حکیم، توفیق (۱۸۹۸ـ۱۹۸۷)

توفیق حکیم;
زادروز	۱۸۹۸م;
درگذشت	۱۹۸۷م
ملیت	مصری
تحصیلات و محل تحصیل	دانشنامه دکتری در فرانسه
شغل و تخصص اصلی	نمایش نامه نویس و داستان نویس
آثار	شاه ادیپ
گروه مقاله	ادبیات عرب

نمایش‌نامه‌نویس و داستان‌نویس مصری، زادۀ اسکندریه. با شورش ۱۹۱۹ به‌سبب سرودن تصنیف‌های میهنی دستگیر شد. سپس با نام مستعار حسین توفیق، شش نمایش‌نامه برای تئاتر برادران عُکاشه نوشت. در ۱۹۲۵ برای اخذ دانشنامۀ دکتری به فرانسه رفت و تا ۱۹۲۸ در پاریس ماند. آن‌جا، مانند دیگر دانش‌آموختگان عرب، هم به نویسندگان پیشرو غرب گرایش یافت و هم با چالش فرهنگ مادی غرب رویارو شد و بدین‌گونه رابطۀ میان فرهنگ شرق و غرب، سرشت هویت مصری را دستمایۀ غالب نوشته‌های خود کرد. نقطۀ عطف زندگی ادبی حکیم انتشار نمایش‌نامۀ فلسفی اصحاب کهف و رمان بازگشت روح با آغاز روندی واقع‌گرایانۀ تازه بود. در ۱۹۴۹ شاه اُدیپ را نوشت که تلاش ناموفق در جهت انطباق افسانۀ اُدیپ با اعتقادات اسلامی بود. در ۱۹۵۹ به پاریس رفت؛ با تئاتر پوچی آشنا شد. آثار بعدی او تحت‌تأثیر سنت پوچی و نوآوری‌های برشت بود. پس از مرگ طه حسین، حکیم موقعیت پیر فرزانۀ نویسندگان مصری را پیدا کرد. دیدگاه او در اواخر عمر، به‌سبب موافقت با قرارداد کمپ‌دیوید با نویسندگان، و به‌دلیل نگرش لیبرال به دین، با بنیادگرایان عرب در تضاد افتاد.حکیم را باید پایه‌گذار درام جدی مصر و یکی از بانیان رمان مدرن عربی دانست.