gallery, Rome</ref>)، نیز می‌توان مشاهده کرد. رافائل در ۱۵۱۴م جانشین [[برامانته]]<ref> Bramante</ref> در مقام سرمعمار [[سان پیترو، کلیسای جامع|کلیسای سان پیترو]]<ref> St Peter’s Basilica</ref> شد، و نقشۀ کاملاً تازه‌ای برای کلیسا عرضه کرد که هرگز به‌مرحلۀ اجرا در نیامد. کاخ برونکونیو دل آکوئیلا<ref> Palazzo Bronconio del Aquila</ref>، کلیسای سان اِلیجو دلیی اُرفیچی<ref> S Eligio degli Orefici</ref>، نمازخانۀ کیجی<ref> Chigi Chapel </ref> در کلیسای سانتا ماریا دل پوپولو<ref>Sta Maria del Popolo </ref>، ویلای اداما<ref>Villa Madama</ref>، و کاخ ویدونی<ref> Palazzo Vidoni</ref> از دیگر بناهایی است که در رم طراحی کرد.