کمدی آداب
کُمدی آداب (comedy of manners)
یکی از گونه‌های نمایشی که معمولاً باورهای اجتماعی را به ریشخند می‌گیرد و غالباً متضمن انتقاد طنزآلودی از سطحی‌نگری و گرایش به مادیات است. این گونۀ ادبی ریشه در کمدی دوران بازگشت[۱] دارد و البته، دستخوش دگرگونی‌هایی نیز شده است. مضمون آثار رمانتیک قرن ۱۸ و اوایل قرن ۱۹ پیروزی حقیقت و تقوا بر پلیدی و ریاکاری است، ولی دیدگاه‌های تاریک‌تر اوایل دوران بازگشت و اواخر قرن ۱۹، مثلاً آثار اسکار وایلد[۲]، این‌گونه القا می‌کنند که تقوای حقیقی یا مرده یا منحصر به طبقات فرودست است.
شاید برجسته‌ترین نویسندۀ کمدی آداب در قرن ۲۰ نوئل کاوارد[۳] باشد که شخصیت‌های خودپرست خوشگذرانی را به تصویر می‌کشد که گرفتار مخمصه‌های عاطفی‌اند. اهمیتِ ارنست بودن[۴] (۱۸۹۵)، اثر اسکار وایلد، نمونۀ شاخص کمدی آداب است که مضمون سطحی‌نگری را به سخره می‌گیرد. شخصیت اصلی این نمایش تنها به‌دلیل این‌که نامش ارنست نیست، نمی‌تواند با دختر رؤیاهایش ازدواج کند. جین آستین[۵] نیز در رمان‌هایش نشان می‌دهد که قضاوت‌های سطحی، که اغلب براساس تعصبات و پیش‌فرض‌ها صورت می‌گیرند، تا چه حد می‌تواند زندگی را تباه کند.