بوروندی
بوروندی (Burundi)
| بوروندی | |
|---|---|
| نام فارسی | بوروندی |
| نام لاتین | Burundi |
| نظام سیاسی | دولت انتقالی با یک مجلس قانون‌گذاری |
| نام پیشین | اوروندی |
| جمعیت | ۸,۳۸۳,۰۰۰ نفر |
| موقعیت | افریقای مرکزی |
| پایتخت | بوجومبورا |
| تراکم نسبی (نفر در کیلومتر مربع) | ۳۰۱.۲ |
| رشد سالانه (درصد) | ۳.۵ |
| شهرهای اصلی | بوبانزا، بوروری، کایانزا، کیتگا و اِنگوزی |
| زبان | فرانسوی و کیروندی |
| گروه‌های قومی | هوتو |
| مساحت (کیلومتر مربع) | ۲۷,۸۳۵ |
موقعیت. کشور کوچک بوروندی (نام سابق: اوروندی) در افریقای مرکزی قرار دارد. این سرزمین از شمال به روآندا، از شرق و جنوب به تانزانیا، و از غرب به دریاچۀ تانگانیکا[۱] و کنگوکینشاسا (زئیر) محدود است. بوروندی ۲۷,۸۳۵ کیلومتر مربع مساحت دارد و پایتخت آن شهر بوجومبورا[۲] است.
سیمای طبیعی. کشور پرجمعیت بوروندی، که از هر سو در خشکی محصور است، در درّۀ کافت بزرگ[۳] افریقا جا دارد. رودخانۀ روسیزی[۴]، که در درّۀ مزبور روان است و به دریاچۀ تانگانیکا می‌ریزد، این کشور را از کنگوکینشاسا (زئیر) جدا می‌کند و رودخانۀ کاگِرا[۵] بخشی از مرز شمالی این سرزمین با کشور روآندا را تشکیل می‌دهد. رودخانۀ مالاگاراسی[۶] بخشی بزرگی از کشور تانزانیا را از بوروندی جدا می‌کند و رودخانۀ رووُبو[۷] نیز نواحی مرکزی آن را مشروب می‌سازد. کشور بوروندی کوهستانی است و کوه‌های سبز و پوشیده از جنگل آن که در دنبالۀ جنوبی کوه‌های روآندا قرار دارند، حوضۀ دو رودخانۀ بزرگ افریقا، نیل و کنگو، را از هم جدا می‌کنند. بلندترین نقطۀ کشور بوروندی، کوه کارونجه در حاشیۀ شرقی دریاچۀ تانگانیکا است و ۲,۶۸۵ متر ارتفاع دارد. کشور بوروندی به پانزده بخش تقسیم می‌شود و علاوه بر شهر بوجومبورا، دیگر شهرهای مهم آن عبارت‌اند از بوبانزا[۸]، بوروری[۹]، کایانزا[۱۰]، کیتگا[۱۱]، و اِنگوزی[۱۲]. اقلیم بوروندی گرم و مرطوب است و نواحی کوهستانی آن از اعتدال نسبی برخوردارند. نواحی شرقی آن نیز معمولاً از دیگر نواحی خنک‌ترند. فصل بارندگی این کشور، از اسفند تا اردیبهشت و از شهریور تا آذر، اغلب با سیل و گاه با خشکسالی همراه است. دمای شهر بوجومبورا در دی‌ماه ۲۲.۸ درجۀ سانتی‌گراد، در تیرماه ۲۲.۸ درجۀ سانتی‌گراد است، و میانگین بارندگی سالانۀ آن به ۸۲۵ میلی‌متر می‌رسد.
اقتصاد. کشاورزی رکن اصلی اقتصاد بوروندی است و قهوه و پنبه مهم‌ترین اقلام صادراتی آن به‌شمار می‌آیند؛ محصولاتی چون کاساوا، سیب‌زمینی هندی، غلات، ارزن و فرآورده‌های دامی نیز بخشی از مصارف داخلی این کشور را تأمین می‌کنند. منابع زیرزمینی این کشور اندک و ناچیز است و عمده‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از طلا، نیکل، وانادیوم، و فسفات. بیشتر نیازهای اساسی کشور از خارج تهیه می‌شود و منسوجات، مصنوعات چرمی، کفش، شکر، نوشابه، سیگار و پتو عمده‌ترین فرآورده‌های صنعتی آن را تشکیل می‌دهند. تولید نیروی الکتریسیته بوروندی حدود ۱۳۰میلیون کیلووات ساعت است و مصرف سرانۀ آن به ۲۴ کیلووات ساعت می‌رسد. مساحت جنگل‌های این سرزمین ۳۱۷هزار هکتار است که ۱۲.۳ درصد از مساحت کشور را شامل می‌شود و محصول چوب آن، که عمدتاً به مصرف سوخت داخلی می‌رسد، ۱.۸میلیون متر مکعب است. صنعت شیلات این کشور محدود به ماهی‌گیری از دریاچۀ تانگانیکا و رودخانه‌های داخلی است و مقدار آن از حدود ۱۰هزار تن بیشتر نمی‌شود.
