خلیلی، نادر (۱۳۱۵ش)

نادر خلیلی;
زادروز	تهران ۱۳۱۵ش;
درگذشت	امریکا ۱۳۸۶ش
محل زندگی	امریکا
ملیت	ایرانی
تحصیلات و محل تحصیل	دانش آموخته فلسفه و معماری در ایران، ترکیه و امریکا
شغل و تخصص اصلی	معمار
شغل و تخصص های دیگر	محقق و مترجم
آثار	مسابقه به تنهایی، خانه های سرامیکی و معماری خاک و آتش
گروه مقاله	زبان شناسی و ترجمه، معماری
جوایز و افتخارات	جایزه «شایستگی در فناوری» برای طرح گلتافتن، تقدیرنامه سازمان ملل و وزارت مسکن و توسعه شهری امریکا، جایزه جامعه مهندسان امریکا

خلیلی، نادر (تهران ۱۳۱۵ش- امریکا ۱۳۸۶ش)

معمار نوآور، محقق و مترجم ایرانیِ مقیمِ کالیفرنیا. دانش‌آموختۀ فلسفه و معماری در ایران، ترکیه و امریکا است. شهرت او در ایران با ارائۀ اندیشۀ تازۀ خانه‌سازی ارزان‌قیمت به‌ویژه برای روستاییان با استفاده از مواد و مصالح موجود در محل آغاز شد. این معماری که به گِلتافتَن موسوم است، می‌تواند انقلابی در خانه‌سازی به‌وجود آورد. این خانه‌ها که از خِشت و گِل و با افزودن تورهای فلزی، سیم خاردار و حتی کاه و تَرکه و با استفاده از قوس و سقف گنبدی ساخته می‌شود، با افروختن آتش از درون به‌صورت بنایی یکپارچه درمی‌آید و در برابر زمین‌لرزه، طوفان، سیل و دیگر بلایای طبیعی بسیار مقاوم است. خلیلی طرح خود را در ۱۹۷۰ به امریکا برد و در آن‌جا به «خانۀ سرامیکی» معروف شد. از ۱۹۵۷ مشاور سازمان ملل در امر توسعۀ معماری گِل و خاک و توسعه در جهان توسعه‌نیافته شد. در ۱۹۸۴ جایزۀ «شایستگی در فناوری» را برای طرح گلتافتن گرفت و در ۱۹۸۷ پروژۀ او برای «تهیۀ مسکن برای بی‌خانمان‌ها: پژوهش و آموزش» تقدیرنامۀ سازمان ملل و وزارت مسکن و توسعۀ شهری امریکا را نصیبش کرد. از ۱۹۸۴ به‌بعد، طرح سکونت در ماه و فضا بخشی از فعالیت‌های او بود. در سمپوزیوم «فعالیت‌های قرن ۲۱ در ماه و فضا» مقاله‌ای ارائه کرد که در نشریات معتبر علمی منتشر و سبب دعوت او به آزمایشگاه ملی فضایی لوس‌آلاموس شد. او همچنین جایزۀ جامعۀ مهندسان امریکا را گرفت و عضو تیم «پروژۀ فرآوری منابع کرۀ ماه» بود. از آثار اوست: مسابقه به‌تنهایی؛ خانه‌های سرامیکی و معماری خاک و آتش؛ رومی، چشمۀ آتش (ترجمۀ ۷۵ غزل از مولوی)؛ رومی، رقص آتش (ترجمۀ ۳۰۰ رباعی از مولوی).