حاجی شریعت‌الله
حاجی شریعت‌الله (1781- 1840م)
روحانی مصلح بنگالی و بنیان‌گذار نهضت فرائضی در شبه‌قارۀ هند. اولین مبلّغ بنگالی بود که بر ضد موهومات و باورهای نادرست و التقاطی مسلمانان ایستاد.
در روستای بندر کهوله، از توابع استان داکای کنونی، به دنیا آمد. در 18سالگی به مکه رفت و 20سال در آن‌جا در محضر علما و فقهای شافعی، فقه شافعی و علوم دینی را فراگرفت. پس از بازگشت به هندوستان (1820)، در زادگاهش به تدریس و تبلیغ پرداخت. او که شاهد استثمار کشاورز مسلمان توسط انگلیسی‌ها و هندوان بود، بزرگ‌ترین علت ضعف مسلمانان هند را دوری از باورهای اسلامی به دلیل التقاط آداب اسلامی و هندو می‌دانست. بنابراین با شدت و جدیت بر ضد بدعت‌ها و برخی مراسم آنها برخاست. در آغاز وی با مخالفت‌های سختی روبه‌رو شد، اما پس از چندی مسلمانانی از مناطق مختلف به او پیوستند.
نهضت حاجی از آن رو که به فرائض دینی تأکید بسیاری داشت فرائضی نامیده شد. پس از پاگرفتن این حرکت، وی اهداف سیاسی- اجتماعی را دنبال کرد و از آن‌جا که پیروانش اساساً جمعیت روستایی بودند، آنها را به مقاومت در برابر پرداخت مالیات و حتی تصرف اراضی دولتی تشویق کرد. وی هندوستان را «دارالحرب» نامید و از 1928 تا 1936م حکومتی فرقه‌ای تشکیل داد. در 1831 به اتهام تحریک پیروان خود به نپرداختن مالیات دولتی محکوم شد، اما نبود مدارکی برای اثبات اتهامش باعث آزادی او گردید. از آن پس در روستایش تبلیغ و ارشاد مردم را دنبال کرد.