ابن جبیرول
ابن جَبیرول (ح 411- 450ق)
(نام کامل: سلیمان/ سولومون/ شولومبن بن یحیی بن جبیرول) شاعر و فیلسوف یهودی اندلسی. نام وی در آثار سده‌های بعد به شکل‌هایی چون سولومون بن جبیرول، اویسبرون[۱] و اونسبرول[۲] نیز آمده است. وی در مالقه زاده شد و در سرقسطه پرورش یافت. از آنجا به بلنسیه (والنسیا) رفت و سرانجام در همانجا درگذشت. سروده‌های او که حدود 400 قطعه از آنها برجای مانده است، از بینش و شور عرفانی وی حکایت می‌کند. مشهورترین آنها مجموعه‌ای‌ست با عنوان عبری کِتِر مَلخوت (تاج شاهانه)
از میان آثار فلسفی منسوب به او تنها دو اثر باقی مانده است که اصالت آنها را می‌توان تایید کرد: یکی اصلاح الاخلاق که اصل آن به عربی در دست است و دیگری مهم‌ترین اثر فلسفی وی با عنوان ینبوع‌الحیاة[۳] که نخستین کتاب فلسفی در اسپانیای تحت سلطه‌ی مسلمانان است. متن اصلی این اثر که عربی بوده از بین رفته و آنچه به جا مانده ترجمه‌ی لاتینی‌اش از سده‌ی 6 قمری است. این کتاب به صورت گفت‌وگو میان شاگرد و استاد تنظیم شده و شامل 5 رساله است.
افکار فلسفی ابن جبیرول بیش از همه برپایه‌ی جهانبینی فیلسوفان نوافلاطونی قرار دارد. اگرچه عناصری مهمی از منطق و مابعدالطبیعه‌ی ارسطویی نیز در دستگاه فکری او وجود دارد. اندیشه‌ی محوری او مانند دیگر فیلسوفان نوافلاطونی، نظریه‌ی فیض یا صدور است. ابن جبیرول ماده‌ی کلی و صورت کلی را ریشه‌ی هستی همه‌ی موجودات می‌داند.