رستم وسکانیان
| رستم وُسکانیان | |
|---|---|
| زادروز |
تبریز 1311ش |
| درگذشت | کالیفرنیا 20 مرداد 1392ش |
| ملیت | ایرانی |
| تحصیلات و محل تحصیل | دانش‌آموخته‌ی معماری در دانشکده‌ی هنرهای زیبای تهران، مدرسه‌ی بوزار و دانشگاه گراتس اتریش |
| شغل و تخصص اصلی | معمار |
| شغل و تخصص های دیگر | نقاش و مجسمه‌ساز |
| آثار | باشگاه ارامنه (ساخت 1345ش)؛ خانه‌ی آخر هفته (ساخت بین سال‌های ۱۳۶۳–۱۳۶۵ش) |
| گروه مقاله | معماری |
| جوایز و افتخارات | جایزه‌ی اول سی‌آی‌تی‌ای (CITE) از دانشگاه پاریس، جایزه‌ی دوسالانه‌ی تهران (۱۳۳۶) و دکترای افتخاری از دانشگاه دولتی معماری و ساختمان ایروان (1388) |
رستم وُسکانیان (تبریز 1311- کالیفرنیا 20 مرداد 1392ش)
معمار، نقاش و مجسمه‌ساز ارمنی‌تبار ایرانی. پس از تحصیلات ابتدایی، تحصیلات متوسطه خود را در رشته‌ی ریاضی در دبیرستان البرز ادامه داد. او از همین دوران شروع به طراحی کرد و برخی از آثارش در کتابچه‌ی پایان سال دبیرستان چاپ و از وی به منزله‌ی نقاش جوان یاد شد. در سال ۱۳۳۱، پس از دریافت دیپلم متوسطه وارد دانشکده‌ی هنرهای زیبای دانشگاه تهران شد و تا سال ۱۳۳۸ش در رشته‌ی معماری این دانشکده ادامه‌ی تحصیل داد. پس از انتخاب به عنوان پنجمین دریافت کننده‌ی کمک هزینه‌ی تحصیلی دولتی، برای تکمیل تحصیلات معماری خود به پاریس اعزام شد. وی فارغ‌التحصیل دانشگاه بوزار پاریس و دانش‌آموخته‌ی معماری از دانشگاه گراتس اتریش بود. پس از چهار سال تحصیل در مدرسه‌ی هنرهای زیبای پاریس (بوزار)، در سال 1964 به دانشگاه تهران بازگشت.
وسکانیان ضمن ده سال حضور و تدریس در دانشکده‌ی هنرهای زیبا، از سال 1975 مدیریت گروه معماری دانشگاه تهران را بر عهده داشت؛ تا سال 1980 که دانشگاه‌ها تعطیل شدند. در طول این دوره او مشغول برگزاری نمایشگاه‌های هنری، پروژه‌های معماری و مسئولیت‌های دانشگاهی نیز بود. در سال 1974 با استفاده از یک فرصت مطالعاتی در دانشگاه پنسیلوانیا، از دفتر لویی کان (معمار شهیر جهان) که احتمالا او را در سال 1970 ملاقات کرده بود، بازدید کرد. یادمان‌گرایی (مانومنتالیسم[۱]) انسانی، ترکیبات موفقیت‌آمیز موادهای سنتی و بتن، و طراحی‌های منطقه‌ای "کان"، گرایشات وسکانیان را تحت تاثیر قرار داد. در آن هنگام او نمی‌دانست دو دهه‌ی آخر زندگی هنری او صرف خلق آثاری نزدیک به شاهکارهای کان خواهد شد.
بناهای وسکانیان در دهه 1960، شامل باشگاه ارامنه (ساخت 1345ش) و خانه‌ی آخر هفته (ساخت بین سال‌های ۱۳۶۳–۱۳۶۵ش) در تهران، همچنین کودکستان ارامنه در تبریز (ساخت ۱۳۵۰ ش)، نمونه‌های نخستین از نوگرائی (مدرنیسم) منطقه‌ای در ایران می‌باشند. مصالح بومی مختلف برای تجدید نظر و بازنگری درباره‌ی اصل فرم و کارکرد گرد هم آورده شدند. همچون لویی کان، درک عمیق و احترام به تاریخ، وسکانیان را از سایر نوگراها (مدرنیست‌ها) متمایز می‌کرد. کسی که مدت زمانی از فعالیت‌های ساختمانی خود کنارگیری نمود و به حفظ و نگه‌داری آثار تاریخی پرداخت، مرمت صومعه‌ی تادئوس مقدس و مستندنگاری کلیسای سرکیس مقدس، نمونه‌هایی تاثیرگذار از تعهد او نسبت به تاریخ بودند.
دانشگاه دولتی معماری و ساختمان ایروان در ۱۰ مهر ۱۳۸۸ مدرک دکترای افتخاری به وی اعطا کرد.
وُسکانیان بین سال‌های ۱۳۳۰–۱۳۸۰ش در حدود ۲۴ نمایشگاه نقاشی و هنرهای تجسمی گروهی و انفرادی در کانون‌های هنری در نقاط گوناگون جهان - از جمله گالری گورکی نیویورک، گالری زروان و موزه‌ی هنرهای معاصر تهران و ونیز، پاریس و لس آنجلس شرکت کرد و برنده‌ی چندین جایزه، نشان طلا و دیپلم افتخار شد. او طی سال‌های فعالیت حرفه‌ای خود موفق به کسب جایزه‌ی بورس تحصیلی در دانشگاه پاریس، جایزه‌ی اول سی‌آی‌تی‌ای[۲] از دانشگاه پاریس و جایزه‌ی دوسالانه‌ی تهران در سال ۱۳۳۶ شده است.
منابع: