کامران دیبا
| کامران دیبا | |
|---|---|
| زادروز |
تهران ۱۴ اسفند ۱۳۱۵ش |
| محل زندگی | ایران- امریکا- فرانسه- اسپانیا |
| ملیت | ایرانی |
| تحصیلات و محل تحصیل | کارشناسی معماری- دانشگاه هاروارد امریکا/ کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی- امریکا |
| شغل و تخصص اصلی | معمار و شهرساز |
| شغل و تخصص های دیگر | نقاش |
| آثار | موزه هنرهای معاصر تهران؛ فرهنگسرا و پارک شفق تهران؛ فرهنگسرای نیاوران؛ موزه فرش ایران |
| گروه مقاله | معماری |
| خویشاوندان سرشناس | فرح دیبا (دخترعمو) |
| جوایز و افتخارات | |
کامران دیبا (تهران ۱۴ اسفند ۱۳۱۵ش- )
(نام کامل: کامران طباطبایی دیبا) نقاش و از برجسته‌ترین معماران و شهرسازان ایرانی. پدرش اسفندیار دیبا دندانپزشک بود. پس از تحصیلات ابتدایی و متوسطه، در سال ۱۳۳۵ برای ادامه‌ی تحصیل در رشته‌ی معماری وارد دانشگاه_هاروارد آمریکا شد. در زمان دانشگاه کم‌تر به خواندن دروس معماری مشغول بوده و بیش‌تر در کتابخانه‌ی کنگره آمریکا کتاب‌های فلسفه و روان‌شناسی می‌خواند. همین مطالعات و اطلاعات عمومی در موفقیت‌های بعدی‌اش مثمر ثمر بوده است. در سال ۱۳۴۵ هنگامی که تحصیلش در رشته‌های معماری و شهرسازی (کارشناسی) و جامعه‌شناسی (کارشناسی ارشد) به اتمام رسید، به تهران بازگشت و دفتر معماری و شهرسازی و طرح‌های اجتماعیِ داز[۱] را تاسیس کرد. هم‌زمان با مدرنیزاسیون ایران در دوران پهلوی، او در یک دوره‌ی کوتاه ۱۰ ساله طراح و معمار مجموعه‌های مسکونی و عمومی مهمی بوده است. از جمله: فرهنگسرا و پارک شفق تهران، موزه‌ی هنرهای معاصر تهران، فرهنگسرای_نیاوران، مسجد موزه‌ی فرش ایران و پروژه‌ی نیمه‌تمام شهر جدید شوشتر. دیگر کارهای شاخص او در ایران شامل چندین ساختمان در دانشگاه جندی‌شاپور می‌شود. دیبا به عنوان مشاور و برنامه‌ریز شهری، با وزارت مسکن و توسعه‌ی شهری ایران و همچنین با دفتر مخصوص فرح دیبا همکاری می‌کرد. همچنین دفتر او طرح جامعی برای برخی شهرها ارائه داد که از جمله‌ی آن‌ها بندر خرمشهر است.
او در سال 1357 ایران را به قصد زندگی در پاریس و واشنگتن دی سی[۲] ترک کرد تا به صورت شخصی کار کند. بعد از مهاجرت، پروژه‌های دیبا شامل طرح‌های خانه‌سازی در ویرجینیا و طرح توسعه‌ی هتل‌ها در اسپانیاست. او در سال ۱۹۷۷ به عنوان منتقد با دانشگاه کرنل[۳] همکاری کرد. دیبا به عنوان یک نقاش، چندین نمایشگاه انفرادی در ایران بر پا کرد. او همچنین گردآورنده و واسطه‌ی فروش آثار نقاشی معاصر غرب بوده و عمده‌ی آثاری که در گنجینه‌ی دائمی موزه‌ی هنرهای معاصر تهران نگه‌داری می‌شوند به واسطه‌ی او و با پشتسبانی دفتر مخصوص فرح خریداری شده‌اند. قبل از ساخت موزه‌ی هنرهای معاصر، کامران دیبا پارک و فرهنگسرای شفق را در یوسف‌آباد ساخت و در ساخت این مجموعه از معماری ایرانی و مدرن نیز الهام گرفته است.
بناهای آجری شاعرانه‌ی دیبا معماری شاخصی را خلق می‌کند که زیبا و با شکوه است. از ویژگی‌های مشترک کارهای معماری دیبا به این موارد می‌توان اشاره کرد: حفظ سکوت و سکون و وقار، تاکید بر محور‌ها در طرح‌های معماری و شهرسازی، شکست پی در پی مسیرها و محورهای بصری، توجه به جزئیات و آرایش سطوح، استفاده از مونتاژ احجام نسبتا ساده که در آن‌ها شکاف بازشوها و حجم قابل توجه ستون‌ها خودنمایی می‌کند، استفاده از آثار هنری حجمی در طراحی فضاهای شهری و محوطه‌سازی و باغ‌سازی و گرایش مسلط به درآمیختگی خصوصیات معماری ایرانی با معماری مدرن. کارهای دیبا در دوره‌ی ۱۲ ساله‌ی فعالیتش در ایران نمایان‌گر علاقه‌ی خاص او به وجوه اجتماعی معماری یا به تعبیر خود او "معماری انسانی" است.
او در ابتدای فعالیت خود در ایران، ضمن گردآوردن هنرمندان رشته‌های هنرهای تجسمی در یک کانون هنری، دو نمایش بدیع در ایران ترتیب داد. در نخستین نمایش، تحت عنوان آب‌باز زبردست از نقاشی، حجم‌سازی و صدا استفاده شده بود. گفتار نمایش به صورت شعر نو توسط خود دیبا نوشته شده بود و پرویز_تناولی و یک گوینده‌ی زن آن را اجرا می‌کردند. از طرح‌های مهم او در سال‌های پایان کارش در ایران مرکز اداری شهر اصفهان (با الهام از بافت سنتی) اثری درون‌گراست.
برخی دیگر از فعالیت‌های هنری او: شرکت در بی‌ینال نقاشی ونیز (۱۳۴۰)، شرکت در بی‌ینال نقاشی پاریس (۱۳۴۲)، برپایی نمایشگاه نقاشی در گالری رئالیته آمریکا (۱۳۴۱)، شرکت در دومین کنگره‌ی معماری ایران (۱۳۵۱) و شرکت در مسابقه‌ی معماری بنیاد آقاخان و دریافت جایزه به خاطر طراحی شهرک شوشتر (۱۳۶۵). کامران دیبا پسرعموی فرح دیبا است.
منابع
- http://yon.ir/5rAal
- https://iranmemari.com/kamrandiba/
- https://arch-projects.com/kamran-diba/
- http://yon.ir/A5omk
- http://yon.ir/AeU2P