ساد، مارکی دو (۱۷۴۰ـ۱۸۱۴)
ساد، مارْکی دو (۱۷۴۰ـ۱۸۱۴)(Sade, Marquis de)
داستان‌نویس فرانسوی. زندگی پرآشوب و نوشته‌های بی‌پرده‌اش او را به نماد هیجانات سرکش شهوانی و قبیح‌نگاری ادبی تبدیل کرد. فرزند یک دیپلمات بود و به‌عنوان افسر سواره‌نظام در جنگ ۷ساله شرکت کرد و در بازگشت به پاریس در ۱۷۶۷ به‌جای پدرش فرماندۀ نظامی بِرِس[۱]، بوژی[۲] و والرومی[۳] شد. سال بعد رسوایی‌هایش سبب شد چند ماه در قصر سومور[۴] زندانی شود. در ۱۷۷۲ بار دیگر به اتهام مسموم‌سازی تحت تعقیب قرار گرفت و به ژنوا گریخت و از آن پس تا پایان عمر به واسطۀ جرائم گوناگون فراری بود و بارها به زندان افتاد و سرانجام در دارالمجانین شارانتون[۵] درگذشت. در دورۀ پرآشوب ترمیدور بود که توانست بعضی از آثار خود را که در زندان نوشته بود، ازجمله ژوستین[۶] یا بدبختی‌های فضیلت[۷] (۱۷۹۱) و فیلسوفان اتاق خواب[۸] (۱۷۹۵) چاپ کند. بسیاری از آثار دیگر او، ازجمله صدوبیست روز سودوم[۹] (۱۹۳۱ـ1935)، در قرن بیستم چاپ شدند. چاپ آثار فراوان او به‌علت خصلت غیر‌اخلاقی آن‌ها سال‌ها ممنوع بود. اما سنت بوو[۱۰]، ساد و بایرون[۱۱] را بزرگ‌ترین الهام‌دهندگان انسان مدرن می‌داند. نقد ادبی جدید نیز در آثار ساد، طغیان انسانی آزاد علیه جامعه و خدا را یافته و آن‌ها را جلوه‌ای در تحلیل روان‌شناختی دانسته است. متفکرانی نظیر فوکو[۱۲] و دلوز[۱۳] و دیگر کسانی که به مطالعۀ میل جنسی و رابطۀ آن با قدرت سیاسی پرداخته‌اند، به آثار ساد توجهی ویژه نشان داده‌اند. اصطلاح سادیسم از نام وی برگرفته شده است.