مهرانگیز منوچهریان
مهرانگیز منوچهریان (مشهد 1285ش- تهران 14 تیر 1379ش)
| مهرانگیز منوچهریان | |
|---|---|
| زادروز |
مشهد 1285ش |
| درگذشت | تهران 14 تیر 1379ش |
| ملیت | ایرانی |
| تحصیلات و محل تحصیل | دکترای حقوق- دانشگاه تهران |
| شغل و تخصص اصلی | حقوقدان و سیاستمدار |
| شغل و تخصص های دیگر | مترجم و مولف |
| آثار | سازمان ملل و حقوق زن (ترجمه)؛ زیبایی‌شناسی (برای سال ششم ادبی) |
| گروه مقاله | حقوق |
| جوایز و افتخارات | جایزه صلح حقوق بشر سازمان ملل متحد (1968) |
حقوقدان، سیاستمدار، مترجم و نویسنده‌ی ایرانی. در کودکی به همراه پدر و مادرش، درةالتاج و منوچهر منوچهریان، به تهران مهاجرت کرد. به دلیل گذراندن تحصیلات ابتدایی در منزل، تحصیلات متوسطه‌اش را از سال ششم در مدرسه‌ی عفتیه و مدارس فرانسوی‌زبان ژاندارک و فرانکو پرسان و همچنین دارالمعلمات به پایان رساند. در همین دوره زبان فرانسوی را فراگرفت و نزد اساتید برجسته‌ی موسیقی ایران، چون علینقی_وزیری و روح‌الله خالقی، نیز آموزش موسیقی دید. در سال ۱۳۱۷ در رشته‌ی فلسفه و علوم تربیتی لیسانس گرفت. او یکی از ۱۴ دختری بود که در سال ۱۳۲۴ وارد دانشکده‌ی حقوق شد و در سال ۱۳۲۷ فارغ‌التحصیل گردید. در ۱۳۲۸ کتاب انتقاد قوانین اساسی و مدنی و کیفری ایران از نظر حقوق زن را همزمان با آغاز کار وکالتش به چاپ رساند. منوچهریان اولین و تنها زنی بود که در کنکور رشته‌ی دکتری حقوق در سال ۱۳۳۴ ثبت نام کرد. او نفر اول آن سال و همسرش، حسینقلی حسینی‌نژاد، نفر دوم شد. در سال ۱۳۳۸ دکترای خود را گرفت. او همچنین از اولین کسانی است که در مورد قوانین مربوط به اطفال بزهکار کار کرده و در واقع پایه‌گذار رشته‌ی اطفال در دکتری حقوق است.
منوچهریان که به زبانهای فرانسوی و انگلیسی تسلط داشت و با عربی و آلمانی آشنا بود، اولین زنی است که در سال ۱۳۴۳ جزو نمایندگان دوره‌ی چهارم به مجلس سنا راه یافت. او در سال ۱۳۵۱ به علت اعتراض به قانون گذرنامه از سناتوری استعفا داد. به این ترتیب نام او به عنوان تنها مقام مستعفی دوران اختناق پهلوی دوم در تاریخ ثبت شده است. در سال ۱۹۶۸ موفق به دریافت «جایزه‌ی صلح حقوق بشر سازمان ملل متحد» (به عنوان اولین برنده‌ی این جایزه) شد و در سال ۱۹۷۱ برنده‌ی جایزه‌ی مرکز صلح جهانی از طریق حقوق شد. منوچهریان که عضو اتحادیه‌ی بین‌المللی زنان حقوقدان بوده در سال ۱۳۴۰ اتحادیه‌ی زنان حقوقدان ایرانی را تأسیس کرد که به رغم فشارهای سازمان زنان ایران برای عضویت در آن سازمان، توانست استقلال خود را حفظ کند. او رئیس افتخاری مادام‌العمر اتحادیه‌ی بین‌المللی زنان حقوقدان از سال ۱۳۵۲/ ۱۹۷۳ بود. منوچهریان در این اتحادیه‌ها و انجمن‌ها و مراکز نیز عضویت داشته است: اتحادیه‌ی بین‌المللی وکلای دادگستری، مرکز صلح جهانی از طریق حقوق، انجمن آمریکایی حقوق بین‌الملل، انجمن بین‌المللی حقوقدانان، انجمن بین‌المللی زنان در ایران، اتحادیه‌ی بین‌المجالس و کمیته‌ی مکاتبات وابسته به شورای ملی زنان آمریکا و...
از آثار او علاوه بر ترجمه‌ی ۲۰ میثاق سازمان ملل (مربوط به وضع حقوق زن) می‌توان به ترجمه و تالیف آثاری (بالغ بر 40 کتاب) در زمینه‌ی موسیقی، روان‌شناسی، فلسفه و اطفال اشاره کرد که ما به برخی از انها اشاره می‌کنیم: بیماری‌های روحی عصبی (اثر هانری باروک)؛ فلسفه‌ی اخلاق (اثر لوماریه)؛ روان‌شناسی برای سال ششم ادبی و پنجم فنی دختران؛ چرا اطفال ناسازگار می‌شوند و چه باید کرد؟؛ روان‌شناسی از نظر پرورش کودکان؛ مساله‌ی جرائم اطفال: طرح تأسيس محاكم اختصاصی اطفال؛ طرح قانون حمایت صغار؛ نابرابری‌های حقوقی زن و مرد در ایران و راه اصلاح آن؛ طرح اصلاحی بعضی از مواد قانون مدنی و نسخ ماده‌ی ۱۷۹ قانون جزا؛تربیت سیاسی و اجتماعی زن (ترجمه)؛سازمان ملل و حقوق زن (ترجمه) وزیباییشناسی (برای سال ششم ادبی).
منابع:
- کارنمای زنان کارای ایران، پوران فرخزاد؛ قطره: 1381
- زنان مودب، بنفشه حجازی؛ قصیده‌سرا- آشیان: 1396