هوازدگی
هَوازدگی (weathering)
فرآیند خوردگي يا تجزيۀ کاني‌هاي سنگ بر اثر باران، یخبندان، باد، و دیگر عوامل جوی. این فرآیند از این نظر که مواد حاصل از آن جابه‌جا نمی‌شوند و حرکت نمی‌کنند با فرسایش[۱] تفاوت دارد. دو نوع هوازدگی شناسایی شده است: هوازدگی فیزیکی یا مکانیکی، و هوازدگی شیمیایی که غالباً با هم عمل می‌کنند.
هوازدگی فیزیکی. عبارت است از تجزیۀ مکانیکی سنگ‌ها که طی آن، تغییرات شیمیایی روی نمی‌دهد. نمونه‌هایی از این نوع شامل تأثیرات پدیدۀ یخ‌زدگی ـ ذوب[۲]، شکافتگی[۳] سنگ‌ها بر اثر یخ‌زدن و ذوب متناوب آبِ محبوس مانده بین شکاف‌ها، و پوسته‌پوسته‌شدن[۴] سنگ‌هاست. نمونۀ دیگر هوازدگی پوست‌پیازی[۵] و پولکی‌شدن[۶] حاصل از انبساط و انقباض سنگ‌ها بر اثر تغییرات بیش از حد دماست که عموماً در مناطق بیابانی صورت می‌گیرد.
هوازدگی شیمیایی. شامل تغییر شیمیایی در سنگ‌هاست. فراوان‌ترین نوع آن بر اثر بارش آب بارانِ حاوی گازکربنیک از اتمسفر ایجاد می‌شود و اسید کربنیک ضعیفی تولید می‌کند که با کانی‌های خاصی در سنگ‌ها واکنش کرده و آن‌ها را تجزیه می‌کند. نمونۀ آن انحلال سنگ آهک و تجزیۀ گرانیت به خاک رُس چینی است. هوازدگی شیمیایی و فیزیکی معمولاً با هم عمل می‌کنند و در گسترش زمین‌چهرها[۷] مؤثرند. نیز ← هوازدگی_شیمیایی