آنتیگونه

آنتیگونه (Antigone)

آنْتيگونه

نمایش‌نامه‌ای تراژیک، به زبان یونانی، نوشتۀ سوفوکلس، نخستین اجرا در حدود ۴۴۱پ‌م، در آتن. آنتیگونه، به خلاف فرمان شاه کرئون خودکامه، آیین تدفین برادر خود، پولونیکس، را برگزار می‌کند و به فرمان کرئون به ‌مرگ محکوم می‌شود، اما پیش از آن‌که حکم اجرا شود، خودکشی می‌کند. درپی خودکشی آنتیگونه، نامزد او، هایمون، پسر کرئون، و مادرش، اورودیکه، نیز به زندگی خود پایان می‌دهند. نمی‌توان گفت که سوفوکلس به اسطوره نظر نداشته است، اما غرض او بیش از آن‌که بیان اسطوره باشد، بیان قانونی فلسفی است؛ این‌که چه‌سان قوانین و احکام خدشه‌ناپذیر الهی، رودرروی مصلحت‌بینی‌های سیاسی قرار می‌گیرند. آنتیگونه به فرمان خدایان عمل می‌کند و فرمان شاه را نادیده می‌گیرد. آثار فراوانی اعم از نمایش‌نامه و آثار موسیقایی به اقتباس از آنتیگونه آفریده شده است؛ ازجملۀ نمایش‌نامه‌هایی به اقتباس از آنتیگونۀ سوفوکلس: آنتیگونه، اثر لوئیجی آلامانی، به زبان ایتالیایی (۱۵۳۳)، آنتیگونه، اثر ویتّوریو آلفیئری، به زبان ایتالیایی (۱۶۳۸)، و آنتیگون، اثر ژان آنویی، به زبان فرانسوی (نخستین اجرا در ۱۹۴۴). ازجملۀ آثار موسیقایی به اقتباس از آن: آنتیگونه، اثر یوهان آدولف هاسه (نخستین اجرا در ۱۷۲۳)، آنتیگونه، اثر تومازو ترائتا (نخستین اجرا در ۱۷۷۲). مندلسون نیز تصنیفی به اقتباس از آنتیگونه دارد.

---