اتک

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
نسخهٔ تاریخ ‏۷ نوامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۰:۳۶ توسط Mohammadi2 (بحث | مشارکت‌ها)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)

اَتِک (Atek)

(یا: اتیک، در ترکی به معنای کوه‌پایه) نام ناحیه‌ای در جمهوری ترکمنستان در دامنۀ شمالی کوه‌های مرزی کوپه‌داغ خراسان، مشتمل بر مناطقی چون نسا، ابیورد، مهنه، چارده و خواجه. ساکنان این مناطق تا پیش از ازبکان و ترکمن‌ها، اغلب از ایرانیان فارسی زبان بودند. این مناطق پس از آن‌که به تصرف ترکان درآمد به نام اتک خوانده شد. قسمتی از این سرزمین تا آغاز قرن ۱۴ق بخشی از کشور ایران بود و دست‌کم از دورۀ افشاریه در حوزۀ اداری حکومت محلی کلات و دره‌گز قرار داشت. خوانین چاپشلو حاکم بخشی از این ناحیه بودند. پس از ورود روس‌ها به مناطق ترکمن‌نشین و پیروزی آن‌ها بر ترکمن‌ها در جنگ گوک تپه (۱۲۹۸ق/۱۸۸۱) و عقد قرارداد مرزی جدید با دولت ایران، اتک ضمیمۀ خاک روسیه شد. در ناحیۀ اتک نشانه‌های فراوانی از دوره‌های ماقبل تاریخ و ایران پیش از اسلام وجود دارد.