اورلیان
اورْلِئان (Orleans)
مرکز اداری ولایت لوآره[۱]، در مرکز فرانسه، واقع در ساحل راست رود لوآر[۲]، به فاصلۀ ۱۱۵کیلومتری جنوب غربی پاریس. جمعیت آن ۱۰۸هزار نفر، و جمعیت حومۀ آن ۲۴۳هزار نفر است (۱۹۹۰). صنایع آن عبارتاند از ماشینسازی، نسّاجی، و فرآوری مواد غذایی. مرکز دادوستد فرآوردههای کشاورزی است. اورلئان پیش از دوران روم نیز وجود داشته است. ژاندارک[۳]، مشهور به دوشیزۀ اورلئان[۴]، این شهر را در ۱۴۲۹ از اشغال انگلیسیها آزاد کرد. کلیسای جامع اورلئان متعلق به قرون ۱۳م تا ۱۶ است، اما در جنگهای مذهبی از بین رفت و در زمان هانری چهارم بازسازی شد. سایر بناهای تاریخی آن عبارتاند از کلیساها، قصرها و موزۀ بزرگ اورلئان (که تا قرن ۱۶ شهرداری بود). اورلئان تقاطع جادهای، راهآهن و آبراه فرانسه است. دانشگاه جدید آن در ۱۹۶۲ تأسیس شد و اسقفنشین است. یولیوس سزار[۵] این شهر را چنابوم[۶] نامید، و در دوران امپراتوری روم چیویتاس آورلیانی[۷] خوانده میشد. سپس مرکز استان قدیمی اورلئانه[۸] شد. پیروزی ژاندارک بر انگلیسیها در ۱۴۳۹م، که طی آن سربازانِ انگلیسیِ تحتِ فرمان دوک بدفورد[۹] را وادار به شکستن محاصرۀ شهر کرد، آغاز مأموریت او برای رهایی فرانسه از چنگ بریتانیا و آخرین نقطۀ عطف جنگ صدساله بود. اورلئان در جنگهای مذهبی فرانسه، جنگ فرانسه و پروس و جنگ جهانی دوم بهشدت آسیب دید.