آیکیدو

آیکیدو (aikido)
فن دفاع شخصی ژاپنی (بودُو یا راه رزم) و یکی از هنرهای رزمی که موریهی اوشیبا (۱۸۸۳ـ۱۹۶۹) ابداع کرد. بسیاری از فنون پیچشی و پرتابی آیکیدو از مهارت‌های سامورایی جوجیتسو گرفته شده و فنون ضربه ‌زدن با کف دست، مشابه فنونی است که در کاراته به کار می‌رود. آیکیدو مبتنی‌بر اصل محوری «آیکی» به معنی هماهنگیِ «کی» است که تقریباً به‌معنای انرژی به کار می‌رود. تعبیر فیزیکی این اصل آن است که نیرو هرگز در مقابل نیرو قرار نمی‌گیرد؛ به عبارت دیگر برای بازگرداندن نیروی فرد مهاجم به خود او، حمله‌هایش با پرتاب‌ها و فنون متوقف‌کننده‌ای پاسخ داده می‌شود که مبتنی‌بر حرکات دورانی است. از جنبۀ اخلاقی، فنون آیکیدو عاری از خشونت و رقابت است. دو سبک اصلی آیکیدو «اویه‌شیبا» و «تومیکی»‌اند. اویه‌شیبا بیشتر سبکی دفاعی است و تومیکی در قالب ورزشی رقابتی گسترش یافته است. آیکیدو نیز مانند دیگر نمونه‌های بودوی ژاپنی تأکیدی بسیار بر پرورش اخلاقی دارد، چنان‌که اوشیبا خود گفته است: می‌خواهم افراد متفکر را متوجه ندای آیکیدو کنم تا دیگران را رها کنند و به اصلاح ذهن خویش بپردازند. اوشیبا سال‌ها از مریدان برجستۀ یک فرقۀ شینتو بود و آیکیدو از آیین شینتو مفاهیمی عرفانی را گرفته است، هرچند ارتباطی رسمی با هیچ دینی ندارد. در ۱۹۴۸ برای گسترش آیکیدو در جهان، بنیادی با نام آیکیکایی تأسیس شد. مؤسس این بنیاد کیشومارو اوئه‌شیبا (۱۹۲۱ـ ) پسر بنیادگذار آیکیدو است که بعدها دواهو یا رهبر موروثی آیکیدو شمرده شد.

---