جان فاولز
(John Robert Fowles (1926 – 2005
| جان فاولز John Robert Fowles | |
|---|---|
| زادروز |
1926 |
| درگذشت | 2005 |
| ملیت | انگلیسی |
| تحصیلات و محل تحصیل | دانشگاه ادینبورگ، نیوکالج آکسفورد |
| شغل و تخصص اصلی | رمان‌نویس |
| آثار | مجوس، مجموعه‌دار، زن ستوان فرانسوی |
| گروه مقاله | ادبیات غرب |
نویسنده‌ی انگلیسی. از شاخص‌ترین نویسندگان بریتانیا در قرن بیستم بود و جهان‌بینی مستتر در آثارش را، متأثر از اگزیستانسیالیسم و به ویژه آثار سارتر و کامو می‌دانند.
در شهر کوچک لی آن سی[۱] در اسکس[۲] به دنیا آمد. پدرش تاجری از طبقه‌ی متوسط بود و مادرش را در شش سالگی از دست داد. به دانشگاه ادینبورگ[۳] رفت و پس از تحصیل در دوره‌ای کوتاه مربوط به نیروی دریایی، به ارتش پیوست. این دوران مقارن با پایان جنگ جهانی دوم بود و فاولز حضور مستقیم در جبهه‌های نبرد را تجربه نکرد. پس از سه سال خدمت نظامی، به نیوکالج آکسفورد[۴] رفت و به تحصیل آلمانی و فرانسه پرداخت. اگرچه بعد از مدتی آلمانی را رها کرد و تمرکز خود را بر تحصیل فرانسه گذاشت. در همین دوران، تغییرات شخصیتی عمیقی را تجربه کرد که خود در جایی آن را تبدیل شدن یک جوان امیدوارِ دست‌پرورده‌ی بریتانیا به یک آنارشیست تعبیر کرده است. همچنین، فاولز در سال‌های تحصیلش در آکسفورد، نویسندگی را به عنوان حرفه‌ی آینده‌اش انتخاب کرد و همسو با خیلی از دانشجویان دیگر، از اگزیستانسیالیسم تأثیر گرفت.
با اتمام تحصیل، به تدریس در دانشگاه پواتیه[۵] پرداخت و بعد از یک سال، دو پیشنهاد کاری دریافت کرد: یکی از دپارتمان فرانسه‌ی دانشگاه وینچستر و دیگری مدرسه‌ای محقر در جزیره‌ای کوچک در یونان. روحیه‌ی طغیانگر او باعث شد تا دومی را انتخاب کند و به این ترتیب، دوره‌ای دو ساله را در یونان تجربه کرد که همراه بود با خاطراتی خوش از جمله آشنایی با همسر آینده‌اش الیزابت کریستی[۶] و همچنین، خاطراتی از معاشرت با مهاجران دیگر و نوشتن اشعاری که سال‌ها بعد منتشر شد. با این حال، فاولز به همراه جمعی دیگر از معلمان به اتهام تلاش برای تغییر سیاست موسسه، از مدرسه اخراج شد و به انگلستان بازگشت. همچنین، این دوران زمینه‌ساز شکل‌گیری یکی از معروف‌ترین رمان‌های او با عنوان مجوس[۷] (1966) گردید. رمانی پیچیده و تودرتو با ساختاری شبیه به هزار_و_یک_شب که دغدغه‌های فلسفی فاولز و تلقی پوچ‌گرایانه‌اش از جهان را انعکاس می‌دهد.
فاولز پس از بازگشت، علاوه بر تدریس زبان انگلیسی در کالج سنت گودریک[۸]، نوشتن مجوس را تمام کرد و همچنین نسخه‌ی اولیه‌ی رمان دوم خود، مجموعه‌دار[۹]، را در طی یک ماه نوشت و البته یک سال بعد را صرف بازنویسی آن کرد. انتشار موفقیت‌آمیز این دو اثر به معنای آن بود که فاولز می‌توانست تدریس را رها کند و به شکل تمام‌وقت به نوشتن بپردازد. برای این منظور، فاولز زندگی شهری را کنار گذاشت و همراه همسرش به روستایی دنج و دورافتاده رفت. اثر شاخص دیگر او، با عنوان زن ستوان فرانسوی[۱۰]، که به همراه مجوس و مجموعه‌دار یک سه‌گانه را تشکیل می‌دهد، در همین دوران نوشته شد. فاولز در این رمان یکی از رازآلودترین شخصیت‌های زن در تاریخ ادبیات را خلق کرده است و تلقی خود از امر زنانه و باورهای اسطوره‌ای مربوط به مردانگی را با دیدی روانشناختی روایت کرده است. هر کدام از این سه اثر به شکلی جداگانه تبدیل به فیلم‌های سینمایی شدند که البته هیچ‌کدام به اندازه‌ی منبع اقتباسشان موفق نبودند و خصوصاً مجوس، به عنوان نمونه‌ای از اقتباس ضعیف و شکست‌خورده مطرح شد.
فاولز همسر خود را در سال 1990 به دلیل سرطان از دست داد. این اتفاق تأثیری عظیم بر وی گذاشت و موجب شد به مدت یک سال نوشتن را کاملاً کنار بگذارد. هشت سال بعد، فاولز برای بار دوم ازدواج کرد و در سال 2005 در کنار همسر خود سارا اسمیت[۱۱]، با ایست قلبی درگذشت.
نشر چشمه با انتشار مجوس (1397) با ترجمه‌ی پیمان خاکسار، این نویسنده‌ی شهیر را برای اولین بار به جامعه‌ی ادبی ایران معرفی کرد. همچنین خاکسار، دو اثر باقی‌مانده از این سه‌گانه را نیز در دست ترجمه دارد.