پرش به محتوا

سیسیل: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵: خط ۵:
[[File:25340500.jpg|thumb|آثار برجای مانده از یک سالن تئاتر یونانی، تائورمینا]]
[[File:25340500.jpg|thumb|آثار برجای مانده از یک سالن تئاتر یونانی، تائورمینا]]


(به ایتالیایی: سیچیلیا<ref>Sicilia</ref>؛ به عربی صِقِلّیه) بزرگ‌ترین جزیره در مدیترانه و ناحیه‌ای خودمختار در [[ایتالیا]]، با ۲۵,۷۰۰ کیلومتر مربع مساحت و ۹۷۲,۱۲۴ نفر جمعیت (۲۰۰۲). [[مسینا، تنگه|تنگۀ مسینا]]<ref>Strait of Messina</ref> آن را از سرزمین اصلی ایتالیا جدا کرده است. این جزیره از نُه استان تشکیل شده، که عبارت‌اند از [[آگریجنتو، استان|آگریجنتو]]<ref>Agrigento</ref>، [[کالتانیستا، استان|کالْتانیسِتا]]<ref>Caltanissetta</ref>، [[کاتانیا، استان|کاتانیا]]<ref>Catania</ref>، [[انا، استان|اِنا]]<ref>Enna
(به ایتالیایی: سیچیلیا<ref>Sicilia</ref>؛ به عربی صِقِلّیه) بزرگ‌ترین جزیره در مدیترانه و ناحیه‌ای خودمختار در [[ایتالیا]]، با 25,832 کیلومتر مربع مساحت و 4,785,338 نفر جمعیت (۲۰۲۴). [[مسینا، تنگه|تنگۀ مسینا]]<ref>Strait of Messina</ref> آن را از سرزمین اصلی ایتالیا جدا کرده است. این جزیره از نُه استان تشکیل شده، که عبارت‌اند از [[آگریجنتو، استان|آگریجنتو]]<ref>Agrigento</ref>، [[کالتانیستا، استان|کالْتانیسِتا]]<ref>Caltanissetta</ref>، [[کاتانیا، استان|کاتانیا]]<ref>Catania</ref>، [[انا، استان|اِنا]]<ref>Enna
</ref>، [[مسینا، استان|مسینا]]، [[پالرمو، استان|پالرمو]]<ref>Palermo</ref>، [[راگوزا، استان|راگوزا]]<ref>Ragusa</ref>، [[سیراکوز، استان|سیراکوز]]<ref>Syracuse</ref>، و [[تراپانی، استان|تراپانی]]<ref>Trapani</ref>. مرکز آن [[پالرمو، شهر|پالرمو]] است. [[شراب]]، [[زیتون]]، [[مرکبات]]، [[نفت]] پالایش شده، مواد پتروشیمی، [[دارو]]، [[پتاس]]، [[آسفالت]] و [[مرمر]] از محصولات صادراتی آن است. این ناحیه جزایر [[لیپاری، جزایر|لیپاری]]<ref>Lipari</ref>، اِگادی<ref>Egadi Islands (Aegadian)</ref>، اوستیکا<ref>Ustica</ref>، و [[پانتلریا، جزیره|پانتلریا]]<ref>Pantelleria</ref> را نیز دربر می‌گیرد. [[اتنا، کوه|اِتنا]]<ref>Etna</ref>، با ارتفاع ۳,۳۲۳ متر، بلندترین کوه آتشفشانی [[اروپا، قاره|اروپا]] است؛ آخرین فوران مهم آن در ۱۹۹۳ بود. اغلب قدرت‌های بزرگ دنیای کهن سیسیل را تصرف کردند و از زمان اسکان یونانیان در قرون ۸ تا ۵پ‌م به شکوفایی رسید. [[کارتاژ|کارتاژها]] به سیسیل هجوم بردند و بخشی از امپراتوری روم شد (۲۴۱پ‌م ـ۴۷۶م). در [[قرون وسطا]]، به‌ترتیب مسلمانان‌، [[نورمان ها|نورمان‌ها]] (۱۰۵۹ـ۱۱۹۴م)، که پادشاهی سیسیل‌های دوگانه<ref>Kingdom of the Two Sicilies</ref> (سیسیل و بخش جنوبی ایتالیا) را تشکیل دادند؛ امپراتوران ژرمن؛ و سپس [[آنژون|آنژون‌ها]]<ref>Angevins
