ابررسانایی
اَبَررِسانایی (superconductivity)
در فیزیک، افزایش رسانایی[۱] الکتریکی در دماهای کم. مقاومت[۲] الکتریکی بعضی فلزات و ترکیبهای فلزی با کاهش دما بهصورت یکنواخت کاهش مییابد تا آنکه در دمایی بحرانی، با نام نقطۀ اَبَررسانش[۳]، مقاومت ناگهان به صفر میرسد. نقطۀ ابررسانش چند درجه بیشتر از صفر مطلق است. این پدیده را دانشمند هلندی، هایکه کامرلینگ اونس[۴]، در ۱۹۱۱ کشف کرد. بعضی فلزات، ازجمله پلاتین و مس، با کاهش دما اَبَررسانا نمیشوند. مقاومت اینگونه فلزات بر اثر کاهش دما تا نقطۀ معینی کاهش و سپس مجدداً افزایش مییابد. اَبَررسانندگی را با کاربرد میدان مغناطیسی قوی بیاثر میکنند. در صورتیکه مادۀ اَبَررسانا در دمای کمتر از نقطۀ اَبَررسانش باقی بماند، جریان الکتریکی برقرارشده در حالت اَبَررسانشی برای همیشه در جسم برقرار خواهد ماند. در ۱۹۸۶، پژوهشگران مؤسسۀ آیبیام[۵] با استفاده از بعضی سرامیکها توانستند در دمای ۲۴۳ـ درجۀ سلسیوس به اَبَررسانایی دست یابند. به اینترتیب، راه دستیابی به اَبَررسانایی «دمای زیاد» هموار شد. سال بعد، پاول چو[۶] از دانشگاه هیوستون[۷] تگزاس امکان دسترسی به اَبَررسانایی در دمای ۱۷۹ـ درجۀ سلسیوس را فراهم کرد. این دما با نیتروژن مایع حاصل و حفظ میشود. هماکنون پژوهشگران در تلاشاند مادهای بهدست آورند که در دمای اتاق اَبَررسانا باشد. در آوریل ۲۰۰۱، با کابلهایی که در دمای نیتروژن مایع اَبَررسانا شده بودند، ۳۰هزار خانه را بهصورت آزمایشی در دیترویت[۸] میشیگان برقرسانی کردند.