سوته دلان
سوتِه‌دِلان
فیلم بلند سینمایی به کارگردانی علی حاتمی، تولید سال ۱۳۵۵ش. زبان یا گفت‌وگو در فیلم‌های حاتمی نقشِ ساختاری دارد، و جزو بدنه‌ی اصلیِ داستانِ فیلم‌های اوست، و همان نقش یا کارکردی را دارد که تصویر بایستی داشته باشد. این ویژگی در سوته‌دلان، نسبت به سایر فیلم‌های پیشین او، کاملاً ممتاز و نظرگیر است. یکی از ویژگی‌های زبان در سوته‌دلان استفاده از مثل‌ها، افسانه‌ها و حکایت‌های عامیانه است، و حاتمی در مقام فیلم‌نامه‌نویس و کارگردان روایت خود را به زبانی ساده و گاه به تأسی از زبان نقالان و سخنوران بیان کرده است. بهروز وثوقی در این فیلم نقش «مجید دوکله» را با تسلط و تبحر بازی می‌کند. حاتمی برای آن که گریم او خوب از کار دربیاید از چهره‌پرداز ایتالیایی به‌نامِ اُتللو فاوا دعوت کرد تا کله‌ای مصنوعی برای وثوقی بسازد. سوته‌دلان در ششمین دوره‌ی جشنواره‌ی بین‌المللی فیلم تهران جایزه‌ی مخصوص و دیپلم افتخار بهترین فیلم را دریافت کرده است. این فیلم را شاعرانه‌ترین اثر سینمایی علی حاتمی می‌دانند.
خلاصه‌ی داستان
حبيب آقا ظروفچی كاسب خوشنامی است كه در پيرانه‌سر ازدواج نكرده و زندگی‌اش را وقف مادر و برادر ناتنی‌اش مجيد دوكله كرده است. مجيد، كه به دليل جمجمه‌ی بزرگش عقل سالمی ندارد، در مغازه‌ی حبيب آقا كار می‌كند و ظروف كرايه را به مجالس عزا و شادمانی می‌برد. او عاشق دختری است كه عكسش را در ويترين يك عكاسخانه ديده است. حال روحی مجيد وخيم می‌شود و حبيب آقا او را به اميد شفا يافتن، به امامزاده داوود می‌برد. چندی بعد مجيد از نو به يك بليط‌فروش سينما دل می‌بندد، و از خانه گريزان می‌شود. حبيب آقا او را می‌يابد و تصميم می‌گيرد زنی را به عقدش در بياورد، به اين اميد كه در بهبود وضع روحی مجيد مؤثر واقع شود. او زن معروفه‌ای به نام اقدس را در ظاهر زنی نجيب به خانه می‌آورد. مجيد و اقدس مهر يكديگر را به دل می‌گيرند، و به رغم مخالفت حبيب آقا با هم ازدواج و در خانه‌ای پرت‌افتاده زندگی می‌كنند. مجيد از گذشته‌ی اقدس مطلع می‌شود و حالش رو به وخامت می‌گذارد. حبيب آقا مجيد را، سوار بر اسب، به امامزاده داوود می‌برد. مجيد در ميانه‌ی راه، قبل از آن كه به امامزاده برسند، جان می‌دهد.
برخی از عوامل و بازیگران فیلم
کارگردان و نویسنده: علی حاتمی
تهیه‌کننده: علی عباسی
مدیر فیلم‌برداری: هوشنگ بهارلو
تدوینگر: موسی افشار
طراح چهره‌پردازی: اتللو فاوا
چهره‌پرداز: جلال‌الدین معیری
طراح صحنه و لباس: علی حاتمی
گرافیک: مرتضی ممیز
تیتراژ: رضا مافی
صدابردار: روبیک منصوری
بازیگران: بهروز وثوقی؛ جمشید مشایخی؛ شهره آغداشلو؛ فخری خوروش؛ جهانگیر فروهر؛ سعید نیک‌پور؛ سعید امیرسلیمانی؛ رقیه چهره‌آزاد؛ محمود بصیری؛ اکبر مشکین؛ مینو ابریشمی؛ آتش خیر