</ref>، [[مسینا، استان|مسینا]]، [[پالرمو، استان|پالرمو]]<ref>Palermo</ref>، [[راگوزا، استان|راگوزا]]<ref>Ragusa</ref>، [[سیراکوز، استان|سیراکوز]]<ref>Syracuse</ref>، و [[تراپانی، استان|تراپانی]]<ref>Trapani</ref>. مرکز آن [[پالرمو، شهر|پالرمو]] است. [[شراب]]، [[زیتون]]، [[مرکبات]]، [[نفت]] پالایش شده، مواد پتروشیمی، [[دارو]]، [[پتاس]]، [[آسفالت]] و [[مرمر]] از محصولات صادراتی آن است. این ناحیه جزایر [[لیپاری، جزایر|لیپاری]]<ref>Lipari</ref>، اِگادی<ref>Egadi Islands (Aegadian)</ref>، اوستیکا<ref>Ustica</ref>، و [[پانتلریا، جزیره|پانتلریا]]<ref>Pantelleria</ref> را نیز دربر می‌گیرد. [[اتنا، کوه|اِتنا]]<ref>Etna</ref>، با ارتفاع ۳,۳۲۳ متر، بلندترین کوه آتشفشانی [[اروپا، قاره|اروپا]] است؛ آخرین فوران مهم آن در ۱۹۹۳ بود. اغلب قدرت‌های بزرگ دنیای کهن سیسیل را تصرف کردند و از زمان اسکان یونانیان در قرون ۸ تا ۵پ‌م به شکوفایی رسید. [[کارتاژ|کارتاژها]] به سیسیل هجوم بردند و بخشی از امپراتوری روم شد (۲۴۱پ‌م ـ۴۷۶م). در [[قرون وسطا]]، به‌ترتیب مسلمانان‌، [[نورمان ها|نورمان‌ها]] (۱۰۵۹ـ۱۱۹۴م)، که پادشاهی سیسیل‌های دوگانه<ref>Kingdom of the Two Sicilies</ref> (سیسیل و بخش جنوبی ایتالیا) را تشکیل دادند؛ امپراتوران ژرمن؛ و سپس [[آنژون|آنژون‌ها]]<ref>Angevins
</ref> تا قیام مردمی معروف به نماز شامگاهان سیسیل<ref>Sicilian Vespers</ref> (۱۲۸۲م)، این شهر را اداره کردند. سلطۀ [[اسپانیا]] بر سیسیل به تناوب ادامه داشت تا این‌که هجوم [[گاریبالدی، جوزپه (۱۸۰۷ـ۱۸۸۲)|گاریبالدی]]<ref>Garibaldi</ref> (۱۸۶۰) به وحدت سیسیل‌های دوگانه با ایتالیا انجامید (۱۸۶۱). سیسیل در [[جنگ جهانی دوم]]، پایگاه حملۀ [[متفقین]] به ایتالیا بود (۱۹۴۳). ۸۰ درصد از جزیره را تپه‌ها و کوه‌ها دربر گرفته‌اند، و میانگین ارتفاع آن از سطح دریا بیش از ۱۵۰ متر است. اتنا، بلندترین نقطۀ آن، هر سه یا چهارسال فوران می‌کند. کاتانیا، در شرق، طویل‌ترین جلگۀ آن است. بزرگ‌ترین رودهای آن عبارت‌اند از سیمتو<ref>Simeto</ref>، کانتارا<ref>Cantara</ref>، پلاتانی<ref>Platani</ref>، و سالسو<ref>Salso</ref>، که غیرقابل کشتی‌رانی‌اند. آب و هوای سیسیل، به‌‌ویژه در سواحل شمالی و شرقی، معتدل و ثابت است. در بیشتر نواحی داخلی سیسیل [[گندم]] کشت می‌شود و پرورش [[گوسفند]] و [[بز]] در چراگاه‌های کم‌آب و علف آن صورت می‌گیرد. جلگه‌های ساحلی آن حاصل‌خیز است و کشت [[سبزیجات]] و [[مرکبات]]، و تولید [[شراب]] رواج بسیار دارد. سایر تولیدات ارزشمند آن عبارت‌اند از [[زعفران]]، [[عسل]]، و [[بادام]]. صنعتی‌ترین مناطق پیرامون پالرمو و سیراکوز واقع شده‌اند. پالرمو، کاتانیا، مسینا، سیراکوز، و مارسالا<ref>Marsala</ref> بندرهای اصلی این جزیره‌اند. هنر سیسیلی با اقوامی که آن را تصرف کردند، عجین شده است. خرابه‌های یونانی بسیاری در آگریجنتو، سلینوس<ref>Selinus</ref>، و سِجِسْتا<ref>Segesta</ref> دیده می‌شود. سالن تئاتر یونانی در سیراکوز از سنگ یکپارچه ساخته شده است، و گاهی نمایش‌های یونانی در آن برگزار می‌شود. در تائورمینا<ref>Taormina</ref>، خرابه‌های رومی، از جمله یک سالن تئاتر به‌جا مانده است. دورۀ تسلط نورمان‌ها برخی از زیباترین نمونه‌های هنر سیسیلی را جلوه‌گر ساخت. بناهایی در پالرمو، [[مونرآله]]<ref>Montreale</ref>، کاتانیا و تراپانی قرار دارند که آمیزه‌ای از هنر نورمان با نفوذ فرهنگی بیزانسی و عرب است. در پالرمو، کلیسای جامع نورمان از قرن ۱۲م (۱۱۲۹ـ۱۱۴۳م) و در نزدیکی آن کلیسای جامع مونرآله (۱۱۷۴م) قرار دارد.
