بیستون، شهر
بیستون، شهر Bisotun, city
واقع در استان کرمانشاه، شهرستان هرسین، و مرکز اداری بخش بیستون. با ارتفاعی حدود ۱,۲۸۰متر، در منطقهای کوهپایهای و در ۳۴کیلومتری شرق شمالی کرمانشاه و ۲۱کیلومتری شمال غربی هرسین، سر راه کرمانشاه به همدان و کرمانشاه به سنقر، قرار دارد. رودخانۀ گاماسیاب از کنار آن میگذرد. اقلیم آن معتدل و نیمهمرطوب است. این شهر در دامنۀ جنوبی کوه بیستون واقع شده و از نظر علمی و گردشگری موقعیت ممتازی دارد. چندین کارخانه (از جمله كارخانههای قند، گونیبافی، نساجی، شیر پاستوریزه و صنایع غذایی) در اطراف این شهر دیده میشود. جمعیت آن 4,942نفر است (1395ش).
این نام گمان میرود که برگرفته از شكل مفروض «بَیستان» در زبان پهلوی ساسانی باشد كه خود مركب از دو جزء «بَی» (تغییر شكلیافتۀ «بَغ» در زبان فارسی باستان) و پسوند مكان «ستان» است. مردم بیستون کردزبان و پیرو مذهب شیعۀ دوازدهامامی و اقلیتی نیز پیرو آیین یارسان هستند. مهمترین اثر تاریخی شهر سنگنوشتهای به ۳ زبان فارسی باستان، بابلی و عیلامی است که به دستور داریوش اول هخامنشی بر دامنۀ کوه بیستون حجاری شده است.