حکومت و سیاست. نظام حکومتی بوروندی دولت انتقالی با یک مجلس قانون‌گذاری با نام شورای ملی انتقالی است که ۱۲۱ عضو دارد. پیِر بویویا[۱۳] پس از کودتای ۱۹۹۶ زمام امور کشور را در دست گرفت که همچنان در مقام ریاست جمهوری باقی است.مردم و تاریخ. بوروندی از فقیرترین و تقریباً پرجمعیت‌ترین کشور‌های جهان است و در حدود ۸,۳۸۳,۰۰۰ نفر (۲۰۱۰) جمعیت دارد و تراکم نسبی آن به ۳۰۱.۲ نفر در کیلومتر مربع می‌رسد. رشد سالانۀ جمعیت آن ۳.۵ درصد است و هوتوها ۹۰ درصد از جمعیت آن را تشکیل می‌دهند. ۶۵ درصدشان مسیحی کاتولیک‌اند و فرانسوی زبان رسمی و کیروندی[۱۴] زبان بومی آنان است. در حدود ۹۴ درصد از مردم در روستاها به سر می‌برند و میانگین امید به زندگی آنان ۴۰ سال است و ۴۷ درصد از بزرگسالان آن باسوادند. اقوام توئا[۱۵] و پیگمه و هوتو[۱۶]، ساکنان اولیۀ این کشور بوده‌اند. توتسی[۱۷]ها که از حدود ۵۰۰ سال پیش از اوگاندا و اتیوپی به این سرزمین مهاجرت کرده بودند، اقوام مزبور را متواری کردند و خود در آن‌‌جا ساکن شدند. آلمان‌ها در ۱۸۹۰ این سرزمین را اشغال و در ۱۸۹۹ آن را با روآندا ادغام کردند و جمهوری روآندا اوروندی[۱۸] را پدید آوردند. پس از شکست آلمان در جنگ جهانی اول (۱۹۱۸) مستعمرۀ مزبور تحت قیمومت بلژیک درآمد و بوروندی از روآندا جدا شد و خود مستعمرۀ جداگانه‌ای تشکیل داد. پس از جنگ جهانی دوم به مستعمرۀ رسمی بلژیک مبدل شد؛ در ژانویۀ ۱۹۶۲ به خودمختاری داخلی رسید و در ژوئیۀ همان سال با نام دولت پادشاهی بوروندی به استقلال کامل رسید. جمهوری‌خواهان در ۱۹۶۶، علیه نظام سلطنتی بوروندی کودتا کردند و نظام جمهوری را بر کشور حاکم ساختند. سروان میشل موکومبرو، رهبر کودتا، که ریاست جمهوری کشور را برعهده گرفت، خود از قوم توتسی بود و دست به تصفیه خونین وسیعی زد؛ در حدود ۳۵۰هزار نفر از هوتوها را قتل عام و ۷۰هزار تن را از بوروندی آواره کرد. کودتای ۱۹۷۶ موجب سرنگونی میشل موکومبرو شد؛ رهبر کودتا از هوتوها دلجویی کرد و در قانون اساسی نیز تجدید نظر شد. در کودتای ۱۹۸۷ سرگرد پیِر بویویا از قوم توتسی به ریاست جمهوری رسید؛ کشتارهای قومی دوباره آغاز شد و بیش از ۱۰۰هزار تن به‌قتل رسیدند. در ۱۹۹۸ پس از توافق میان اقوام هوتو و توتسی، آرامش، ظاهری به کشور بازگشت و قرار شد که دولت انتقالی موقت زمام امور را در دست گیرد و پیِر بویویا دولت انتقالی را سرپرستی کند. تصفیه‌های قومی و اختلافات مرزی با همسایگان به‌ویژه با کشور تانزانیا ازجمله مسائل مهم پیش روی دولت‌های بوروندی است و تلاش‌های سازمان ملل متحد و سازمان عفو بین‌المللی تاکنون هیچ تأثیری در روند تصفیه‌های قومی و برقراری آرامش در این کشور نداشته است.