جعفرآباد، شهرستان
جعفرآباد، شهرستان (County) Jafarabad
واقع در شمال غربی شهرستان قم، به مرکزیت شهر جعفریه. در سال 1400ش بنابر مصوبۀ هیأت دولت در جلسۀ 15 اردیبهشت 1400ش، با انتزاع دهستان قاهان از بخش خلجستان شهرستان قم و الحاق آن به بخش جعفرآباد و نهایتاً با انتزاع بخش جعفرآباد از شهرستان قم ایجاد شده است. از آنجا که این شهرستان پس از سرشماری سراسری سال 1395ش ایجاد شده، اطلاعی از جمعیت آن در دست نیست. شهرستان جعفرآباد متشکل است از 2 بخش، 4 دهستان (با حدود 60 روستا) و 2 شهر: بخش مرکزی (مشتمل بر دهستان‌های جعفرآباد و باقرآباد، به مرکزیت شهر جعفریه)، و بخش قاهان (مشتمل بر دهستان‌های قاهان و کهندان[۱]، به مرکزیت شهر قاهان). روستای قاهان در سال 1402ش به شهر تبدیل شده است. شهرستان جعفرآباد از شمال با شهرستان ساوه (در استان مرکزی)، از غرب با شهرستان تفرش (استان مرکزی) و از جنوب و شرق با شهرستان قم محدود شده است.
مساحت شهرستان حدود 1100کیلومترمربع، ارتفاع آن حدود ۱,۰۰۰متر (در مرکز شهرستان) و از لحاظ اقلیمی جزو مناطق گرم و خشک است. اراضی شهرستان عموماً به صورت هموار و مرتعی، در برخی نقاط به صورت تپه‌ماهوری و در همه‌جا فاقد پوشش جنگلی است. مردم این شهرستان شیعۀ دوازده‌امامی و ترکیبی از فارس‌زبان و ترک‌زبان‌ها هستند. جز دامداری و کشاورزی که شغل اصلی مردم شهرستان است، بخشی از مردم جعفریه در ناحیۀ صنعتی طغرود[۲] (در دو کیلومتری شهر جعفریه) فعالیت دارند. مهم‌ترین محصولات کشاورزی این شهرستان میوه‌های جالیزی، انار، انگور، گندم و پنبه است. از جاذبه‌های طبیعی جعفرآباد روستاهای خوش آب و هوای طغرود، دولت‌آباد و گلستان، و از آثار تاریخی آن قلعه تپۀ طغرود (مربوط به دورۀ اسلامی)، آب‌انبار و مسجد جامع روستای پاچيان (مربوط به دورۀ قاجار)، تپۀ گردالی (مربوط به دوران پیش از تاریخ ایران)، آب‌انبار آغلک در روستایی به همین نام در بخش قاهان (مربوط به دورۀ صفوی)، آتشکده بُرزو یا چهارطاقی بُرزو در روستایی به همین نام در بخش قاهان (مربوط به دورۀ ساسانیان) و بقعهٔ امامزاده هادی جمزقان[۳] در روستایی به همین نام در بخش قاهان (مربوط به دورۀ صفوی) را می‌توان نام برد.