ابن خرمیل، عزالدین حسین ( ـ۶۰۴ق)
ابن خرمیل، عِزالدین حسین ( ـ۶۰۴ق)
سردار ایرانی. در پادشاهی معزالدین محمد و غیاث‌الدین محمود غوری از سرکردگان سپاه بود. در ۵۸۰ق دژ سیالکوت به‌تصرف معزالدین محمد درآمد و ابن خرمیل حاکم آن شد. در ۵۹۴ مهاجمان قراختای را از بامیان عقب راند. در ۵۹۷ق علاءالدین محمد خوارزمشاه غوریان را در نزدیکی نیشابور بشکست و در حق حسین خرمیل احسان کرد و از وی خواست که به دولت او بپیوندد. خوارزمشاه در ۶۰۰ق هرات را محاصره کرد اما حسین که در کرزیان به‌سر می‌برد، طلایه سپاه خوارزم را هزیمت داد و بسیاری از آنان را کشت. اما چون غیاث‌الدین محمود غوری را که در ۶۰۲ق جانشین عم خود معزالدین محمد شده بود امیری بی‌کفایت و خوش‌گذران یافت هرات را به خوارزمشاهیان واگذاشت. اما از ستم خوارزمشاهیان بر مردم هرات به تنگ آمده در ۶۰۴ق بار دیگر به غوریان گرایش یافت، اما خوارزمیان او را کشتند و سرش را به خوارزم فرستادند.