ژاپنی، هنر: تفاوت میان نسخه‌ها

 

[[پرونده: 24000900.jpg | بندانگشتی|ژاپُني، هنر]]هنر ژاپنی در آغاز از [[چینی، هنر|هنر چین]] و کُره سخت متأثر بود، و همچون هنر دیگر کشورهای خاور دور، بر نمایش طبیعت از دیدگاهی معنوی تمرکز داشت تا واقع‌گرایی دقیق و علمی آن. طبیعت، جزئی از کلّیتی به‌شمار می‌رفت که در زندگی و تجربۀ فردِ هنرمند منعکس می‌شد؛ این دیدگاه با ورود دین بودا به ژاپن در قرن ۶م، جلوۀ شاخص‌تری یافت. نقاشی سیاه‌قلم و خوشنویسی رونق گرفت و سپس مصور‌سازی کتاب‌ها، و ساخت پاراوان‌های زینتی رواج یافت. باسمه‌ها۱ی ژاپنی در قرن ۱۷م، و باسمۀ رنگارنگ حدود ۱۷۶۵م پدید آمدند. مجسمه‌سازی بودایی از ۵۸۰م، رو به رشد نهاد و مجسمه‌سازان ژاپنی در تک‌چهره‌سازی مهارت یافتند. در سفالگری ژاپنی، تأکید بر سادگی است.  

'''هنر آغازین ژاپن'''. پیش از ورود دین بودا به ژاپن در ۵۳۸‌م، هنر ژاپن به سه دورۀ اصلی تقسیم می‌شود: دورۀ جومون<ref>Jomon </ref> (۱۰,۰۰۰ـ۳۰۰‌پ‌م). از این عصر نوسنگی<ref>Neolithic Era</ref>، ظروف سفالی با نقش ریسمانی، و تندیسک‌های سفالی به رنگ‌های قرمز و خاکستری به‌دست آمده است. نقوش تکرارشونده، و ترسیم اجزای صورت از تزیینات این دوره‌اند. دورۀ یایوئی<ref>Yayoi </ref> (۳۰۰‌پ‌م‌ـ۳۰۰‌م). در این دوره سفالینه‌های زیباتری با طرح‌های هندسی ساخته شد. ''دوتاکو''<ref>dotaku</ref>، زنگولۀ مفرغی<ref>bronze </ref> با کنده‌کاری‌های زینتی، از دیگر محصولات هنری این دوره است. دورۀ کوفون<ref>Kofun </ref> (گورپشته<ref>tumulus </ref>) (۳۰۰ـ۵۵۲م). وجه تسمیه‌اش گورپشته‌های بزرگ (کوفون) است که ملوک طوایف می‌ساختند. در اطراف این گورپشته‌ها، اشیایی موسوم به ''هانیوا''<ref>''haniwa''</ref>، استوانه‌های سرامیکی در زیر پیکره‌های گِلیِ جنگاوران اسب‌سوار، یافت شده است، که برخی از آن‌ها از هنر چین متأثرند. نقل است که شاید هانیوا را برای همراهی مردگان در جهان پس از مرگ می‌ساخته‌اند، اما باستان‌شناسان شواهد قاطعی در تأیید این نظر به‌دست نیاورده‌اند. ''هانیوا'' باعث استحکام بیشتر گورپشته هم می‌شد.  

'''دورۀ آشیکاگا''' یا '''موروماچی''' '''(۱۳۹۲ـ۱۵۶۸م)'''. اگرچه ذن بودیسم<ref>Zen Buddhism </ref> در دورۀ کاماکورا مستقر شد، تا دورۀ آشیکاگا يا موروماچی<ref>Muromachi</ref> تأثیری در هنر ژاپنی نگذاشت. موازین اخلاقی سامورایی‌<ref>Samurai </ref>ها، که به مهارت و قدرت در هنرهای رزمی شهره بودند، با اصول ذن بودیسم مطابقت داشت. سامورایی می‌بایست شمشیرش را با ضربه‌های آنی و خودجوش فرود می‌آورد، و همین کیفیت در طرح‌های سیاه‌قلم خطی سریع نیز نمایان شد. مضامین این نقاشی‌ها مناظر طبیعی بودند و نقاش می‌بایست نقوش طبیعی را مستقیم و خودانگیخته از طبیعت برمی‌گرفت و با مرکب می‌کشید. در مکتب نقاشی کانو، این طرح‌ها سبْکی لطیف‌تر و تزیینی‌تر داشتند. در اواخر این دوره، از اعتبار پیشین ذن کاسته شد، و مراسم چای (''چا ـ نو ـ یو''<ref>cha-no-yu</ref>)، که نخست مختص راهبان بودایی بود، توجه عموم را برانگیخت، و تولید ظروف سفالی و تزیین ظرف‌ها و فنجان‌ها را در پی داشت. نیز صورتک‌ها و لباس‌هایی برای تئاتر نو<ref>No </ref> تولید شد که از قرن ۱۴م تا قرن ۱۶ تکامل یافت.  

'''دورۀ توکوگاوا''' یا '''اِدو''' (۱۶۱۵ـ۱۸۶۷). در دورۀ توکوگاوا<ref>Tokugawa</ref> با اِدو<ref>Edo</ref> باسمه‌های'' اوکیوئه''<ref>''ukiyo-e''</ref> با تصویر‌هایی از زندگی روزمره ظهور کردند. نخست آن‌ها را بر روی پاراوان‌ها و دیوارآویزها نقاشی می‌کردند، اما بعدها در مصور‌سازی کتاب‌ها نیز به‌کار گرفته شد. باسمه‌های اوکیوئه که تصویری بود از زیبارویان روسپی‌خانه‌ها، بازیگران کابوکی<ref>kabuki </ref>، و زنانِ چایخانه‌ها، بسیار رواج یافت. پس از اختراع چاپ چندقالبی<ref>multi-block</ref> با رنگ‌های طبیعی در ۱۷۶۵م، تنوع موضوعی تصویر‌ها بیشتر شد، اگرچه همچنان تصاویر زنان زیبا را با شکل‌های قراردادی، دربر می‌گرفت. اوتامارو<ref>Utamaro </ref>، هیروشیگه<ref>Hiroshige</ref>، و هوکوسای<ref>Hokusai</ref> از هنرمندان برجستۀ اوکیوئه بودند. نقاشی لاکی<ref>lacquer</ref> تکامل یافت و همراه با منسوجات مجلل‌تر شد. هنرمندان در این دوره پیکره‌های کنده‌کاری شده‌ای، اغلب از عاج<ref>ivory </ref> یا چوب، موسوم به'' نِتسوکه''<ref>netsuke</ref>، نیز می‌ساختند.  

'''دورۀ میجی''' '''(۱۸۶۸ـ۱۹۱۲م)'''. هنرمندان در دورۀ ميجی<ref>Meiji</ref> از سبک‌های نقاشی غربی اقتباس کردند، به‌ویژه امپرسیونیسم<ref>Impressionism </ref> که شهرت بیشتری داشت. از سوی دیگر سبک'' نیهونگا''<ref>nihonga</ref>، با درآمیختن طراحی خطی سنّتی ژاپن، و رویکرد واقع‌گرایانه‌تر غربی و تنوع بیشتر، کوشید سبک ژاپنی متمایزی را پدید آورد.