ابوالسعود عمادی، محمد بن مصطفی (۸۹۳ـ۹۸۲ق)

ابوالسعود عمادی;
زادروز	۸۹۳ق;
درگذشت	۹۸۲ق
ملیت	ترک
شغل و تخصص اصلی	عالم و فقیه
لقب	ابوحنیفۀ ثانی
آثار	ارشاد‌ العقل‌السلیم الی مزایا الکتاب‌الکریم (تفسیر ابی‌السعود)؛ معروضات
گروه مقاله	دین اسلام

ابوالسّعود عِمادی، محمد بن مصطفی (۸۹۳ـ۹۸۲ق)

(محمد بن محمد بن مصطفی عمادی، معروف به خواجه چلبی) عالم و فقیه عثمانی. در روستایی نزدیک استانبول زاده شد. اصل او از عمادیه کردستان و از قبایل کُرد آن‌جا بود. نزد پدرش و سپس در مدارس دینی استانبول درس خواند. در بورسه، قسطنطنیه و ولایت روم ایلی منصب قضاوت داشت و در ۹۵۲، سلیمان قانونی امر فتوا و مقام شیخ‌الاسلامی را به او تفویض کرد که مدت ۳۰ سال در این مقام بود. آوازۀ او در میان مسلمانان و جهان اسلام سبب شد تا معاصرانش بدو لقب ابوحنیفۀ ثانی دهند و عالمان حرمین برای او پس از مرگ نماز غایب به‌جا آورند. قوانین اداری عثمانی را بر مبنای شریعت اسلامی تنظیم کرد. او زبان‌های ترکی و فارسی و عربی را نیک می‌دانست و به این زبان‌ها فتوا صادر می‌کرد. مجموعه فتاوای او قانون‌نامۀ ابوالسعود نام دارد. از دیگر آثارش: ارشاد‌ العقل‌السلیم الی مزایا الکتاب‌الکریم (تفسیر ابی‌السعود)؛ معروضات.