باغ ارم
باغ اِرَم
از باغ‌های قدیمی شیراز که احتمالاً شالوده‌ای سلجوقی دارد، و بانی اولیۀ آن اتابک قراچه، حکمران فارس در زمان سنجر سلجوقی، بوده است. در دورۀ فتحعلی‌شاه قاجار، عمارتی در این باغ احداث شد که بانی آن در فارسنامۀ ناصری، جانی‌خان قشقایی، حکمران فارس، و در آثار‌العجم، محمّدقلی‌خان، فرزند وی، معرفی شده است. در دورۀ ناصری، عمارت فعلی را برجای آن ساختند. براساس نقشه‌ای که دونالد ویلبر[۱] از این باغ تهیه کرده، امروزه تقریباً نیمی از باغ اولیه باقی است. اما عمارت اصلی آن به‌همان صورت نخست برجاست. بانی این بنا میرزا حسنعلی نصیرالملک بوده، و ابوالقاسم نصیرالملک، خواهرزادۀ وی، آن را به‌پایان رسانده است. این عمارت ساختمانی است سه‌طبقه، که در دو طبقۀ فوقانی، ایوان مرتفع ستون‌داری در میانۀ جبهۀ اصلی قرار گرفته است؛ دیوارها و سقف ایوان تزیینات گچ‌بری دارند. دو تالار در دو طبقۀ پشت ایوان قرار گرفته است، که هریک با پنجره‌های هفت‌قسمتی به ایوان گشوده می‌شوند. در طرفین ایوان اصلی، ایوان‌های ستون‌دار کوچکی قرار دارد. بر هلالی‌های نیم‌دایره‌ایِ بالای نماهای اصلیِ بنا، تصویر ناصرالدین‌شاه قاجار، و تصاویری از داستان‌های سلیمان و بلقیس، خسرو و شیرین، زلیخا و زنان مصر کاشی‌کاری شده است. در ۱۳۴۲، پس از انتصاب اسدالله علم به ریاست دانشگاه پهلوی شیراز عمارت باغ اِرَم اقامتگاه شد. سه سال بعد با منصوب‌شدن عَلَم به سمت وزیر دربار، این عمارت جزو کاخ‌های سلطنتی محسوب شد.
این مجموعه در سال 1353ش در زمرۀ آثار ملی ایران و در سال 1390 (2011م) در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.
- ↑ Willber,Donald Newton