ابوالصلت اشبیلی، امیه (اندلس ۴۶۰ـ مهدیه ۵۲۹ق)

ابوالصلت اشبیلی;
زادروز	اندلس ۴۶۰ق;
درگذشت	مهدیه ۵۲۹ق
ملیت	اندلسی
شغل و تخصص اصلی	منجم، ریاضی‌دان و پزشک
شغل و تخصص های دیگر	ادیب، فیلسوف و موسیقی‌دان
آثار	الادویة المفردة، الانتصار، رسالة العمل بالاسطرلاب، رسالة فی الموسیقی و الرسالة المصریة
گروه مقاله	ریاضیات

ابوالصَّلْت اِشبیلی، امیه‌ (اندلس ۴۶۰ـ مهدیه ۵۲۹ق)
ادیب، منجم، ریاضی‌دان، پزشک، فیلسوف و موسیقی‌دان اندلسی. در اندلس دانش‌های معمول زمانه را فراگرفت. در ۲۹سالگی به مصر رفت و در آن‌جا در دربار افضل بن امیرالجیوش از وزرای فاطمی مشغول شد. ظاهراً بر اثر بدگویی یکی از شاگردانش و حسد کاتب وزیر مدت سه سال را در زندان گذراند. برخی نیز زندانی‌شدن او را ناشی از ناتوانی‌اش در بیرون‌ کشیدن یک کشتی حامل مس در ساحل اسکندریه در زمان جنگ‌های صلیبی دانسته‌اند. ظاهراً محبسش کتابخانه بوده است و او در این مدت بر دانش خود افزوده است. پس از رهایی به مهدیه رفت و مورد توجه خاص حاکم افریقیه، یحیی بن تمیم، قرار گرفت و تا پایان عمر در همان شهر سکونت کرد. از او فرزندی به نام عبدالعزیز به جا مانده که شاعر و شطرنج‌بازی زبردست بود. او بیشتر آثارش را با سرودن اشعاری زیبا مزیّن کرده است. اشبیلی افزون بر قصیده‌ای بلیغ در شکایت از مصر، اشعار محکم و فصیحی سروده که همسنگ اشعار فصحای عرب است.

از مهم‌ترین آثار او الادویة المفردة، الانتصار (در حساب و هندسه)، رسالة العمل بالاسطرلاب، رسالة فی الموسیقی و الرسالة المصریة (دربارۀ کشور مصر و شخصیت‌های معروفش)، الملح العصریة در احوال شعرا؛ تقویم‌الذهن در منطق؛ الادویة المفرده است.