سید جعفر کشفی دارابی

سید جعفر کشفی دارابی (اصطهبانات از توابع فارس 1189- بروجرد 1267ق)

( با نام اصلی: سید جعفر بن ابواسحاق دارابی، معروف به کشفی) از دانشمندان علوم عقلی و دینی قرن ۱۲ و ۱۳ق. چون ادعای کشف و کرامت داشت و اهل عرفان و ریاضت های شاق و کشف و شهود نیز بود، به کشفی معروف شد.

در دوران سلطنت کریم خان زند به دنیا آمد. کودکی و نوجوانی اش در زمان جانشینان کریم خان زند تا انقراض آن سلسله و به قدرت رسیدن آقا محمد خان قاجار در فارس و یزد سپری شد. سید جعفر با سلسله های زندیه و قاجاریه هم عصر بوده است.

پدرش سید یعقوب از علمای شهر داراب بود که پس از چند سال اقامت در اصطهبانات، به داراب بازگشت و حدود ۱1۹۸ق همان جا درگذشت.

سید جعفر پس از فوت پدر، در هفت سالگی با مادرش به اصطهبانات رفت و آن جا تحصیلاتش را آغاز کرد. مادر دانشمندش، دختر شیخ حسین بحرانی بود. او برخی دروس مقدماتی را نزد مادرش گذراند. پس از فوت مادرش، رهسپار یزد شد و در حوزۀ علمیۀ یزد دورۀ سطح را طی چهار سال به پایان برد.

سید جعفر در 1211ق عازم نجف اشرف شد و از محضر اساتیدی همچون سید مهدی بحرالعلوم (فوت: 1212ق) بهره برد. از مدرسان نجف اشرف شد و به تربیت شاگردان بسیاری مبادرت کرد، که از آن جمله اند: سید حسین بروجردی، ملا عبدالله بروجردی، اورنگ زیب میرزا، حاج میرزا صالح لرستانی، و شیخ عبدالحسین بروجردی. در ۱۲۲۸ق وهابیان افراطی به کربلا و نجف حمله کردند و او به ناچار به ایران بازگشت.

سپس به اصرار محمد تقی میرزا حسام السلطنه، پسر فتحعلی شاه قاجار و حاکم بروجرد، به بروجرد رفت و آن جا به تدریس مشغول شد. و به درخواست او، مفصل ترین آثارش را نوشت. از جمله آثار اوست: اجابه المضطرین؛ البرق و الشرق؛ نخبه العقول فی علم الاصول؛ کفایه الایتام؛ صیدالبحر؛ البلد الامین فی اصول الدین؛ و تحفه الملوک.

او با صاحب جواهر و سید محمد باقر حجت الاسلام شفتی معاصر بود. دوازده فرزند داشت و بیشتر پسرانش فقیه و صاحب اثر بوده اند.

سید جعفر کشفی دارابی در بروجرد درگذشت و کنار مسجد دوخواهران آن شهر به خاک سپرده شد.