جنبش زیباشناختی
جنبش زیباشناختی (Aesthetic Movement)
جنبش هنری انگلیسی در سالهای پایانی قرن ۱۹ که براساس آموزۀ «هنر برای هنر[۱]» شکل گرفت. بانیان این جنبش بر آن بودند که هنر موجودیتی خودبسنده است که صرفاً به زیبایی میپردازد، و هیچ غایت اخلاقی یا اجتماعی ندارد. نقاشانی همچون اوبری بیردزلی[۲] و جیمز مکنیل ویسلر[۳]، و نویسندگانی همچون اسکار وایلد[۴] و والتر پِیتِر[۵] از همبستگان این جنبش بودند. عقیدۀ «هنر برای هنر» در تفکر فلسفی اروپای قرن ۱۸ به پیشوایی ایمانوئل کانت[۶] ریشه داشت، و درسراسر قرن ۱۹ در اروپا رایج بود. لیکن جنبش انگلیسی زیباشناسی، در دو دهۀ آخر قرن ۱۹، گرایشی افراطی به پیراستگی احساس هنری و خودمختاری هنر پیدا کرد که مایۀ تمسخر و استهزای بسیاری از اندیشوران و منتقدان شد. از آن جمله جان راسکین[۷] و ویلیام ماریس[۸]، بهشدت به جنبش زیباشناختی تاختند.