صفحه (زمین شناسی)
صفحه (زمین‌شناسی)(plate)
(یا: صفحۀ زمین‌ساخت، صفحۀ سنگ‌سپهری) هریک از بخش‌های نسبتاً مجزای سنگ‌سپهر[۱]. ضخامت آن‌ها حدود ۱۰۰ کیلومتر است و مجموع آن‌ها خارجی‌ترین لایۀ زمین را می‌سازد. این صفحات از دو نوع مادۀ پوسته‌ای ساخته شده‌اند که عبارت‌اند از پوستۀ اقیانوسی[۲] (سیما[۳])، و پوستۀ قاره‌ای[۴] (سیال[۵]). در زیر هر دوی آن‌ها لایۀ جامدی از گوشته[۶] قرار دارد. پوستۀ اقیانوسیِ چگال در زیر اقیانوس‌های زمین واقع است و عمدتاً از بازالت تشکیل شده است. پوستۀ قاره‌ای که در زیر قاره‌ها و فلات‌های قاره‌ای[۷] قرار دارد ضخیم‌تر است، اما چگالی کمتری دارد و از سنگ‌هایی با ترکیب سیلیس و آلومینیوم ساخته شده است. این قطعات از سنگ‌سپهر، به‌علت وجود هم‌رفتی در گوشتۀ زمین (← زمین‌ساخت صفحه‌ای[۸]) و براثر شناوربودن، روی لایه‌ای با نام سُست‌سپهر[۹] حرکت می‌کنند که کِشسانی‌اش بیشتر از گوشته است. کوه‌ها، آتشفشان‌ها، زمین‌لرزه‌ها، و دیگر عوارض و پدیده‌های زمین‌شناسی همگی حاصل واکنش بین این صفحات‌اند.