جانداری بخارایی، محمد صادق

محمدصادق جانداری بخارایی (۱۱۷۱/۱۱۶۶ ـ ۱۲۳۵ق)
(نام کامل: میرزا محمدصادق جانداری بخارایی) شاعر و نویسندۀ‌ تاجیک‌. چندی‌ منشی‌ امیرحیدر مَنغیتی‌ بود، اما به‌سبب‌ مناعت‌ طبع‌ و بی‌اعتنایی‌ به‌ درباریان‌ برکنار و به‌ کوهستان درواز تبعید شد. در پایان‌ زندگی‌ اجازۀ برگشت به بخارا را یافت، اما به‌ قرشی‌ رفت‌ و در همان‌ سامان‌ درگذشت‌. برجسته‌ترین‌ اثر وی‌ دخمۀ‌ شاهان در قالب‌ مثنوی‌ است‌ که‌ همۀ‌ شاهان‌ اشترخانی‌ را از گور درآورده‌ و به‌ محاکمه‌ کشیده‌ است‌. از دیگر آثارش‌: منظومۀ‌ فتوحات‌ امیرمعصوم‌ و امیرحیدر؛ تواریخ‌؛ قصیدۀ‌ شاه‌ درواز؛ قضا و قدر؛ ساقی‌نامه؛ دخمۀ شاهان؛ قضا و قدر؛ به دخترى عاشق شدن درويش.

جانداری شاعرى غزلسرا بود و در غزل از اميرخسرو دهلوى، حافظ، كمال خجندى و به‌ويژه بيدل دهلوى تأثير گرفته است.

---