صدرالدین شایسته شیرازی
صدرالدین شایسته شیرازی (شیراز 1272- شیراز 1362ش)
| صدرالدین شایسته شیرازی | |
|---|---|
| زادروز |
شیراز 1272ش |
| درگذشت | شیراز 1362ش |
| ملیت | ایرانی |
| شغل و تخصص اصلی | نگارگر، نقاش، خطاط و پیکرتراش |
| مکتب | کمال‌الملک |
| آثار | تابلوهای کریم‌خان و وزیرش آقا باباخان، شمایل کریم‌خان، شمایل آقا لطفعلی‌خان زند و نقاشی روی بشقاب- چهره‌ی جوان قاجاری |
| گروه مقاله | نگارگری و مجسمه‌سازی ایران |
نگارگر، نقاش، خطاط و پیکرتراش ایرانی. مبانی هنر را نزد فرصت‌الدوله شیرازی آموخت و پس از آن نزد کمال‌الملک شاگردی کرد. علاوه بر این استاد، صدرالدین نزد میرزا محمدتقی مذهّب‌باشی نیز خط و تذهیب را فراگرفت. در اوائل جوانی برای آموختن نقاشی از کمال‌الملک به تهران سفر کرد. او در نقاشی آبرنگ، رنگ روغن، سیاه‌قلم و مینیاتور شهرت داشت. در نقاشی آبرنگ متاثر از لطفعلی صورتگر و در رنگ روغن تحت تاثیر کمال‌الملک است.
صدرالدین بعد از استعفای کمال‌الملک از مدرسه‌ی صنایع مستظرفه به شیراز برگشت. ابتدا در منزل و از سال 1308 به بعد در مدارس آن شهر به تدریس نقاشی پرداخت. او از سال 1316 به وزارت فرهنگ رفت و در سال 1341 بازنشسته شد. شایسته در آثار واقع‌گرای خود معمولا بر اصول و قواعد نقاشی دوره‌ی قاجار تاکید ویژه‌ای دارد. با این‌حال ویژگی‌های منحصر به فردی در رنگ‌گذاری و ترکیب‌بندی آثار او به چشم می‌خورد. وی تسلط قابل توجهی در شبیه‌سازی، ساخت رنگ‌های طبیعی و ترکیب‌بندی‌های حساب شده دارد. اگرچه صدرالدین مدتی در اروپا زیسته و هنر نوگرای اروپایی را دیده اما هیچ‌وقت تمایلی به هنر مدرن و نوگرا نشان نداده است. تنها در برخی آثارش اندکی تشابه به اسلوب نقطه‌گذاری (پوینتیلیسم) دیده می‌شود. مضامین تابلوهای او را بیش‌تر فضاهای رمانتیک، تاریخی و زندگی روزمره‌ی مردم کوچه و بازار تشکیل می‌دهد. جز نقاشی، از کارهای برجسته‌ی او باید به مرمت کاشی‌های منقوش ارگ کریم‌خانی شیراز نیز اشاره کرد.
صدرالدین رنگ‌های مورد استفاده‌اش را معمولا خودش تهیه می‌کرد. او در طول زندگی‌اش شاگردان بسیاری را تربیت کرده که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به حبیب آیت‌اللهی، منوچهر معتبر، کاظم اردوبادی، ناصر نمازی، منوچهر پناهی و خانم عزت مهندسی اشاره کرد. برخی از این اشخاص از نقاشان مدرن ایران به حساب می‌آیند.
از آثار او به تابلوهای کریم‌خان و وزیرش آقا باباخان، شمایل کریم‌خان، شمایل آقا لطفعلی‌خان زند و نقاشی روی بشقاب- چهره‌ی جوان قاجاری- می‌توان اشاره کرد.
منابع: