استقرا

اِستِقرا (induction)
در منطق و فلسفه، فرآیند مشاهدۀ موارد جزیی اشیا و امور به‌منظور رسیدن به احکام کلی و استنتاج قوانین طبیعت. استقرا در مقابل قیاس قرار دارد، که حرکتی است از احکام و اصول کلی به‌سمت موارد جزیی. دیوید هیوم، فیلسوف اسکاتلندی، از استقرا انتقاد می‌کرد زیرا آن را بیشتر متکی بر اعتقاد می‌انگاشت تا بر استدلال معتبر. در فلسفۀ علم، «مسئلۀ استقرا» حوزۀ بحث بسیار حساس و مهمی است: برای هر گزارهای، هر قدر هم قراین فراوان در دست باشد، باز امکان ظهور یک نمونۀ خلاف در آینده وجود دارد که اعتبار توضیح را از بین ببرد. بنابراین استدلال هیچ حکم علمی را نمی‌توان صادق و قطعی دانست. اما به نظر برخی دیگر، استقرای رایج در علوم، محصّل یقین است و احکام متکی بر آن صادق و قطعی است.

 

---