استقرا

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

اِستِقرا (induction)
در منطق و فلسفه، فرآیند مشاهدۀ موارد جزیی اشیا و امور به‌منظور رسیدن به احکام کلی و استنتاج قوانین طبیعت. استقرا در مقابل قیاس[۱] قرار دارد، که حرکتی است از احکام و اصول کلی به سمت موارد جزیی. دیوید هیوم[۲]، فیلسوف اسکاتلندی، از استقرا انتقاد می‌کرد زیرا آن را بیشتر متکی بر اعتقاد[۳] می‌انگاشت تا بر استدلال معتبر. در فلسفۀ علم، «مسئلۀ استقرا» حوزۀ بحث بسیار حساس و مهمی است: برای هر گزاره[۴]ای، هر قدر هم قراین فراوان در دست باشد، باز امکان ظهور یک نمونۀ خلاف[۵] در آینده وجود دارد که اعتبار توضیح را از بین ببرد. بنابراین استدلال هیچ حکم علمی را نمی‌توان صادق و قطعی دانست. اما به نظر برخی دیگر، استقرای رایج در علوم، محصّل یقین است و احکام متکی بر آن صادق و قطعی است.

 


  1. deduction
  2. David Hume
  3. belief
  4. proposition
  5. counter-instance