</ref> تا قیام مردمی معروف به نماز شامگاهان سیسیل<ref>Sicilian Vespers</ref> (۱۲۸۲م)، این شهر را اداره کردند. سلطۀ [[اسپانیا]] بر سیسیل به تناوب ادامه داشت تا این‌که هجوم [[گاریبالدی، جوزپه (۱۸۰۷ـ۱۸۸۲)|گاریبالدی]]<ref>Garibaldi</ref> (۱۸۶۰) به وحدت سیسیل‌های دوگانه با ایتالیا انجامید (۱۸۶۱). سیسیل در [[جنگ جهانی دوم]]، پایگاه حملۀ [[متفقین]] به ایتالیا بود (۱۹۴۳). ۸۰ درصد از جزیره را تپه‌ها و کوه‌ها دربر گرفته‌اند، و میانگین ارتفاع آن از سطح دریا بیش از ۱۵۰ متر است. اتنا، بلندترین نقطۀ آن، هر سه یا چهارسال فوران می‌کند. کاتانیا، در شرق، طویل‌ترین جلگۀ آن است. بزرگ‌ترین رودهای آن عبارت‌اند از سیمتو<ref>Simeto</ref>، کانتارا<ref>Cantara</ref>، پلاتانی<ref>Platani</ref>، و سالسو<ref>Salso</ref>، که غیرقابل کشتی‌رانی‌اند. آب و هوای سیسیل، به‌‌ویژه در سواحل شمالی و شرقی، معتدل و ثابت است. در بیشتر نواحی داخلی سیسیل [[گندم]] کشت می‌شود و پرورش [[گوسفند]] و [[بز]] در چراگاه‌های کم‌آب و علف آن صورت می‌گیرد. جلگه‌های ساحلی آن حاصل‌خیز است و کشت [[سبزیجات]] و [[مرکبات]]، و تولید [[شراب]] رواج بسیار دارد. سایر تولیدات ارزشمند آن عبارت‌اند از [[زعفران]]، [[عسل]]، و [[بادام]]. صنعتی‌ترین مناطق پیرامون پالرمو و سیراکوز واقع شده‌اند. پالرمو، کاتانیا، مسینا، سیراکوز، و مارسالا<ref>Marsala</ref> بندرهای اصلی این جزیره‌اند. هنر سیسیلی با اقوامی که آن را تصرف کردند، عجین شده است. خرابه‌های یونانی بسیاری در آگریجنتو، سلینوس<ref>Selinus</ref>، و سِجِسْتا<ref>Segesta</ref> دیده می‌شود. سالن تئاتر یونانی در سیراکوز از سنگ یکپارچه ساخته شده است، و گاهی نمایش‌های یونانی در آن برگزار می‌شود. در تائورمینا<ref>Taormina</ref>، خرابه‌های رومی، از جمله یک سالن تئاتر به‌جا مانده است. دورۀ تسلط نورمان‌ها برخی از زیباترین نمونه‌های هنر سیسیلی را جلوه‌گر ساخت. بناهایی در پالرمو، [[مونرآله]]<ref>Montreale</ref>، کاتانیا و تراپانی قرار دارند که آمیزه‌ای از هنر نورمان با نفوذ فرهنگی بیزانسی و عرب است. در پالرمو، کلیسای جامع نورمان از قرن ۱۲م (۱۱۲۹ـ۱۱۴۳م) و در نزدیکی آن کلیسای جامع مونرآله (۱۱۷۴م) قرار دارد.
سرویراستار، ویراستار
۵۱٬۰۲۷

ویرایش